“Knokke-Heist moet geen nieuw Dubai willen worden”: Valery Lippens treedt in de voetsporen van zijn illustere vader en grootvader

Interviews geeft Valery zelden, maar voor KW maakt hij een uitzondering. © Christophe De Muynck
Paul Cobbaert
Paul Cobbaert journalist

Lippens. Geen gemeente is zo verbonden aan een familienaam als Knokke-Heist aan Lippens. Na het overlijden van graaf Leopold, de eeuwige burgemeester, viel de mondaine badplaats ten prooi aan twisten, geld en chaos. Daarom betreedt een nieuwe telg van het roemrijke geslacht het politieke toneel: Valery, zoon van Leopold, kleinzoon van Léon. Interviews geeft hij zelden. Voor onze krant maakt hij een uitzondering.

De Zoutelaan is onze plek van afspraak. Een riante hoeve, omgeven door groen, aan de rand van het Zwin, het oudste Vlaamse natuurreservaat. Het is met een warme lach dat Valery Lippens (52) de deur opent. Indrukwekkende man – twee meter hoog. Bruine krullen. Uiterlijk lijkt hij weinig op zijn vader. Hij verontschuldigt zich voor de wanorde in huis en de prullaria die overal uitgestrooid liggen. Ik zie foto’s, oude platen, schilderijen, boeken, verrekijkers, souvenirs van buitenlandse reizen. “Dit is het huis van mijn vader. Ik ben hier vijf jaar geleden komen wonen. Vlak voor corona. Niet veel later is mijn vader ziek geworden. Ik ben bij hem gebleven tot hij stierf en nadien wou ik niet meer weg. Maar zoals u ziet: ik ben niet goed in ordenen. (lacht) Gaan we eerst een koffietje drinken?”

Lang aandringen

Valery Lippens woont hier alleen. Zijn twee oudste kinderen leven in Portugal zijn jongste, tien maanden oud, in Brussel met de moeder. Dat zijn privéleven nogal ingewikkeld is, glimlacht hij. Maar hij wil daar liever niet te veel over vertellen. Ik heb lang moeten aandringen voor dit interview. “Ik ben iemand die liever op de achtergrond staat. De tegenpool van mijn vader, zeg maar. Of toch op dat vlak. Op veel andere vlakken lijken we heel goed op elkaar. Bovendien is mijn Nederlands niet zo goed. Dan kan voor misverstanden zorgen.” Toch staat hij erop het interview in het Nederlands te doen. “Alleen door te spreken zal ik beter worden.”

U hebt het grootste deel van uw leven in Brussel gewoond, niet?

“Ik ben geboren in Knokke-Heist in 1972, het jaar van de fusie. Na de scheiding van mijn ouders ben ik met mijn moeder mee naar Brussel verhuisd. Ik was amper zes jaar oud. Maar elk weekend en elke vakantie keerde ik terug naar zee. Hier liggen mijn wortels, dit is mijn thuis. In Brussel heb ik Franstalig onderwijs gevolgd en ook thuis spraken we vooral Frans. Vandaar dat mijn Nederlands niet goed is. Later, na mijn rechtenstudie, heb ik ook in New York en Londen gestudeerd en gewerkt. In New York heb ik politieke wetenschappen gedaan en in Londen kunst en fotografie. Twee geweldige steden, maar ik wou terug naar België.”

Waarom naar Knokke-Heist? Is dat niet te klein voor iemand die Brussel, New York en Londen gewend is?

“Ik wou terug naar mijn roots en die liggen niet in Brussel. Die liggen hier. Ik heb me in Brussel nooit écht thuis gevoeld. Het is ook de liefde voor mijn vader. Ik wou voor hem zorgen toen hij ziek was. Ik voel nog altijd zijn aanwezigheid in dit huis. Dat maakt mij gelukkig. Ook de zee riep mij terug. Ik heb ruimte nodig, water, natuur. Zet mij twee dagen in de Ardennen en ik word gek. Ik ben fotograaf. Het licht hier in Knokke is uitzonderlijk mooi. Wellicht heeft dat te maken met de Golfstroom. Het is al eeuwen zo dat kunstenaars graag naar hier komen om te werken.”

“Ik ben iemand die liever op de achtergrond staat. De tegenpool van mijn vader, zeg maar. Of toch op dat vlak”, zegt Valery Lippens.
“Ik ben iemand die liever op de achtergrond staat. De tegenpool van mijn vader, zeg maar. Of toch op dat vlak”, zegt Valery Lippens. © Christophe De Muynck

Bent u even gek van de natuur als uw vader en uw grootvader?

