In de aanloop naar de verkiezingen op 13 oktober leggen we de lijsttrekkers van de verschillende partijen een heet hangijzer voor. Deze week is dat ‘betaalbaar wonen in Kortrijk’.
De wooncrisis is niets nieuws in België. Al enkele jaren swingen de woningprijzen de pan uit en staan mensen jarenlang op de wachtlijst voor een sociale woning, zo ook in de Guldensporenstad. ‘Betaalbaar wonen’ staat dan ook bij elke van de zes betrokken partijen – Team Burgemeester Stadslijst Kortrijk, Groen, N-VA, Vooruit, Vlaams Belang en PVDA – bovenaan het programma.
Private sector
De problematiek overstijgt Kortrijk, België en zelfs Europa. Overal ter wereld schieten de woningprijzen de lucht in en een adequaat opgesteld woonbeleid kan vaak erger voorkomen, vandaar ook het belang van de lokale besturen in dit geval. In België zijn de meest extreme cases die van Leuven (290.000 euro als gemiddelde prijs voor een appartement, red.), Gent (289.960 euro) en Brussel-stad (285.000 euro) volgens de recentste mediaanprijs van het Belgische statistiekbureau Statbel (eerste kwartaal 2024, red.). In tweeënhalf jaar tijd is de mediaanprijs in die steden respectievelijk gestegen met 57.658, 19.960 en 15.000 euro.
Dat het in de Zuid-West-Vlaamse stad “dan wel meevalt” is natuurlijk slechts een pleister op een houten been, maar het klopt wel. In Kortrijk bedroeg de mediaanprijs volgens de laatste cijfers voor een appartement ‘slechts’ 220.000 euro, waarmee het in dezelfde periode steeg met 5.000 euro. “De prijs stijgt, maar we blijven inderdaad wel een van de meest betaalbare centrumsteden in het land”, bevestigt lijsttrekker en eerste schepen Ruth Vandenberghe (TBSK). “De vraag stijgt en dus moet het aanbod volgen. De ambitie is om tegen 2040 4.000 extra woongelegenheden te hebben in Kortrijk op de privémarkt. Maar we willen geen talloze nieuwe verkavelingen. Het is ook belangrijk dat het ook betaalbaar blijft. Wij willen trouwens gerust experimenteren met alternatieve woonvormen.”
Cohousing stimuleren
TBSK is trouwens niet de enige partij die voorstelt om dergelijke ‘alternatieve’ woon- en eigendomsvormen uit te proberen. Zo haalt Maxim Veys (Vooruit) het idee van lokale wooncoöperaties aan in de stad en spreekt David Wemel (Groen) over een community land trust (creëert een non-profit coöperatie die eigendom toekent aan zowel individuen als de gemeenschap, red.). De groene partij geeft aan cohousing ook te willen stimuleren. PVDA zou zelfs eisen willen opleggen aan projectontwikkelaars, zegt lijsttrekker Patrick Leny: “De luxeappartementen schieten in Kortrijk als paddenstoelen uit de grond en ze raken zelfs niet altijd verkocht. Een van onze voorstellen is om nieuwbouwprojecten voorwaarden op te leggen. Zo moet een derde zeker voorzien zijn voor betaalbare woningen en een ander derde voor sociale huisvesting.”
“De luxeappartementen schieten als paddenstoelen uit de grond en ze raken zelfs niet altijd verkocht” -Patrick Leny (PVDA)
Groen geeft aan ook manieren te zoeken om een verplicht deel aan betaalbare woningen te voorzien bij nieuwe projecten vanuit de stad. Vlaams Belang wil dat Kortrijk en de deelgemeenten een plek zijn voor ‘Vlaamse gezinnen’, liefst levenslang, aldus lijsttrekker Wouter Vermeersch: “Wij willen concreet dat het volgende stadsbestuur in Kortrijk investeringen in renovaties aanmoedigt in wijken die kampen met sociale achterstelling, leefbaarheidsproblemen of verkrotting. Goedkopere bouwgronden, renovatiepremies en huurtoelagen moeten het aantrekkelijk maken voor Vlaamse gezinnen om zich in onze stad te vestigen. We willen ook dat levenslang wonen meer wordt ondersteund.”
