“Het gaat hier toch erg vaak over ‘die vrimde’…”: op bezoek in Houthulst, de meest rechtse gemeente van West-Vlaanderen

Vlaams Belang is met voorsprong de grootste in onze provincie, met in de meest landelijke gemeenten ongeziene scores. In Houthulst of all places stemde bijna 38 procent op de radicaalrechtse partij. “De mensen zijn boos en voelen zich niet gehoord.” Op bezoek in het Ninove van West-Vlaanderen.

“Joak, ik heb op Vlaams Belang gestemd. Vaneigens!” Aan het woord is Christoph Hoflack (53), jarenlang actief in de bouwsector. We staan in het dorpscentrum van Houthulst – samen met deelgemeenten Klerken, Merkem en Jonkershove goed voor een goeie tienduizend zielen -, maar dat ligt er desolaat bij. De hele omgeving rond de Sint-Jan-Baptistkerk en het pittoreske gemeentehuis ondergaat momenteel een metamorfose, de pitabar rechtover de kerk heeft de rolluiken naar beneden.

“Ik zie het gewoon de verkeerde kant opgaan met mijn gemeente”, zucht hij. “Ik beschouw mezelf niet als een racist, maar we hebben het hier stilaan gehad met al die vrimde. Het huis naast mij is omgevormd tot vijf appartementen. Die worden door het sociaal verhuurkantoor beheerd. Je mag eens raden welke afkomst de bewoners hebben.”

“Die gasten beginnen te leven wanneer wij in ons bed kruipen. Met alle bijhorende nachtlawaai. Ik kan je verzekeren, leuk is anders. En een jaar geleden werd ik door iemand van allochtone origine aangevallen toen ik hier iets verderop een bakske frieten en een frikandel ging halen. Ze hebben me niet meer gesmaakt.”

Op het eerste gezicht lijkt het echter zoeken naar een speld in een hooiberg, want Houthulst telt amper 1,8 procent inwoners met een nationaliteit die buiten de Europese Unie ligt. “Dat kan kloppen, maar ze dóen niks. Ze zitten hier gewoon te zitten.”

“Oost-Europeanen die naar hier komen om te werken, daar heb ik alle begrip voor. Zo wonen er veel Roemenen in onze gemeente. In oktober stem ik sowieso opnieuw op Vlaams Belang. Omdat de échte Houthulstenaar weer op de eerste plaats moet komen.”

Onveiligheidsgevoel

Sinds februari heeft Houthulst opnieuw een eigen Vlaams Belang-afdeling. Onder impuls van voorzitter Jackie Vercaemer (74), elektricien op rust, heeft de partij hier diep in West-Vlaanderen weer haar vlag geplant.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 kaapte de partij destijds één zetel weg. “Dat wist ik zelfs niet”, glimlacht Jackie. “Ik ben niet verwonderd dat we hier zo sterk scoren. Met ons team hebben we de afgelopen maanden zwaar campagne gevoerd en kregen we quasi uitsluitend positieve reacties.”

“Ik ben écht preus dat Houthulst in West-Vlaanderen het meeste Vlaams Belangstemmen wist te verzamelen. Ik wil iedereen bedanken die voor ons gekozen heeft.”

“Ik zie het gewoon de verkeerde kant opgaan met mijn gemeente. Er moet iets veranderen” – inwoner Christoph Hoflack

Wanneer we Jackie naar een verklaring vragen, valt het fameuze woord meteen. “De vrimde, hé. Ze kopen onze huizen op en krijgen hier alles op een schoteltje. Maar er is natuurlijk meer. De mensen zijn boos, er moet iets veranderen.”

“Hier zijn ook nog veel landbouwers actief. Denk je dat zij content zijn met het stikstofakkoord? Ook het onveiligheidsgevoel speelt mee. We kregen vaak te horen dat inwoners ’s avonds laat niet meer gerust over straat durven wandelen. In Houthulst, begot.”

Vlaams Belang is in West-Vlaanderen de grootste, op Vlaams niveau moet de partij enkel N-VA voor zich dulden. “Maar je zal het zien: we zullen opnieuw buitenspel gezet worden. Is dat dan geen discriminatie? Het volk heeft gesproken, maar er wordt niet naar geluisterd. We vertegenwoordigen een kwart van de bevolking, maar zullen weer langs de zijlijn staan.”

Zover wil Jackie het in Houthulst niet laten komen. “In oktober zullen we met een volle lijst (21 kandidaten, red.) naar de kiezer trekken, met een duidelijk doel: de huidige CD&V-meerderheid breken. We willen wegen op het beleid. Dat zijn we aan onze kinderen en kleinkinderen verplicht. De toekomstige generaties.”

Jackie wil de komende maanden als lijsttrekker elke deurbel van zijn gemeente indrukken. “Nu heb ik 2.500 flyers in evenveel brievenbussen gestopt, straks wil ik iedere Houthulstenaar persoonlijk aanspreken. Het huidige succes zal helpen om het laatste restje taboe te doorbreken. Mensen komen er nu voor uit dat ze op ons stemmen. Het Vlaams Belang is hier om te blijven.”

