Een jaar geleden lanceerde burgemeester Bart Tommelein het plan om een ‘brede’ lijst te vormen met Open VLD, onafhankelijken en één of meerdere partijen uit de zetelende coalitie. Op 13 oktober waren we twee jaar verwijderd van de gemeenteraadsverkiezingen, maar Bart heeft nog niet beet. N-VA liet eerder al weten afzonderlijk te willen opkomen, met Groen en CD&V wordt gepraat. De christendemocraten bekennen wel dat ze erg aan het twijfelen zijn. “Dat er nog niets beslist is, vind ik normaal”, toont Tommelein zich er gerust in. “Alle partijen zijn nog wat aan het snuffelen. Maar tussen nu en het midden van 2023 moet wel de beslissing vallen.”
Veel heeft te maken met het nieuwe kiesdecreet dat in het Vlaams Parlement is goedgekeurd. De opkomstplicht bij de gemeenteraadsverkiezingen wordt afgeschaft en bovendien krijgt de grootste partij of lijst na de verkiezingen automatisch het initiatief om een meerderheid te vormen. Als dat lukt, kroont de kandidaat met de meeste voorkeurstemmen binnen die grootste partij of lijst zich tot burgemeester. Als het niet lukt, zijn de andere partijen aan zet. Maar het is dus belangrijk om de grootste partij te zijn, want dan krijg je als eerste de kans om een meerderheid op de been te brengen. Daarom stelde Bart Tommelein in oktober vorig jaar al voor om een brede stadslijst op te zetten, het liefst met alle partijen van de huidige coalitie: zijn eigen Open VLD, maar ook N-VA, Groen en CD&V. N-VA-kopman Björn Anseeuw liet echter vorig jaar al verstaan dat hij niet staat te springen om tot het ‘team-Tommelein’ toe te treden.
Aan het praten
“Wij zijn met elkaar aan het praten”, vertelt de burgemeester vandaag. “Zeker is dat er in 2024 geen Open VLD-lijst opkomt in Oostende. We gaan sowieso voor een bredere lijst met Open VLD’ers en onafhankelijken, en waarschijnlijk ook meerdere partijen uit de huidige coalitie. Ik kijk dan in de eerste plaats naar CD&V en Groen. Maar het eindresultaat is nog niet afgeklopt. Duidelijk is wel dat deze coalitie goed werkt en wat mij betreft doorgaat na 2024. Maar het staat nog niet vast hoe we ons zullen presenteren aan de kiezer. Ik maak me geen zorgen omdat er nog geen beslissing is gevallen. Dat lijkt me normaal, we zijn nog niet in verkiezingsmodus (lacht). Maar in de komende maanden moet de beslissing wel vallen. In mei 2024 zijn er ook federale, Vlaamse en Europese verkiezingen. Verschillende Oostendse kandidaten zullen aan die verkiezingen wel met hun eigen partij deelnemen. Ook daarom moeten we tijdig duidelijkheid hebben.”
Welke partijen er ook op de trein stappen, Bart Tommelein acht het logisch dat hijzelf de locomotief wordt. “Let wel: het wordt niet zomaar een Lijst Burgemeester”, benadrukt hij. “Het moet een stevige organisatie worden, meer dan louter mijzelf. Maar ik heb in 2018 ontslag genomen als Vlaams minister om burgemeester te worden. Dat was niet met de bedoeling om er na één legislatuur al mee te stoppen. Ik heb de ambitie om er nog een termijn voor te gaan en blijkbaar staan ook de coalitiepartners daar achter, aangezien ze al met mij willen praten over een brede lijst. N-VA mag dan niet van plan zijn om op één lijst met ons scheep te gaan, ook zij zeggen mij dat ze de bedoeling hebben om de huidige coalitie verder te zetten.”
Nog niets beslist
Groen en CD&V bevestigen dat ze met Bart Tommelein aan het praten zijn over een eengemaakte lijst. “Wij realiseerden de voorbije jaren trendbreuken”, zegt Groen-schepen Natacha Waldmann. “Armoedebestrijding, erfgoed, mobiliteit… staan nu hoog op de agenda. We zouden dit beleid graag verder zetten en in de toekomst nog meer vernieuwing brengen. Er is nog niets beslist, maar wij houden ook rekening met het nieuwe kiesdecreet en de blokvorming als gevolg daarvan. Wij bespreken met de leden op welke manier wij ons best aan de kiezer presenteren. Wij willen vooral verder impact hebben op het beleid. We vrezen dat zonder ons de vernieuwing niet zal worden doorgezet. Wij zijn inderdaad in gesprek met de burgemeester over een gemeenschappelijke lijst, al zijn dat nog geen verregaande onderhandelingen.”
