Carmen Ryheul en Vlaams Belang laten Ventilus niet los: “West-Vlaanderen zal lamgelegd worden”

Ze is een van de weinige vrouwelijke kopstukken van Vlaams Belang. Ze vindt niet dat de politieke cultuur seksistisch is. Ze is de woordvoerder van het explosieve Ventilus-dossier. Ze is bovendien geboren in Congo en trok de wereld rond met dochter en rugzak. Voer genoeg voor een stevig gesprek met Vlaams Parlementslid en Kortrijkzane Carmen Ryheul.

Het stadhuis van Kortrijk is onze plek van afspraak. Het is een ietwat argwanende Carmen Ryheul die me de hand schudt. Dat het haar eerste politieke interview is, zegt ze. En dat dat toch een beetje spannend is. Ryheul is sinds drie jaar voltijds politica. Toen ze verkozen werd in het Vlaams Parlement, heeft ze haar werk als HR-manager bij Brustor, fabrikant van zonneweringen, opgegeven. Voordien werkte ze twintig jaar in de reisindustrie. Ze zetelt ook in de Kortrijkse gemeenteraad.

Hebt u instructies gekregen van de partij wat u wel en niet mag zeggen?

“Neen, eigenlijk niet. De woordvoerder heeft wel even gebeld. Natuurlijk heb ik ook enkele artikels van collega’s gelezen. Maar ik heb mijn eigen mening over de dingen en ik kan die ook vertolken. Ik vind het spijtig dat sommige politici dat niet mogen. De Open VLD-leden in onze gemeenteraad: die moeten zwijgen van de partij. Ik zou zo niet aan politiek kunnen doen. Ventilus bijvoorbeeld (de kabel die de windenergie vanop zee aan land moet brengen, red.): ik volg dat al enkele jaren op de voet. Ik wéét waarom we een ondergrondse oplossing willen.”

Laten we beginnen met dat dossier. Vlaams Belang is de enige partij die de kabel nog altijd ondergronds wil aanleggen. Waarom?

“Vier redenen. Eén: de landschapsvervuiling. Geef toe: die pylonen zijn gewoon lelijk. Twee: de waardevermindering van woningen en bouwgronden in de buurt. Drie: de economie. Toonaangevende bedrijven zoals Skyline hebben al gezegd dat ze vertrekken als Ventilus bovengronds komt. En vier, en dat is de belangrijkste reden: de impact op onze gezondheid.”

Is die impact er dan? Waar haalt u dat bovengronds ongezond zou zijn?

“Er zijn studies die aanwijzingen bevatten van een causaal verband tussen de straling en de gezondheid. Een studie van de Nederlandse Hoge Gezondheidsraad spreekt zelfs over een verhoogd risico op leukemie bij kinderen en volwassenen. Waarom zouden wij, West-Vlamingen, vijftig tot tachtig jaar onder een ongezonde hoogspanningslijn moeten leven als er binnen tien jaar ondergronds gegaan kan worden?”

Andere studies spreken dat tegen. Bovendien is ondergronds niet mogelijk, zeggen alle experten, omdat de technologie niet beschikbaar is. En Ventilus is geen dossier dat tien jaar kan wachten.

(windt zich op) “Maar het ondergrondse traject is nooit serieus genomen, ook niet door professor Westermann (die het laatste rapport over Ventilus maakte, red.). Maar wat zegt deze professor wel? Dat in de toekomst een ondergrondse verbinding de standaard wordt. De technologie evolueert elke dag. Bovendien zal Ventilus niet van vandaag op morgen klaar zijn, hoor. Ik voorspel een juridische procedureslag van vele jaren. Binnen tien jaar zal de kabel nog niet aangelegd zijn. Maar tegen dan zal de ondergrondse technologie wel klaar zijn, hoor ik zeggen.”

Denkt u niet dat de onrust snel zal verdwijnen als de overheid met flinke compensaties over de brug komt?

“Neen. Dan onderschat u de angst die de mensen hebben. Uiteraard is een stevig compensatiebeleid noodzakelijk. De vraag die moet gesteld worden, is: is het gezond of ongezond? Als het ongezond is, dan moet er overgegaan worden tot onteigening en compensatie. Als het gezond is, dan is er niets aan de hand. (benadrukt) Echt waar: je kan niet geloven welke oorlogskas de betrokken mensen aan het aanleggen zijn. Welke acties ze aan het voorbereiden zijn. Ik kan daar nog niet meer over kwijt, maar geloof me maar. Het verzet wordt ontzettend groot. Ze gaan West-Vlaanderen lamleggen. En wij zullen hen blijven steunen.”

Zou het niet kunnen dat u de mensen blaasjes wijsmaakt om electoraal te scoren?

(geprikkeld) “Neen, zeker niet. Ik hoor Jeremie Vaneeckhout van Groen zeggen dat hij de mensen recht in de ogen kan kijken. Wel, ik kan dat ook. Als het over onze gezondheid gaat, dan moet je het zekere boven het onzekere nemen.”

Denkt u echt dat de Vlaamse regering met de gezondheid van de mensen zal spelen?

“Ja, absoluut. Zuhal Demir (bevoegd minister, N-VA, red.) heeft het dossier volledig mismeesterd. Ik vrees dat de banden met Elia (netbeheerder, red.) te groot zijn. Elia is nooit transparant geweest, ook niet over het kostenplaatje. Dat ondergronds meer kost, weegt trouwens niet op tegen de gezondheidsrisico’s. Ik denk soms dat de Vlaamse regering West-Vlaanderen beschouwt als haar stortplaats. Zie ook stikstof en het mestactieplan: ook in die dossiers wordt vooral onze provincie getroffen.”

Intussen zetelt u drie jaar in het halfrond. Voelt u zich daar al thuis?

“In het begin was het overweldigend, moet ik toegeven. Iemand zei me dat het twee tot drie jaar zou duren vooraleer ik mijn draai zou vinden. Wel, dat blijkt te kloppen. Het is een totaal andere wereld, maar wel een zeer boeiende. Ik voel dat ik het verschil kan maken als lid van de oppositie. Je moet natuurlijk je dossiers goed kennen.”

Voelt u geen cordon rond u, omdat u van Vlaams Belang bent?

“Neen, eigenlijk niet. Ik denk dat het cordon alleen nog leeft in de partijhoofdkwartieren. Onder de mensen en zelfs onder de lokale besturen is dat verleden tijd. Wij worden overal gewaardeerd voor het werk dat we doen.”

Waarom wou u de politiek ingaan? U had een mooie job.

“Dat was niet mijn ambitie, hoor. (lacht) Ik stond op de vijfde plaats, dus eigenlijk geen verkiesbare plaats. Ik was die zondagavond gaan slapen in de overtuiging dat ik de maandag weer gewoon zou gaan werken. Mijn wekker stond op kwart voor zeven. En dan zag ik al die berichten binnenstromen. Ik was blijkbaar verkozen.”

Vanwaar de keuze voor Vlaams Belang? Is dat niet atypisch voor iemand die twintig jaar in de globalistische reisindustrie gewerkt heeft?

“Neen, ik zou niet weten waarom. De tijd is voorbij dat mensen beschaamd zijn om te zeggen dat ze voor Vlaams Belang kiezen. Ook vanuit mijn vroegere sector kreeg ik positieve berichten over mijn keuze. Het is dankzij mijn man Janick Samyn, met wie ik bijna vier jaar geleden getrouwd ben, dat ik Vlaams Belang heb leren kennen. Hij is al twintig jaar achter de schermen actief. Maar ik ben niet over één nacht ijs gegaan. Toen ik de vraag kreeg om op de lijst te staan, heb ik het programma goed bestudeerd. Het is de krachtige boodschap eerst onze mensen die me finaal overtuigd heeft.”

Wie zijn dat: onze mensen?

“Dat is een belangrijke vraag. Dat zijn alle mensen die de Vlaamse identiteit omarmen, de Vlaamse cultuur en de westerse waarden en normen.”

Wat als ik die waarden en normen niet omarm?

“Ik geloof niet dat u dat niet doet.”

Maar stél: behoor ik dan tot onze mensen?

“Jawel, want u bent Vlaming. Ik zou dan eigenlijk eens een goed gesprek met u moeten hebben daarover.”

Is Zuhal Demir iemand van onze mensen?

“Jawel.”

En Meyrem Almaci (Groen)?

“Ook.”

En Sihame El Kaouakibi?

(aarzelend) “Dat weet ik niet. Ik weet niet welke waarden en normen zij omarmt.”

Uzelf bent niet geboren in België, maar in Congo, in Lubumbashi.

(pikt in) “Maar verder ben ik op en top Vlaams, hoor. (lacht) Mijn vader is van Maldegem, mijn moeder van Ichtegem. Zij zijn in 1969 verloofd en daarna vertrokken naar Congo. Mijn papa was gewetensbezwaarde, hij wou geen legerdienst doen. Hij wou lesgeven. Dat was zijn passie. Vandaar die verhuizing. Hij heeft daar twee jaar Latijn gegeven. Tot ik geboren ben. Daarna zijn we teruggekeerd naar West-Vlaanderen, naar Sint-Michiels waar ik opgegroeid ben.”

Het is geen toeval dat u de reismicrobe te pakken hebt.

(lacht) “Dat is te ver gezocht. Ik heb toerisme gestudeerd, omdat deze sector me boeide. En daarna heb ik inderdaad de wereld gezien. Met de rugzak. Het is begonnen met Israël en Jordanië in 1995. Later ben ik een maand in Jemen geweest, een maand in Birma (Myanmar, red.), in Indonesië, Laos, Syrië, noem maar op. Altijd met de rugzak. En met mijn dochter mee, die nu twintig is. We hebben haar overal mee naartoe gesleurd.” (lacht)

Wat is de mooiste plek op aarde?

(denkt na) “Wellicht Gili Air, een klein eiland vlakbij Lombok in Indonesië. Dat was de meest idyllische plek, dat was echt wauw. Maar als ik een top-drie van landen mag noemen, dan zeg ik: Jemen, Birma en Tanzania.”

Hebt u altijd voor Vlaams Belang gestemd?

“Niet altijd, maar ik ga niet antwoorden op de vraag voor welke partijen. Dat heeft geen belang.”

Iets anders. Maandag verscheen er een open brief van 120 politica’s die seksueel grensoverschrijdend gedrag in de politiek aanklagen. Waarom staat uw naam er niet bij?

“Omdat ik van niets wist. Ik heb geen vraag gekregen om deze brief te ondertekenen. Niemand van mijn partij. Ik vind dat onterecht. Waarom krijgen wij die vraag niet en alle andere partijen wel?”

Omdat er toch nog een cordon bestaat?

“Dat kan u daar inderdaad uit afleiden. Of ik het ondertekend zou hebben, is een andere vraag. Maar we zouden het minstens bestudeerd hebben. Laat me heel duidelijk zijn: elke vorm van grensoverschrijdend gedrag is onaanvaardbaar.”

“De beroepscultuur in de politiek is seksistisch”, lees ik in de brief. Ervaart u dat ook?

“Neen, dat kan ik niet zeggen. Ik heb nooit seksisme of grensoverschrijdend gedrag ondervonden. Ligt dat aan mij? Ik vraag me dat dikwijls af. Misschien straal ik uit dat ze dat bij mij niet moeten proberen? Ik zou die persoon alleszins keihard op zijn plaats zetten.”

Hebt u geen extra drempels ondervonden omdat u een vrouw bent?

“Neen, ook niet.”

Is Vlaams Belang een machopartij?

“Neen. Dat wordt soms gezegd, dat de rechtse partijen mannenbastions zouden zijn, maar daar heb ik nog niets van gemerkt. In mijn partij heerst een absolute gelijkheid tussen man en vrouw. Kijk naar Barbara Pas die niet alleen ondervoorzitter is, maar ook een sterke fractieleider in het federaal parlement. Ik heb nog nooit een foute opmerking gekregen omdat ik een vrouw ben.”

Mocht het anders zijn, zou u het hier open en bloot zeggen?

“Jawel. Ik kan alleen maar vaststellen dat Vlaams Belang een vrouwvriendelijke partij is die opkomt voor de vrouwenrechten. We hebben onlangs nog maar een nieuw platform opgericht in West-Vlaanderen: Vrouwen voor Veiligheid. Een van de eerste acties was in Kortrijk naar aanleiding van enkele gevallen van spiking (iemand drugs toedienen zonder dat die ervan weet, red.), een hot item in onze stad. Het is de bedoeling dat we hiermee nog meer naar buiten komen.”

Hoe kijkt u naar holebirechten? Uw partijgenote Dominiek Sneppe vindt het homohuwelijk een brug te ver.

(afgemeten) “Dat is háár visie. Dominiek is een zeer gelovige vrouw. Wellicht heeft ze die uitspraken in dat kader gedaan. Ikzelf heb geen problemen met het homohuwelijk. Mensen moeten vooral gelukkig zijn in hun relatie. Of dat nu twee mannen of twee vrouwen zijn, ik heb daar geen last van. Ook voor mijn partij zijn homorechten erkende rechten.”

Laatste ding: wat is uw ambitie voor 2024?

“Wij moeten de grootste partij worden, op elk niveau. In Kortrijk, in West-Vlaanderen en in Vlaanderen. Ikzelf wil er ook opnieuw staan. Ik voel me goed in het parlement en wil graag een tweede legislatuur. Ik heb daar ontzettend veel goesting in.”