Dovemansoren

Iets waar ook Jeroen Vandromme rekening mee houdt. De CD&V’er is sinds eind augustus burgemeester van Houthulst en trekt straks met de nieuwe Lijst Burgemeester naar de kiezer. “Deze uitslag maakt me niet gelukkig”, zucht hij.

“Het belangrijkste is nu: hoe gaan de partijen die straks een regering vormen, met dit signaal aan de slag? Vijf jaar geleden scoorde Vlaams Belang bij ons ook al boven de dertig procent. Dit mag niet opnieuw in dovemansoren vallen.”

“Een coalitie met Vlaams Belang? Laat ik het zo stellen: we kijken op een totaal andere manier naar heel veel thema’s. Punt” – Burgemeester Jeroen Vandromme

Volgens Vandromme zit het succes van Vlaams Belang in veel kleine ergernissen. “Wie een paar kilometer te snel rijdt in een zone 30 of op de autosnelweg, krijgt meteen een gepeperde boete in de bus. Maar veel grotere feiten blijven al te vaak onbestraft. Ook de doorgedreven regelneverij vreet aan de mensen en dan is er nog het hele stikstofverhaal… In een plattelandsgemeente als de onze weegt dat serieus door.”

“De steeds verder afkalvende dienstverlening is eveneens een doorn in het oog. Houthulst heeft geen bankautomaten meer. Daarom stellen wij een locatie ter beschikking om een Batopin-punt (universele bankautomaten, red.) in onder de brengen. Maar bijvoorbeeld ook het CM-kantoor is intussen gesloten. Dat begrijp ik niet. En het nieuwe vervoersplan van De Lijn ziet er op papier goed uit. In de praktijk is het een volledig ander verhaal…”

“In oktober zal het Vlaams Belang enkele zetels halen, maar onze burgemeester moet zich geen zorgen maken” – oud-schepen Roger Clauw

Migratie is slechts een deel van de puzzel, vindt de burgemeester. “Al moet de overheid wel meer duidelijkheid scheppen. Probeer als burger eens op te zoeken waar een migrant recht op heeft. Het wordt een lastige zoektocht. Wij hanteren met ons lokaal opvanginitiatief klare taal. Dat appreciëren de mensen. Het is niet omdat het Vlaams Belang hier nu zo sterk scoort, dat de gemiddelde Houthulstenaar racistisch in het leven staat. Verre van, zelfs.”

Bij de gemeenteraadsverkiezingen verwacht Jeroen Vandromme een compleet andere uitslag. “De Wetstraat is de Dorpstraat niet. Wij staan veel dichter bij de burger. Mensen zeggen me nu letterlijk: Vandrommetje, nu stemmen we voor het Vlaams Belang, maar straks voor jou. Het is gewoon een andere wereld.”

Blind gekozen

Dat vindt ook Roger Clauw (63), die in café De Boskant van een Pepsi Max zit te genieten. “Ik heb 26 jaar lang voor de socialisten in de gemeenteraad gezeteld en was zelfs schepen. Ik schrik niet van het succes van ’t Belang. Er wordt hier echt véél over die vrimde gepraat. Terwijl die in Houthulst niet massaal aanwezig zijn. “

“Ik denk dat ze veel proteststemmen hebben gekregen. Mensen hebben blind gekozen, zonder partijprogramma’s te lezen. Boze boeren, tweeverdieners die amper rondkomen… Het gemiddeld jaarinkomen ligt hier met 19.000 euro een goeie 2.000 euro onder het Vlaams gemiddelde.”

“”En buitenlanders worden hier vrijwel altijd aan niet werken gelinkt. Terwijl dat lang niet altijd zo is. Ze zijn hier gewoon niet graag gezien. In oktober zal het Belang wel enkele zetels wegkapen, maar onze burgemeester hoeft zich geen zorgen te maken. Hij is goed bezig en wél graag gezien.”

“Ik stemde niét voor het Belang, net als ruim 60 procent van alle Houthulstenaren” – inwoner Silke Vanhaelewyn

Silke Vanhaelewyn (27) heeft níet op het Belang gestemd. “Zoals ruim zestig procent van alle Houthulstenaren.” Samen met haar ouders woont ze op een steenworp van de kerk. “Ik begrijp de mensen wel. Er ís veel frustratie in de maatschappij, ook bij ons.”

“Ik wil hier graag een huis kopen. Alleen vind ik gewoon geen betaalbare woning. Maar of een extreme stem daar een oplossing voor is, betwijfel ik. Ik heb geschiedenis gestudeerd. Als het verleden ons één iets leert, dan is het wel dat extreme ideeën nooit het antwoord kunnen zijn. En het land splitsen, dat is al helemaal niet aan de orde.”

Het laatste woord geven we opnieuw aan burgemeester Vandromme. Behoort een coalitie met Vlaams Belang, na de gemeenteraadsverkiezingen, tot de mogelijkheden? “Laat ik het zo stellen: de manier waarop die partij naar veel thema’s kijkt, strookt totaal niet met de onze. Punt.”