“Als Dedecker zo verder doet, wordt een fusie noodzakelijk”: N-VA-kopstuk Marc Descheemaecker wil Middelkerkse politiek wakker schudden

“Ik weiger te lachen, omdat er weinig redenen zijn om te lachen in de politiek”, legt Marc Descheemaecker uit. © Christophe De Muynck
Paul Cobbaert
Paul Cobbaert journalist

Wie Marc Descheemaecker zegt, denkt aan de spoorwegen. In de herfst van zijn carrière wil de ex-spoorbaas de lokale politiek in. In Middelkerke, waar hij de handschoen opneemt tegen burgemeester Jean-Marie Dedecker, zijn verre buur. Saillant detail: in juni stonden de twee pitbulls nog zij aan zij op de West-Vlaamse lijst van N-VA. Aan pit zal het niet ontbreken in deze kiesstrijd aan zee, want ook Descheemaecker is recht voor de raap…

Marc Descheemaecker is een kind van het Antwerpse Zuid. Hoe hij aan onze kust is verzeild, is een verhaal apart, zegt hij. We gaan zitten aan een lange houten tafel in zijn werkplek annex ontspanningsruimte. “Héél lang geleden heb ik een meisje leren kennen in Antwerpen. Een meisje uit Kortrijk. Op een zeldzaam romantisch moment heb ik haar beloofd dat, als wij samen zouden blijven, wij ooit in een huis aan zee zouden wonen. Intussen is dat meisje mijn vrouw geworden, hebben wij twee kinderen en vijf kleinzonen, maar die belofte is ze nooit vergeten. (lacht) Twintig jaar geleden zijn we aangespoeld in Oostduinkerke. Een oude kustvilla met veel trappen. Té veel trappen om goed te zijn. Toen we vijf jaar geleden struikelden over deze mooie hoeve in de Middelkerkse polders, hebben we niet getwijfeld.”

Een gerenoveerde hoeve op een groot domein: wat een contrast met het Antwerpse Zuid.

(knikt) “De eerste 22 jaar van mijn leven heb ik in een sociaal woonblok gewoond. Op de vierde verdieping. Zonder lift. Het Zuid was een volkse buurt met vooral gemeentearbeiders en dokwerkers. Mijn vader was politieagent, mijn moeder poetsvrouw – in het zwart, zoals dat toen ging. Ik heb het geluk gehad dat ik van mijn ouders de studies mocht doen die ik wou: economie. Vervolgens heb ik door hard te werken kunnen bereiken wat ik heb bereikt. Mijn vader heeft nooit de kans gekregen om verder te studeren. Hij was nochtans verstandig genoeg.”

U hebt zelfs in West-Vlaanderen gestudeerd?

“Aan het Europacollege in Brugge. Een mooie tijd. Omdat ik als primus uit de ingangsexamens was gekomen, kreeg ik een volledige studiebeurs. Dat was mijn geluk. Ik heb daar goede vrienden en een belangrijk netwerk aan overgehouden. Ik speelde samen voetbal met Peter Vermeulen, de geestelijke vader van de overkapping van de Antwerpse ring. Brugge was mij trouwens niet helemaal onbekend. Mijn grootvader was een Bruggeling. Intussen voelen wij ons hier thuis. Ik hou van de no-nonsensementaliteit van West-Vlamingen.”

Wat is het mooiste West-Vlaamse woord dat u hebt leren kennen?

Toet-toet. (lacht) Dat wil blijkbaar zeggen: toch wél. De reden waarom ik dat zo mooi vind, is natuurlijk mijn spoorverleden. Als je in een vergadering iets zegt en iemand antwoordt met toet-toet, krijg ik altijd het gevoel dat de trein gaat vertrekken.”

En nu wil u hier ook de lokale politiek in. Waarom, vraag ik mij af. U bent een gelouterd zakenman van 69 jaar.

“Ik ben al langer verbonden aan N-VA. Van bij de start zelfs. Het programma heeft mij altijd gefascineerd. Ik heb ook al drie keer een lijst gesteund, weliswaar vanop onverkiesbare plaatsen (twee keer Europees en één keer federaal, red.). Toen ik hier kwam wonen, heb ik mij bekendgemaakt aan de lokale afdeling. Die was op dat moment op sterven na dood. Ze hebben mij gevraagd om de lijst te trekken.”

Maar wát drijft u? U hoeft dit niet te doen voor de centen?

“Daarvoor moet ik terug naar vroeger. Omdat mijn vader geen politieke affiliatie had, geraakte hij niet hogerop. Tot zijn tante poetsvrouw werd bij een schepen en daar een goed woordje deed voor hem. Dan werd hij plots toch benoemd tot adjunct-commissaris. (op dreef) Is dat niet héél onrechtvaardig? Dat heeft mij altijd beziggehouden. Ik merk hier in de plaatselijke politiek nog altijd gelijkaardige praktijken. Ook in Middelkerke kan het veel rechtvaardiger en eerlijker. Daarvoor wil ik mij smijten.”