(knikt) “Liefde voor de natuur zit in ons DNA. Mijn grootvader heeft het Zwin opgericht in 1952. Dat was visionair beleid. Anderen zouden gekozen hebben voor beton. Hij is gestorven toen ik veertien jaar was, dus ik heb hem goed gekend. Hij nam me dikwijls mee de natuur in. Dan wist hij te vertellen welke vogels we allemaal hoorden. Mijn grootvader was een eenvoudig man. Hij ging even graag wandelen in het Hazegras als Marlene Dietrich verwelkomen in het casino. Hij was ook écht een kenner van de natuur – mijn vader ook trouwens. (enthousiast) Wist je dat mijn vader van élke vogel de Latijnse naam kende? Indrukwekkend! (denkt na) Dat is misschien wel de grootste uitdaging voor Knokke-Heist: het behoud van onze prachtige natuur. Er is al zoveel kapot gemaakt aan onze kust.”

Bent u dan voorstander van het nieuwe golfproject van Paul Gheysens?

(blaast) “Het aanvankelijke plan was te groot en te gek. Ik ben op zich niet tegen een nieuwe golfbaan, maar het mag de natuur niet kapot maken. In de Royal Zoute Golf Club wordt wel rekening gehouden met de biodiversiteit. Dus als het kleiner kan, én rekening houdt met de omgeving, waarom niet?”

“Ik ben de laatste dictator van Europa, zei mijn vader. Waarop Trump zei: I love you, I love you!”

Drie jaar geleden overleed uw vader. Daarna was het hier nooit meer rustig. Hoe verklaart u dat?

“Er was een probleem van leiderschap. Mijn vader was zeker niet de makkelijkste, maar hij luisterde wel naar anderen. Hij heeft mij dikwijls ingepeperd: zonder je team ben je niets. Helaas wou de interim-burgemeester (doelt op Piet De Groote, red.) niet luisteren naar andere mensen. Er waren drie grote probleemdossiers: de scholen, de torens en de audit. Drie keer heeft hij niet naar anderen willen luisteren.”

Zit de lokale politiek in de zak van vastgoedbobo’s?

(wikt zijn woorden) “Vandaag niet meer. Maar dat hier veel geld omgaat, is geen geheim. Héél veel geld. Knokke-Heist is the cherry on the cake, de kers op de taart, voor machtige spelers in de politieke en financiële wereld. Iedereen wil hier zijn. Als je dan geen sterke en charismatische burgemeester hebt, kan je in de problemen komen. (even stil) Dus ja, er was een probleem. Er zijn mensen die vinden dat Knokke-Heist een nieuw Dubai moet worden. Dat er vooral nieuwe torens gebouwd moeten worden. Ik vind dat niet. Knokke-Heist moet vooral zichzelf blijven en een goede balans vinden tussen moderniteit en traditie. Daarom zeg ik dat we onze natuur goed moeten beschermen. Niet iedereen hoort graag dat ik zulke dingen zeg. Zeker de vastgoedwereld niet. Maar ik ben onafhankelijk. Ik kan vrijuit spreken.”

“Niet iedereen hoort graag dat ik deze dingen zeg. Zeker de vastgoedwereld niet. Maar ik ben onafhankelijk”

Waarom stapt u in de politiek? Vorige zomer zei u nog dat u geen ambities had.

“Na het overlijden van mijn vader werd ik gevraagd om deel te nemen aan de vergaderingen van Gemeentebelangen (de lokale partij van Lippens, red.). Ik heb dat gedaan om te waken over de erfenis en de visie van de familie. Maar ik had geen ambitie om zelf mee te doen aan verkiezingen – zeker niet onder een interim-burgemeester die niet bereid is om te luisteren naar anderen.”

Vorig jaar in oktober nam De Groote ontslag als burgemeester en werd hij opgevolgd door Jan Morbee. Was dat voor u de trigger?

(knikt) “Er waait een nieuwe wind bij Gemeentebelangen sinds zijn vertrek en het vertrek van enkele anderen. Dat heeft mij gemotiveerd om toch de stap te zetten. Jan Morbee zorgt wel voor stabiliteit.”

Wat kan u de politiek bijbrengen?

“Ik ben daar heel bescheiden in. Ik wil nu vooral kijken en bijleren. Maar misschien dat ik op vlak van cultuur en toerisme iets kan bijbrengen? Ik heb in veel grote steden mogen exposeren en heb daar een breed netwerk aan overgehouden.”

U bent fotograaf. Dat is een wereld die ver van de politiek staat.

“Ik ben in de voetsporen van mijn moeder getreden. Een artiest, zeggen sommige mensen. Al voel ik mij geen artiest. Ik ben fotograaf. Mijn ogen zijn altijd open. Ik zie elk detail. Mijn vader zei altijd: ga niet in de politiek. Maar kijk.” (lacht)

Zou hij deze stap niet aangemoedigd hebben?

