“Geen socialisten en groenen in onze familie”

“Kalm blijven en je niet laten opjagen.” Wijze woorden van de 92-jarige Marie-Madeleine Ampe voor haar kleindochter Jolien Lootens-Stael (26), in oktober lijsttrekker voor de N-VA in Koekelare. Zelf was Marie-Madeleine er schepen van Cultuur van 1977 tot 1982, nadat haar man Etienne Lootens-Stael er drie termijnen burgemeester was. “Ik had de meeste stemmen in 1977, maar die van het ACV vonden dat een vrouw geen burgemeester kon worden”, sakkert Marie-Madeleine veertig jaar later nog na.

Kleindochter Jolien geeft haar mémé een arm om samen de trappen van het terras af te dalen, naar de tuin waar de fotograaf beiden op foto wil zetten. Fysiek wil het misschien allemaal niet meer zo goed mee, maar het geheugen van de 92-jarige Marie-Madeleine is nog zo scherp als een Zwitsers zakmes.

“Mijn grootvader Henri Ampe was al schepen in Egem. Ook zijn broer Arsène was er actief. Mijn schoonbroer Daniël Deconinck was lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers voor de Volksunie, zijn zoon Luc is momenteel burgemeester van Sint-Pieters-Leeuw voor N-VA. Mijn man Etienne Lootens-Stael was, naast volksvertegenwoordiger, van 1954 tot 1970 burgemeester van Koekelare, eerst voor de CVP en daarna voor de Volksunie. Drie van mijn zes zonen zijn de politiek ingegaan. Dominiek is fractieleider voor het Vlaams Belang in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, Filip was actief voor PRO, D2000 en Vlaams Blok in Diksmuide en ook Bernard stond op de lijst van DOEN in Koekelare”, schetst ze de politieke stamboom van de familie.

Brouwer/burgemeester

Rode draad doorheen die geschiedenis: het Vlaams-nationalisme. “Geen socialisten of groenen in onze familie. Als je de stamboom bekijkt, zitten we altijd rechts van het centrum. Het is een ideologie, een zienswijze die er bij ons ingebakken zit. We staan er hier in Koekelare en omstreken ook voor bekend”, zegt kleindochter Jolien Lootens-Stael.

“Mijn man was in het dorp vooral bekend als brouwer. Een politicus tussen de mensen. Een kabinet had een burgemeester toen nog niet, de mensen kwamen gewoon hier bij ons langs. Als Etienne ‘s avonds thuis kwam van het parlement, zat zijn wachtkamer altijd vol met mensen uit Koekelare”, herinnert Marie-Madeleine zich. Na het overlijden van haar man in 1972 nam Marie-Madeleine bij de verkiezingen in 1977 de fakkel over.

“Ze waren het mij al een paar keer komen vragen en ze bleven zagen tot ik op de lijst ging staan. Ik had uiteindelijk ook de meeste stemmen voor de Volksunie. Hier, aan de tafel waar we nu zitten, zaten we te onderhandelen met de CVP na de verkiezingen. De ACV’ers die hier zaten, wilden niet dat ik burgemeester zou worden. Een vrouw als burgemeester, stel je voor! Het was alsof de wereld zou vergaan.” Haar wrange glimlach verraadt dat de gemiste kans na veertig jaar nog altijd niet verteerd is.

Let op, politiek kan een rotte boel zijn. Wij waren te eerlijk, veel te ‘fraai’

Deugnieten

“Drie partijen hebben me in 2012 gevraagd om op de lijst te staan”, zegt Jolien. “Ik heb de familie om raad gevraagd, iedereen zei ‘doen!’, maar het was mémé die zei dat ik beter zou wachten tot ik mijn diploma had. En ik heb geluisterd. Deze keer zijn ze me weer komen vragen en zijn ze blijven aandringen. Ik heb uiteindelijk toegestemd, op één voorwaarde: dat ik zou kunnen terugvallen op mijn familie. Als het wat minder gaat in de politiek, moet ik hier steun kunnen vinden. En die krijg ik. Mijn oma, mijn vader, mijn oom, ze hebben allemaal zoveel politieke ervaring waar ik nu gretig gebruik kan van maken”, klinkt het.

“Ga maar, doe maar, heb ik haar gezegd. Maar let op: politiek kan een rotte boel zijn”, waarschuwt Marie-Madeleine. “Voorakkoorden, spelletjes, malafide praktijken: voor eerlijke mensen is het soms opletten geblazen. Politiek moet je niet doen om op je gemak te zijn, of voor de centen. Dat is soms het probleem van onze familie geweest. We waren te eerlijk, veel te fraai. Maar als je het overlaat aan de deugnieten, wat moet er dan van de gemeente worden?”

Niemand overslaan

Tot slot heeft Marie-Madeleine nog wel een gouden tip voor haar kleindochter Jolien. “Kalm blijven, je niet laten opjagen en vooral heel veel huisbezoeken doen. Dat is van stief groot belang. Je moet niet bang zijn dat mensen de deur in je gezicht zullen slaan. Ik heb zoveel huisbezoeken gedaan, ook met mijn man, maar dat is nooit gebeurd. Zelfs bij de families die gekend waren als rood of blauw gingen we langs. Je mag niemand overslaan.”