“Ik heb eens genoteerd welke termen Dedecker gebruikt om mensen te beledigen. Wat hij over mij zegt, valt dus nog best mee”

Het schepencollege bestaat uit figuren die eerder thuishoren bij ‘F.C. De Kampioenen’ en ‘In De Gloria’, zei u eerder al.

“Ik ken de burgemeester al meer dan twintig jaar. Ik heb respect voor wat hij doet in het parlement. Maar lokaal laat hij zich bijzonder zwak omringen. Dat heb ik willen aankaarten. De burgemeester kon daar niet mee lachen. Dat ik een aangespoelde zielenpoot ben, zei hij. Nu, ik heb eens genoteerd welke termen hij doorgaans gebruikt om mensen te beledigen in de media. (leest papiertje af) Marginaal campingvolk, mongool, randdebiel, kieken zonder kop, enzovoort. (droog) Wat hij over mij zegt, valt dus nog best mee. Maar eerlijk: dergelijk taalgebruik vind ik eigenlijk ontoelaatbaar. Er zijn grenzen.”

Ook uw opmerking klonk denigrerend. Is het geen pluspunt dat iedereen aan de lokale politiek kan deelnemen?

“Absoluut. Mijn opmerking was helemaal niet denigrerend bedoeld. Ik heb gepoogd om bepaalde praktijken aan te kaarten. Het functioneren van sommige figuren beantwoordt niet aan mijn definitie van goed bestuur en publiek dienstbetoon.”

“Toen we vijf jaar geleden struikelden over deze mooie hoeve in de Middelkerkse polders, hebben we niet getwijfeld”, verklaart Marc Descheemaecker zijn verhuizing.
“Toen we vijf jaar geleden struikelden over deze mooie hoeve in de Middelkerkse polders, hebben we niet getwijfeld”, verklaart Marc Descheemaecker zijn verhuizing. © Christophe De Muynck

Wat hebt u te bieden aan de lokale politiek? U staat bekend als puinruimer bij grote bedrijven zoals NMBS en Brussels Airport.

“Ik wil problemen oplossen zoals ik overal gedaan heb. De Middelkerkenaar draagt de grootste schuld van heel Vlaanderen. Meer dan 4.500 euro per kop. Dat is geen gezonde situatie, integendeel. Dat houdt grote risico’s in. Dat de autofinancieringsmarge positief is, doet daar niets van af. Ik ga bescheiden blijven, maar ik denk dat ik de recepten en de ervaring heb om dat op te lossen. Ik stel vast dat er meer dan 70 miljoen euro naar het nieuwe casino is gegaan. Begrijp me niet verkeerd: het casino is bijzonder mooi, maar de vraag is of zoiets door de overheid gefinancierd moet worden. Ik stel me ook vragen bij de uitbatingscontracten. Ook de volgende jaren zal het casino de Middelkerkenaar bijzonder veel geld kosten.”

Zal dat zichzelf niet terugbetalen? Middelkerke is opnieuw een bruisende gemeente geworden.

“Neen, dat denk ik niet. Wat zou dan de return zijn?”

Toerisme. Dat is de belangrijkste industrie aan de kust.

“Denkt u dat de mensen anders niet naar Middelkerke zouden komen? En denkt u dat de lokale horeca gebaat is met de nieuwe horeca in het casino? De financiering had moeten gebeuren door de privésector. Dat is mijn mening. Ik heb de berekening gemaakt: het casino zal ook de komende jaren elke Middelkerkenaar 100 euro per jaar kosten. Wij willen daarom enkele contracten herbekijken.”

Dat de schuld groot is, klopt. Wordt een fusie niet onvermijdelijk als je weer een gezonde gemeente wil worden?

“Als de burgemeester zo verder doet, wordt een fusie noodzakelijk. Dat is niet mijn wens en dat is ook niet de wens van de Middelkerkenaar. Met een verstandig beleid zou het ook niet nodig zijn, volgens mij. Maar dan zullen de financiën de volgende legislatuur toch véél beter beheerd moeten worden. Dat is waar wij op inzetten.”

Los van deze verschillen is het toch opvallend dat u niet in kartel met LDD naar de kiezer stapt. Op 9 juni stonden Jean-Marie Dedecker en uzelf nog samen op de West-Vlaamse N-VA-lijst voor het parlement.