“Uiteindelijk wel, denk ik. Omdat hij mij altijd aanmoedigde. Hij gaf mij veel vrijheid om te doen wat ik wou doen. Hij was ook zelf een vrij man. Hij was een fantastische vader, hoor. Humor was ook een belangrijk deel van zijn karakter. Weet je wat zijn laatste woorden waren in de brief die hij vlak voor zijn overlijden schreef? Never stop laughing. Dat typeert hem helemaal. (even stil) Ik denk dat onze karakters best goed op elkaar lijken. Hij was wel iets excentrieker. Al ga ik niet beweren dat ik helemaal normaal ben.” (lacht)

Valery is in de voetsporen van zijn moeder getreden. “Een artiest, zeggen sommige mensen. Al voel ik mij geen artiest. Ik ben fotograaf.”
Valery is in de voetsporen van zijn moeder getreden. “Een artiest, zeggen sommige mensen. Al voel ik mij geen artiest. Ik ben fotograaf.” © Christophe De Muynck

Zijn voor u frigoboxtoeristen welkom in Knokke-Heist?

(grijnst) “Iedereen is welkom. We gaan hier geen muur bouwen, hé, zoals Trump wil doen in Amerika. Maar is het niet logisch dat je liever hebt dat toeristen ook de lokale economie steunen? (denkt na) Weet je: dat is ook een reden waarom ik niet graag interviews doe. Omdat quotes nadien verdraaid worden. Veel dingen zijn aan mijn vader toegeschreven die hij nooit heeft gezegd.”

Over Trump gesproken: was dat geen vriend van uw vader?

“Maar neen. Ze hebben elkaar één keer ontmoet – toevallig. Dat was in 2019 op een golfclub van Trump in Ierland. Mijn vader was daar voor een autorally en Trump was daar toevallig ook. Op weg naar het ontbijtbuffet zag hij Trump zitten in een kamer – alleen aan een tafeltje, met een cola light. Hij wou naar binnen gaan om eens goeiedag te zeggen. Vier veiligheidsagenten, verstopt achter de deuren, hielden hem tegen, maar Trump liet hem toch binnen. Who are you, vroeg hij. ‘Ik ben de laatste dictator van Europa’, zei mijn vader, waarop Trump het uitschaterde van het lachen. ‘I love you, I love you’, zei hij. Ze hebben ook wat over de golf gepraat en toen er enkele minuten later vier vrouwen de open deur passeerden, zei mijn vader: Dat daar zijn mijn bodyguards. Om te lachen natuurlijk, maar Trump liet de vrouwen binnenkomen. Een van hen had Russische roots. I love you, zei Trump.”

Kende hij Knokke?

“Neen, dat niet. Toen mijn vader zei dat hij van België was, zei Trump: Ah, het tulpenland. Waarop mijn vader zei: Dat is een beetje verderop. Maar hij herhaalde dus niet dat wij een hellhole zijn. Mijn vader was wel onder de indruk van die korte ontmoeting. Vooral het feit dat het toch de president van Amerika was, en dus de machtigste man van de wereld, die daar helemaal alleen een cola zat te drinken.”

Maar hij was geen fan?

“Neen. Ik ook niet. Toen ik die foto zag van die twee samen, was heel mijn weekend naar de knoppen. Wij zijn geen fans van mensen die zichzelf te serieus nemen. Dat zijn meestal de gevaarlijkste mensen.”

Terug naar Knokke-Heist. Vlaams Belang haalde hier in juni 20 procent van de stemmen. Zou u een samenwerking overwegen?

“Neen. (fijntjes) Als zij aan de macht komen, ben ik een van de eersten aan de galg, aangezien mijn Nederlands nog niet perfect is. Dus dat zou heel dom zijn van mij. Neen, serieus: ik beschouw Vlaams Belang als een racistische partij. Ik heb mijn waarden, hé. Ik denk trouwens niet dat ze die score lokaal zullen evenaren. Lokaal stemmen mensen anders dan nationaal. Ik stel trouwens vast dat het vooral immigranten zijn die hier op de lijst van Vlaams Belang staan. Mensen van Antwerpen en zo. Is dat niet opvallend?”

Wanneer zal u tevreden zijn over uw vuurdoop?

“Ik ga daar geen grote uitspraken over doen. Natuurlijk hopen wij opnieuw de absolute meerderheid te behalen. Dat is de ambitie. Maar ik vind het moeilijk om een voorspelling te maken. Wat mezelf betreft: ik zou graag naar de gemeenteraad gaan.”

Wil u geen schepen worden? Ook uw vader is zo begonnen.

“Ik denk dat dat te vroeg komt. Ik heb nog veel te leren. We zien wel.”

Lees meer over: