Twee weken geleden uitte de Oostkampse burgemeester Jan de Keyser zijn droom van een grote fusie tussen Oostkamp, Beernem en Zedelgem. Hoe staan ze er in de drie gemeenten tegenover? Vlaams Belang wil een referendum, N-VA eist dan weer dat er wordt geopteerd voor een verregaand participatief project. “De afwezigheid van zo’n project in 1976 leidde tot stevige littekens”, klinkt het.
Vorige week donderdag werd het idee van de fusie in een besloten zitting van de Oostkampse gemeenteraad toegelicht. “Het idee van een mogelijke fusie tussen de drie gemeenten is door de volledige gemeenteraad aanvaard na een uitgebreide toelichting”, aldus Jan de Keyser (CD&V).
In Oostkamp hebben de oppositiepartijen bemerkingen bij het voorstel. “Wij betwijfelen sterk of het draagvlak in alle gemeenten voldoende groot is”, stelt Dieter Van Parys van Vlaams Belang Oostkamp. “Het is waarschijnlijk ook daarom dat de meerderheden in de drie gemeenten het niet aandurven om die inspraak aan de bevolking te bieden.” Bij N-VA zijn het vooral de jongeren die kritisch zijn bij de fusieplannen. “Het idee heeft alles weg van achterkamerpolitiek tussen drie CD&V-burgemeesters. We eisen dat een verregaand participatief project wordt georganiseerd, mét de jeugd. Dit in het belang van alle inwoners van onze regio. De afwezigheid van zo’n project in 1976 leidde tot stevige littekens. Een herhaling hiervan dient vermeden te worden”, vertelt Arnout Verstraete. De jongeren van Jong N-VA vragen ook extra aandacht voor de eigenheid van de gemeenten.
Debat geopend
Volgens Groen Oostkamp heeft een burgemeester het recht het debat te openen. “Ons Vlaams parlementslid Jeremie Vaneeckhout gaf onlangs een boek uit waar het bijvoorbeeld ook gaat over het toekomstgericht omgaan met dorpen. Een duidelijke visie daarover én financiële middelen zijn daarvoor cruciaal. In die zin volgen we de bezorgdheden die de burgemeester uit. Om zo’n transitie te doen, is het belangrijk om de inwoners te betrekken. Er zijn lessen geleerd uit de fusiegolf in de jaren 70. Wat zijn de voor- en nadelen bij een fusie? Wat is het verschil met intergemeentelijk samenwerken? Is de dienstverlening dan nog nabij of wordt ons dorp, onze wijk een vergeten gat? Het gaat niet enkel over geld, maar over de uitdagingen van de toekomst verder kunnen aangaan, niet in het minst om klimaatdoelstellingen écht te kunnen halen. Een fusie hoeft ook niet het enige mogelijke antwoord te zijn”, aldus Carol Cartigny van Groen.
Vooruit Oostkamp neemt een eerder afwachtende houding aan, maar Franky Dejonghe vindt dat burgemeester De Keyser iets te vlot over de eventuele nadelen gaat.
Onduidelijkheid
En hoe staan ze er tegenover in Beernem? Zowel CD&V, Vooruit, N-VA als Vlaams Belang zijn het idee genegen, maar vooral de onduidelijkheid rond de situatie baart hen dus zorgen. “Wij kregen vanuit Oostkamp nog nooit een concreet voorstel te zien”, reageert Vicky Reynaert van Vooruit. “We staan open voor alle pistes maar hebben geen duidelijkheid over de inhoudelijke zaken en dat is jammer. Onze kinderopvang is bijvoorbeeld nog steeds in handen van de gemeente en dat is in Oostkamp niet het geval. Over zulke zaken moet eerst grondig nagedacht worden.”
Die mening deelt ook burgemeester Jos Sypré (CD&V). Volgens hem is het geen verhaal van meerderheid tegenover oppositie, maar moet de hele gemeenteraad betrokken worden. “Schaalvergroting is in Vlaanderen alomtegenwoordig en het is als kleine landelijke gemeente niet gemakkelijk om alle nodige dienstverlening te organiseren. Ik zie dus zeker en vast het nut in van zo’n samenwerking en we hebben al een goede verbinding door onze politiezone.”