“Dat zou inderdaad niet onlogisch zijn. Ik zal u het verhaal vertellen. Vorig jaar hebben wij verschillende gesprekken gevoerd over een mogelijk kartel. We zijn toen dikwijls bij elkaar over de vloer gekomen. De burgemeester woont hier vlakbij. In januari besloten we om die gesprekken on hold te zetten, omdat de nationale verkiezingen eraan kwamen. We hadden immers nog geen akkoord. Enkele maanden later is Jean-Marie hier opnieuw over de vloer gekomen om te zeggen dat wij beter apart zouden opkomen. (benadrukt) Hij heeft dus zélf het initiatief genomen. Hij had immers kandidaten genoeg om twee lijsten te vullen, zei hij. Wellicht dacht hij ook dat wij niet aan een volle lijst zouden geraken.”

Of was u niet tevreden over de plekken die u zou krijgen, zoals gefluisterd wordt?

(geprikkeld) “Dat heeft daar niets mee te maken. Wij zouden vier plaatsen krijgen, maar voorts was er daarover nog geen akkoord. Wij hebben wel een voorstel gedaan, maar nooit antwoord gekregen. (fijntjes) Ik kan u zeggen dat een compromis sluiten met Jean-Marie een speciale sport is die olympische erkenning verdient. Let op: ik denk dat het een goede zaak is dat wij apart opkomen. Wat mij vreselijk stoort, is zijn betrachting om Vlaams Belang aan de macht te helpen. Hij zou dat graag doen, omdat hij dan nationaal kan uitpakken met zijn durf. Dat zou echter geen goede zaak zijn voor de Middelkerkenaar. Als ik zie wie daar op die lijst staat…” (blaast)

Is het denkbaar dat u in coalitie gaat met LDD?

“Zoals ik het vandaag inschat, zullen LDD en Respect (samenwerking tussen Open VLD, CD&V, Groen en onafhankelijken, red.) de twee grootste partijen worden. De enige relevante vraag is: haalt iemand de absolute meerderheid? Ik hoop van niet. Een gemeente wint erbij als twee partijen een compromis moeten sluiten, volgens mij. In dat geval willen wij graag het gesprek aangaan. Dat kan met LDD zijn en dat kan met Respect zijn. Behalve Vlaams Belang sluiten wij niemand uit.”

Wanneer zal u tevreden zijn over uw lokale vuurdoop?

“Als wij vooruitgaan in aantal zetels. Vandaag hebben we één zetel. Ik mik dus op minstens twee zetels. Als de kiezer dat wil, ga ik ook zelf naar de gemeenteraad. Maar als de kiezer vindt dat een aangespoelde daar geen plek heeft, dan is dat maar zo. Andere ambities ga ik niet uitspreken, want dat zou ongepast zijn.”

“Twee dagen nadat bekend was geworden dat ik de N-VA-lijst zou trekken, hebben wij te maken gehad met vandalisme bij ons thuis”

Bent u eigenlijk een man van markten en braderieën? Ook dat hoort bij lokale politiek.

“Dat valt goed mee. Ik ben geen voorstander van huisbezoeken. Ik stoor de mensen niet graag in hun privé. Maar markten bezoeken, vind ik wel leuk. Dan kom je al eens mensen tegen die zeggen dat ze je sympathiek vinden. Of die je willen beledigen, dat ook. (grijnst) De eerste keer dat ik de boerenmarkt van Middelkerke bezocht, kreeg ik te horen dat ze mij wilden vermoorden. Dat ging over een gevoelig mobiliteitsdossier. Jij bent het vriendje van Dedecker, zeiden ze. Dat zeggen ze vandaag niet meer. (lacht) Ik moet wel zeggen… (wikt zijn woorden) De sfeer is anders dan voor Europese en nationale verkiezingen. Twee dagen nadat bekend was geworden dat ik de N-VA-lijst zou trekken, hebben wij te maken gehad met vandalisme bij ons thuis. Gebroken bloembakken, huisnummer afgerukt, vernielde verkiezingsborden tussen onze toegangspoort. Dat was toch even ruw ontwaken voor mij. Is dat nu gemeentepolitiek? Ik laat mij niet gauw intimideren, maar dat kwam toch wel bedreigend over, zeker voor mijn vrouw. Ik heb een vermoeden wie de dader is, maar ik zal dat hier niet luidop zeggen. De volgende keer stap ik wel naar de politie. Laat ons hopen dat dat niet nodig zal zijn.”

Over uw affiches gesproken: het valt mij op dat u daarop nooit lacht. Heeft dat een reden?

“Ja. De echte reden is dat ik mij belachelijk voel als ik lach voor een foto. Maar soms geef ik daar een andere draai aan. Ik weiger te lachen, omdat er weinig redenen zijn om te lachen in de politiek. Er zijn zoveel problemen die opgelost moeten worden, ook hier in Middelkerke. Dan kijk ik de kiezer liever ernstig in de ogen.”