Als het van Groen en Vooruit afhangt, trekken straks ook 16- en 17-jarigen naar de stembus voor de lokale en provinciale verkiezingen. Het Vlaams Parlement buigt zich binnenkort over een mogelijke uitbreiding voor het stemrecht naar die groep minderjarigen. Dat het tot een pittige discussie zal komen, is zeker, maar hoe kijken de tieners zelf naar hun politieke stem en hun invloed op de burgemeester van morgen? Wij vroegen het aan vier van hen.
Zarra Neyrinck, Brugge
Dat Zarra Neyrinck sociaal geëngageerd is, wisten we al door haar initiatief ‘ Knikjesstraten ’. In het Sint Jozef Humaniora in Brugge volgt ze de richting Economie – Moderne Talen. Zarra zit in het vijfde middelbaar en viert in juli haar zeventiende verjaardag.
Wil jij ook stemrecht vanaf 16? Waarom wel of niet? “Enerzijds denk dat dat wel goed zou kunnen zijn, ikzelf zou bijvoorbeeld heel graag stemmen omdat ik daar inderdaad wel mee bezig ben. Maar anderzijds is lang niet iedereen van onze leeftijd op de hoogte van de standpunten van alle partijen en de gevolgen daarvan. Toch neig ik eerder naar ‘ja’, als antwoord op deze vraag.”
Voor welke partij of politicus zou je stemmen? Waarom? “Momenteel kan ik me het beste vinden in de visie van Vooruit. Ik heb die ingesteldheid wel een beetje van thuis mee, maar mijn papa stemt zelfs op een andere partij, dus ik laat me zeker niet beïnvloeden! Ik ben gewoon fan van de manier hoe ze naar de wereld kijken.”
Vind je dat je vanaf 16 ook moet kunnen stemmen voor Vlaamse en misschien zelfs federale verkiezingen? Waarom wel of niet? “Nee, ik denk dat die agendapunten nog te ver afliggen van de leefwereld van een 16-jarige. Stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen en eventueel de provincie is een goed begin, maar de Vlaamse en federale verkiezingen vind ik nog een te grote stap. Veel van de zaken die daardoor bepaald worden zijn totaal onbekend voor mijn leeftijdsgenoten, zoals belastingen betalen.”
Ik maak mijn eigen keuzes
Martijn De Maesschalck, Ingooigem
Martijn De Maesschalck is 16 jaar en zit in het vierde middelbaar in het Rizo College in Zwevegem. Daar volgt hij met heel veel enthousiasme de richting Economie-Moderne Talen.
Wil jij ook stemrecht vanaf 16? Waarom wel of niet? “Neen, ik vind dat echt geen goed idee. Ik zie in mijn eigen omgeving hoe weinig leeftijdsgenoten er bezig zijn met politiek. Velen volgen zelfs de actualiteit niet, dat is nu eenmaal niet hip genoeg zeker. Als ze willen dat jongeren meer betrokken zijn bij het politieke landschap, denk ik dat er beter maatregelen worden getroffen om het vertrouwen van de ouders in de politiek terug te herstellen. Want sowieso krijgen jongeren die meningen mee, en als ouders negatief over het beleid spreken, gaan ze zelf minder geneigd zijn om zich daarover te informeren.”
Voor welke partij of politicus zou je stemmen? Waarom? “Mocht ik nu moeten stemmen, zou ik voor Vlaams Belang kiezen. Hun visie op de wereld, en dan meer specifiek de thema’s immigratie, kernenergie en de focus op Vlaanderen, sluit het dichtst aan bij mijn eigen overtuigingen.”
Vind je dat je vanaf 16 ook moet kunnen stemmen voor Vlaamse en misschien zelfs federale verkiezingen? Waarom wel of niet? “Zeker niet. Zestienjarigen zijn zó vatbaar voor alle desinformatie die wordt rondgestrooid. Ook in school wordt er niet genoeg aandacht besteed aan politiek, waardoor de meesten eigenlijk echt niet geïnformeerd zijn. Ik ben, denk ik toch, echt één van de uitzonderingen. Bij Vlaamse en federale verkiezingen hebben wij zeker nog niets te zoeken, ik wacht wel tot ik 18 ben.”
