In een commissievergadering kwam Filip De Rynck, professor van UGent, in Beernem spreken over de fusies. Een fusie is het samengaan van economische of sociale eenheden, die voordien zelfstandig werkten.
“Bekijken we even de fusies vóór 1977 dan zien we dat er een sterke voorbereiding werd gehouden met in de finale fase een sterke lobbying en politieke deals. Het doel was toen om gemeenten te maken met meer dan 10.000 inwoners. Thans zijn er 69 van de 300 gemeenten met minder dan 10.000 inwoners. Heel wat kernen zijn bij de ‘verkeerde’ gemeenten terechtgekomen”, aldus professor De Rynck.
“Merkwaardig is dat de gemeenteraad van Beernem toen tegen een fusie was, zeker tegen een fusie ten oosten van Brugge. De toenmalige gemeenteraadsleden waren de mening toegedaan dat mammoetentiteiten elk rationeel bestuur onmogelijk zouden maken. Sint-Joris wilde wel fuseren met Beernem, maar niet met Oedelem. Brugge wilde helemaal geen fusie en als er toch sprake was van een fusie, dan eventueel met Damme, maar niet ruimer. Men vreesde dat de regering haar financiële beloften na de fusie niet zou nakomen. Minister Bart Somers legde uit dat gemeentefusies noodzakelijk waren, want samenwerking is niet genoeg. Hij wil de gemeenten verplichten om te fuseren na 2024. De gemeentefusies in Vlaanderen is een kwestie van schaal, geld en partijpolitiek. Een groot deel van het huidig debat gaat over het feit of we niet naar verplichte fusies moeten gaan. Gedwongen fusies van gemeenten stuiten echter op kritiek. De Vlaamse overheid komt niet tussen en respecteert de keuzes, die de gemeenten maken”, legt de professor uit.
Ommeland
Volgens de professor zijn er heel wat kleine gemeenten, die vrezen te moeten fuseren met steden. “Kleinere gemeenten maken allianties om te ontsnappen wat zij zien als een onmenselijke opslorping door de centrumsteden. Er is meer nood aan samenhang en duurzame visie, want kleine fusies van gemeenten worden niet langer beloond. Wat het decretaal kader betreft, zagen we dat bij een eerste oproep in 2010 er geen resultaat geboekt werd. Bij het decreet van 2016 werden op 1 januari 2019 zeven fusies gerealiseerd met een bonus, die gewijzigd werd bij het nieuw kader in een decreet van 2020. De fusiebonus werd gerealiseerd in de vorm van een schuldovername. Momenteel zijn er fusiegesprekken aan de gang voor 91 gemeenten. In elk geval moeten die geografisch aan elkaar grenzen. Gemeenten met taalfaciliteiten kunnen niet fuseren”, legt de professor uit.”
Waarom fuseren?
Men kan zich de vraag stellen waarom men zou moeten fuseren. “Is de schaal waarbij de gemeenten vandaag nog moeten werken, nog de schaal waarin de gemeenten de toekomst moeten ingaan? Te kleine gemeenten kunnen steeds meer taken niet meer aan of stoten die af. Toegenomen taken en complexere taken vergen een grotere schaal. Eisen en wensen van burgers nemen toe en vereisen kwaliteit. We stellen vast dat er te veel lokaal belang mee gemoeid is en te weinig algemeen belang. Men heeft nood aan mensen die het beleid voeren. De druk op het personeel is zeer groot. Burgers hebben geen zicht op de interne keuken van de gemeenten. Wie wil er straks nog lokale mandaten opnemen”, vraagt de professor zich af. (Regi)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