Sociale huisvesting
Een tweede, minstens even belangrijk, luik in het woonbeleid van een stad is dat van de sociale huisvesting. In 2011 stonden in de Guldensporenstad 1.473 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning, in 2019 was dat al 3.141. In 2021 bedroeg de gemiddelde wachttijd vijf jaar, wat een verbetering was. SW+, de woonmaatschappij voor Kortrijk en Wevelgem, wil tegen 2040 1.000 nieuwe sociale woningen in Kortrijk om de nog steeds lange wachtlijst aan te pakken. Wat denken de verschillende partijen hierover?
Maxim Veys, die zelf vijf jaar voorzitter was van de voorloper van SW+, ziet dat er in Kortrijk werk gemaakt is van een sterk sociaal woonbeleid en heeft een concreet plan van aanpak: “Doordat er in de jaren 80 en 90 te weinig is geïnvesteerd in sociale huisvesting, moesten we sinds het jaar 2000 bijschakelen. Er is al lang een masterplan in werking voor Kortrijk en sinds kort zitten we bij de tien best investerende woonmaatschappijen van het land. Daarmee zitten we boven ons gewicht. Wat de wachtlijsten betreft: 58 procent daarop is alleenstaand. We zouden veel meer moeten inspelen op het profiel van de mensen die op de lijsten staan en dus infrastructuur voor singles voorzien. Daarnaast is het belangrijk dat we ook renovaties uitvoeren en de private huurmarkt ondersteunen.”
Maar waar moeten de nieuwe sociale woningen dan komen? In 2025 komen er zestien sociale woningen bij aan de Menenpoort, geeft Ruth Vandenberghe, aan en een concreet voorstel van Vooruit is het betaalbaar wonen aan de Budatip, dat eigendom is van het OCMW: “Wij willen betaalbare en sociale woningen realiseren op de Budatip. Het is een unieke kans om die gronden niet in handen te geven van projectontwikkelaars die er voor gewone mensen onbetaalbare appartementen zouden realiseren, maar om ze aan te wenden voor een mix van betaalbaar en sociaal wonen. Gewone mensen mogen toch ook op de mooiste plekjes van de stad wonen?”
“Gewone mensen mogen toch ook op de mooiste plekjes van de stad wonen?” -Maxim Veys (Vooruit) over voorstel Budatip
De meningen daarover zijn verdeeld bij de andere partijen. Axel Ronse, lijsttrekker van N-VA, vindt het geen goed idee: “Dat is een triple A-locatie die beter kan worden ontwikkeld als een park. Daar zouden de kwetsbaren ook veel meer aan hebben. Dan hebben we met N-VA liever dat de huidige sociale woningen gerenoveerd worden en dat we werken op de juiste in- en uitstroom van de wachtlijsten.”
Ook Ruth Vandenberghe (TBSK) geeft aan geen voorstander te zijn van het idee om op die locatie sociale huisvesting te voorzien. Groen en PVDA zijn wel voorstander. Vlaams Belang-lijsttrekker Wouter Vermeersch reageert als volgt: “Het is een vreemd en gek idee, maar wij willen gewoon voldoende sociale woningen.”
Discriminatie nagaan
Vlaams Belang benadrukt wel dat ze geen ghettovorming willen, iets wat Axel Ronse (N-VA) ook aanhaalt. Daarnaast wil Wouter Vermeersch strengere toewijzingen op de wachtlijsten voor de sociale woningen: “De woningen moeten eerst moeten aan de Kortrijkzanen. Er moet voorrang worden gegeven aan mensen die onze nationaliteit bezitten en minstens tien jaar binding hebben met Kortrijk. Bovendien moet er streng worden toegezien op de kennis van het Nederlands.” Vermeersch haalt aan dat ook de stad Aalst gelijkaardige toewijzingsregels implementeerde en stelt dus dat een stadsbestuur dat kan doen.
“Sociale woningen moeten eerst naar de Kortrijkzanen gaan!” -Wouter Vermeersch (Vlaams Belang)
Het voorstel staat ten slotte haaks op de voorgestelde praktijktest van David Wemel (Groen): “Wij pleiten voor een praktijktest op de privéhuurmarkt. Op die manier kan er aangetoond worden of er discriminatie is en kan er eventueel worden ingegrepen.”
Gemeenteraadsverkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