Te veel desinformatie
Ruben De Bliek, Oostende
De zestienjarige Ruben De Bliek uit heel graag z’n mening. Hij zit in het vierde middelbaar en volgt Wetenschappen-Informatica aan GO! Athena in Oostende.
Wil jij ook stemrecht vanaf 16? Waarom wel of niet? “Ja, ik vind dat een zeer goed idee. Ik denk dat er veel jongeren van mijn leeftijd meer bezig zijn met politiek dan sommige volwassenen. Wij weten echt wel wat er gaande is in de wereld, terwijl oudere mensen vaak niet meer zo goed op de hoogte zijn maar toch een stem hebben. Het gaat tenslotte over onze toekomst. Het is dus maar logisch dat ook wij de kans krijgen om onze mening te uiten.”
Voor welke partij of politicus zou je stemmen? Waarom? “Ik zou eerst nog eens heel goed alle partijen onder de loep nemen om te kijken welke partij het best bij mijn overtuigingen past. Momenteel zou dat Vooruit zijn, omdat ik me altijd wel kan vinden in hun standpunten.”
Vind je dat je vanaf 16 ook moet kunnen stemmen voor Vlaamse en misschien zelfs federale verkiezingen? Waarom wel of niet? “Het feit dat 16-jarigen ook al voor de Europese verkiezingen een stem mogen uitbrengen, vind ik alleszins een stap in de goeie richting, hoewel dat misschien wel een instantie is waar jongeren het minst bij betrokken zijn. Voor de Vlaamse en federale verkiezingen zie ik niet in waarom dat niet zou mogen. Er wordt dan wel veel fake news verspreid op sociale media, maar ik denk dat er slechts een kleine groep zich daardoor laat beïnvloeden. De jeugd is kritischer dan je denkt!”
“Het is onze toekomst”
Thijs Amez, Zwevegem
Thijs Amez, die in april zijn 17e verjaardag vierde, is een muzikale ziel met interesse voor maatschappelijke problemen. Hij zit in zijn vijfde jaar Grieks-Latijn aan het Rizo Onze-Lieve-Vrouw in Kortrijk.
Wil jij ook stemrecht vanaf 16? Waarom wel of niet? “Hoewel ik zelf geïnteresseerd ben in politiek en geïnformeerd een stem zou kunnen uitbrengen, denk ik niet dat het een goed idee is om jongeren vanaf 16 jaar al te laten stemmen. Als ik in mijn eigen omgeving rondkijk, merk ik dat slechts een klein deeltje van mijn leeftijdgenoten echt al bezig is met deze thematiek, en dat is dan nog in een ASO-context. Zonder te willen stereotyperen, denk ik dat de kans groot is dat er in andere studierichtingen nog minder 16-jarigen goed geïnformeerd zijn over de politieke partijen. Enkel de super gepassioneerde leerlingen zullen gaan stemmen, maar zij vertegenwoordigen eigenlijk totaal niet de volledige leeftijdscategorie.”
Voor welke partij of politicus zou je stemmen? Waarom? “Nu zou dat voor CD&V zijn, maar dat kan natuurlijk nog veranderen. Ik hou niet van extremen, dus zou ik eerder kiezen voor een neutrale partij die een leefbare maatschappij wil voor iedereen, niet enkel voor bepaalde groepen.”
Vind je dat je vanaf 16 ook moet kunnen stemmen voor Vlaamse en misschien zelfs federale verkiezingen? Waarom wel of niet? “Dat is zeker te vroeg. Als ze dan ergens mee beginnen, is de gemeente- en provincieraad een goeie start, maar de andere verkiezingen zijn echt te ver van ons bed, vind ik.”