Bij CD&V Oostende zijn ze zich heel ernstig aan het beraden over de toekomst. “We zijn ons heel hard de vraag aan het stellen in welke vorm we onze visie het best aan de kiezer kunnen presenteren in 2024”, bekent voorzitter Lode Lancksweerdt. “Helaas vrezen we dat wij als kleine partij – want dat zijn we in Oostende – ondergesneeuwd zullen raken onder de nationale politiekers. Hoewel we sterke lokale figuren hebben, ontbreekt het ons aan een nationaal kopstuk, wat de andere partijen in Oostende wel hebben. Wij spreken dus met de andere partijen, maar van een kartel kan pas sprake zijn als er eerst over de inhoud en de visie gesproken wordt. Persoonlijk heeft het altijd heel goed geklikt met de mensen van Open VLD en Groen. Wanneer we iets willen beslissen? Ik werd in 2018 voorzitter en in 2019 hebben we een strategisch meerjarenplan opgemaakt. Daarin staat dat we in 2023 moeten beslissen onder welke vorm we opkomen in 2024. Tegen midden volgend jaar hakken we de knoop door: alleen opkomen, en onder welke naam, of in een breder verhaal stappen. Het belangrijkste is echter hoe we met onze mandatarissen in deze legislatuur onze stempel kunnen drukken op het beleid en onze visie voor Oostende realiseren.”
John Crombez: “Wij gaan op eigen kracht vooruit”
Bij Vooruit, de voornaamste uitdager van de huidige coalitie, is nog niets beslist over de lijstvorming, zegt John Crombez. “Behalve dat we alleen opkomen. We gaan op eigen kracht ‘vooruit’. We willen het wel niet beperken tot enkel Vooruit-leden, ook buitenstaanders zijn welkom. Zeker is ook dat de naam van de lijst ‘Vooruit’ zal zijn, mogelijk met nog iets extra erbij. Maar dat zal niet ‘Stadsmakers’ zijn, zoals we vorige keer de verruimers noemden. De naam ‘Vooruit’ is te lang om daar nog ‘Stadsmakers’ achter te zetten.” (lacht)
“Voor de rest zijn we meer bezig geweest met de wijken dan met onze eigen winkel. We hebben nog heel wat plannen voor de komende jaren”, zegt John Crombez. “Een groot kartel zien we niet zitten omdat dat het democratisch gehalte onderuit haalt. Als partijen zich verenigen om zo samen meer zetels te halen, maakt het dat de mening van de kiezer er minder toe doet. Gelukkig heeft die wel nog altijd het laatste woord. Hoogstwaarschijnlijk zal ik kandidaat-lijsttrekker zijn, al moeten de leden daarover beslissen. Maar als ik zie hoe slecht Oostende bestuurd wordt, ben ik gemotiveerder dan ooit.”
Crombez ontkracht overigens het gerucht als zou oud-burgemeester Johan Vande Lanotte de lijstduwerspositie innemen bij Vooruit. “Daar is écht nog niet over gesproken.”
Verougstraete trekt lijst Vlaams Belang niet meer
Bij Vlaams Belang zal Christian Verougstraete in 2024 de lijst niet meer trekken. “Huidig gemeenteraadslid Wesley Deschuytter is een grote kanshebber”, zegt Verougstraete, al is er ook bij Vlaams Belang nog niets beslist.
“Wij zijn bezig met de gemeenteraadsverkiezingen van 2024, maar hebben nog geen conclusies getrokken”, zegt Verougstraete, wiens partij vandaag zes zetels heeft in de Oostendse gemeenteraad. “Wat wel zo goed als vaststaat, is dat ik geen lijsttrekker meer zal zijn. Ik zal wellicht lijstduwer worden. Gemeenteraadslid Wesley Deschuytter is een grote kanshebber om onze lijst te trekken, maar dat is nog niet zeker. Enkele jonge mensen hebben zich al aangemeld om kandidaat te zijn, maar we moeten eerst zien welk vlees we in de kuip hebben.”
“De oudere generatie bij ons is van plan een stap opzij te zetten, maar het is niet altijd makkelijk nieuwe mensen te vinden. Een van onze nieuwe namen wordt wellicht wel Kati Legein, een jong talent dat nu nog studeert. We weten wel dat het een kantelmoment wordt voor onze partij. Er geldt geen opkomstplicht meer, maar de vraag is of dat in ons nadeel zal spelen. Het is een gok. Veel mensen denken dat de socialisten en Vlaams Belang zullen verliezen als de mensen niet meer moeten komen stemmen, maar ik betwijfel dat.”
PVDA
“PVDA zal hoogstwaarschijnlijk wel opkomen”, vertelt Ilona Vandenberghe, Oostends lijsttrekker in 2018. “Maar verder is nog niets beslist over de lokale lijst. Eind dit jaar vindt een provinciaal congres plaats en daarna zullen we wellicht wel meer weten. We zien aan de peilingen dat wij overal in stijgende lijn gaan en dat zal dus wellicht ook hier het geval zijn. Wij zien onze ledenaantallen ook hier toenemen. We kunnen dus ook meer mensen aanspreken om kandidaat te zijn op onze lijst.”
We contacteerden ook N-VA-voorzitter Nikolaas Vanhoucke over de lijstvorming, maar konden hem uiteindelijk niet bereiken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