Financiële steun is eenmalig, een fusie is voor langere tijd vastgelegd – Beernems burgemeester Jos Sypré
Anderzijds vindt Sypré ook dat men niet alleen naar de financiële bonus van zo’n fusie – per inwoner krijgt een fusiegemeente 500 euro kwijtschelding van schulden – moet kijken. “Er moet een draagvlak voor zo’n fusie zijn en Beernem moet herkenbaar blijven als gemeente met al z’n troeven. Die financiële steun is eenmalig, een fusie is voor langere tijd.” Bovendien is communicatie bij zulke plannen volgens de burgemeester van groot belang. “Zowel de interne diensten als alle inwoners moeten op de hoogte zijn van de ideeën die spelen en het uiteindelijke doel. We mogen niet over één nacht ijs gaan, maar willen ook niet te lang treuzelen. Ik kreeg van het schepencollege het mandaat om alle mogelijkheden te bekijken en ben daar inmiddels mee bezig.”
Vlaams Belang Beernem vindt dat er een volksraadpleging over de kwestie moet komen. “Enkel met een referendum kan een dergelijke beslissing democratisch getoetst worden”, besluit Vic Vermeiren.
Om juiste redenen
Oppositiepartij N-VA is genuanceerder en sluit zich bij de mening van de Beernemse burgemeester aan. “Een fusie moet je om de juiste reden doen. Een stevig draagvlak is zonder meer noodzakelijk en dergelijk complexe en delicate oefening vergt een goede voorbereiding”, reageert fractieleider Gijs Degrande. Voor N-VA is de identiteit van de lokale gemeenschappen erg belangrijk. “Dat waardevolle weefsel in onze wijken en dorpen groeit ook enkel van onderuit en kan nooit van bovenaf opgelegd worden. Dat weefsel moeten we koste wat kost koesteren en beschermen.”
Ook Degrande vraagt snel duidelijkheid over de situatie. “Zitten de gesprekken in een eindfase of zijn die vastgelopen? Een ballon kan je makkelijk oplaten maar loopt ook snel leeg. Nu zijn er enkel wilde speculaties en zenuwachtige geruchten. En dat voedt enkel de ongerustheid bij de bevolking”, besluit hij.
Draagvlak
En wat bij de derde partij? Zedelgem staat open voor fusies, maar er zijn nog geen grondige of degelijke gesprekken gevoerd met Oostkamp. “Politiek draagvlak van mijn schepencollege en de hele gemeenteraad is essentieel”, stelt burgemeester Annick Vermeulen. “Zedelgem wil zich niet beperken tot Beernem en Oostkamp met wie ze samen al de politiezone Het Houtsche vormt. We kijken evengoed naar de andere buurgemeenten Jabbeke en Torhout. Bij fusies en andere samenwerking is de burger het uitgangspunt. De inwoners van Zedelgem moeten er beter van worden.”
“Dat opschaling tot 40.000 à 60.000 inwoners efficiënt is, willen we best aannemen. Alleen moet een fusieverhaal onderbouwd zijn. Ons lokaal bestuur wenst eerst grondig na te gaan wat onze sterktes en zwaktes zijn. Pas dan kunnen verdere stappen genomen worden.”
Is een fusie hét antwoord op een effectiever en efficiënter lokaal beleid? – Zedelgems burgemeester Annick Vermeulen
“Opschaling heeft voordelen. Er zijn de extra financiële middelen die de Vlaamse Overheid toekent aan besturen die fusioneren. Op grotere schaal zijn we ook slagkrachtiger en minder kwetsbaar. Ik denk bijvoorbeeld aan de krappe arbeidsmarkt om competente medewerkers aan te trekken of soms te houden.”
“Nadelen aan opschaling zijn dat een gemeente moet inboeten aan kwaliteit en maatwerk. Fuseren moet een meerwaarde betekenen voor de dienstverlening, voor onze inwoners dus. Als gemeente zijn we het meest burgernabije bestuursniveau, om bijvoorbeeld samen te werken met lokale partners en het middenveld.”
Piloot
“In Zedelgem moeten we de vraag stellen of een fusie hét antwoord is op een efficiënter en effectiever lokaal bestuur? Evengoed dienen andere samenwerkingsvormen onderzocht te worden. Zedelgem heeft een lange traditie van intergemeentelijke samenwerking, en is daarin vaak piloot met bijvoorbeeld afvalbeleid en De Woonwinkel.”
“Ik wil als burgemeester benadrukken dat iedere gemeente zijn eigenheid heeft. Lokaal beleid en dienstverlening is er op maat van de gemeente, en haar eigenheden, en de mensen die er wonen.” (GST/AVH/HV)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