Ik hou niet van extremen
Groen is voor
Vlaams parlementslid en gemeenteraadslid van Anzegem Jeremie Vaneeckhout is één van de drijvende krachten achter het amendement. “Wat de coronapandemie en andere grote crisissen hebben geleerd, is dat in zo’n situaties de stem van de jongeren ondergesneeuwd geraakt. Dat hebben de Vlaamse Jeugdraad en de Kinderrechtencommissaris (Caroline Vrijens, red.) ook al opgemerkt. Dit stemrecht zou jongeren alvast meer aan het woord laten. Academisch onderzoek van de Universiteit van Wenen toont aan dat gelijkaardig stemrecht in onder meer Oostenrijk en enkele Duitse deelstaten niét leidt tot ondoordacht stemgedrag. Zestienjarigen maken dus even doordachte keuzes als iemand van 18 jaar en ouder. Trouwens: iemand die jarig is de dag vóór zijn of haar 18de verjaardag, mag niet gaan stemmen en moet vervolgens vijf jaar wachten om naar de stembus te gaan. Zo mis je elke keer enkele duizenden inwoners.”
Democratische betrokkenheid verhogen
“Dat 16-jarigen niet de verantwoordelijkheid dragen als iemand van 18 jaar? Dat klopt niet volledig. Zestienjarigen kunnen een GAS-boete krijgen, mogen een studentenjob uitoefenen en hebben bijvoorbeeld op jeugdkamp soms de leiding over kinderen. Als ouders hun kind toevertrouwen aan een verantwoordelijke van 16 jaar, kunnen we ze ook laten stemmen, hé. Ik herken in de tegenargumenten vaak dezelfde ideeën als in de discussies over het algemeen enkelvoudig stemrecht of vrouwenstemrecht. Het idee van: Die groep is niet geschikt om te stemmen, wij maken die keuze wel voor hen. Ik vind dat fout. Door jongeren stemrecht te geven, wakkeren we de interesse in ons democratisch systeem aan, iets waar bijvoorbeeld in het onderwijs weinig aandacht voor is. Tot slot: het gaat hier over stemrecht, niet stemplicht.”
N-VA is tegen
Vlaams parlementslid Bert Maertens kant zich tegen een verlaging van het stemrecht. “Om meerdere redenen”, begint de burgemeester van Izegem. “Eerst en vooral: je moet ergens een grens trekken. Is iemand van 16 jaar verstandiger dan een knappe, mature bol van 14 jaar? Kijk, de huidige grens van 18 jaar is volledig doorgetrokken in onze maatschappij. Trouwen, werken, een bedrijf starten, contracten afsluiten, een huis kopen, en ga zo maar door. Op die leeftijd krijg je een grote verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Want wie rechten zegt, zegt ook plichten – die twee gaan hand in hand. De stemgerechtigde leeftijd nu gaan verlagen naar 16 jaar, is voor mij dan ook nattevingerwerk. Ik zie dit ook nergens anders in de wereld, op een Zwitsers kanton en Oostenrijk na. Vandaar: als je de leeftijdsgrens verlaagt om te gaan stemmen, moet je dat ook op andere domeinen gaan doen. En dat is moeilijk haalbaar.”
Rechten en plichten gaan hand in hand
“Uit een studie van het JeugdOnderzoeksPlatform (JOP) blijkt dat ongeveer 54 procent van de 14- tot 25-jarigen tégen een verlaging van de stemgerechtigde leeftijd zijn. Akkoord, het is maar een peiling, maar het is wel indicatief. Jongeren kunnen op verschillende andere manieren bijdragen aan de maatschappij en hun stem laten horen. In tal van steden en gemeenten heb je bijvoorbeeld een kindergemeenteraad – in mijn eigen Izegem krijgt die zelfs een budget van 10.000 euro om projecten voor te stellen en uit te voeren. Verder zijn er ook jeugdraden, leerlingenraden of buurtoverleg, dat zijn toch directe participatie- en inspraakmogelijkheden. Die lijken me veel zinvoller.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
