Fusioneert Oostkamp binnenkort met Zedelgem en Beernem? Wél als het van burgemeester Jan de Keyser afhangt. De CD&V’er is de eerste West-Vlaamse burgemeester die naar buiten komt met fusiedromen. De nieuwe gemeente zou in één klap de vijfde grootste van onze provincie worden, met maar liefst 62.000 inwoners. “Een interessant voorstel”, zegt professor Herwig Reynaert. En ook Zedelgem en Beernem schieten het idee niet meteen af.
Vorige week in het nieuws: overal in Vlaanderen overwegen lokale besturen een nieuwe fusie. Er zijn al 29 gemeenten die effectief de stap zetten. Overal? Neen, niet in West-Vlaanderen. Dat zou aan de West-Vlaamse koppigheid en fierheid liggen, werd zelfs geschreven. “Wij zijn te bang voor verandering: dát is het probleem”, zegt Jan de Keyser, burgemeester van Oostkamp. “Ik zie twee tendensen: de ene groep denkt dat ze het alleen kan redden, de andere dat administratieve samenwerking voldoende is. Ik geloof daar niet in. Je kan niet half getrouwd zijn. Dus ja, we moeten ook hier nadenken over fusies. Opschaling leidt tot meer kwaliteit én efficiëntie.”
De limieten van Oostkamp
De CD&V’er komt daarom naar buiten met zijn politieke droom: een fusie van Oostkamp, Zedelgem en Beernem. Dat zijn de drie gemeenten van de politiezone Het Houtsche. “Wij zijn logische partners, want we zijn gelijkaardig qua omvang, ligging, bevolking en structuur.” Als het zou lukken, zou de nieuwe gemeente meer dan 62.000 inwoners tellen en de vijfde grootste van onze provincie zijn. “Wij botsen in Oostkamp op onze limieten. Als we nog ambitieuzer willen zijn, dan moeten we groter worden. Zo eenvoudig is het. Het gaat bijvoorbeeld over het aantrekken van gespecialiseerd personeel. Oostkamp alleen kan geen ruimtelijke planner binnenhalen, terwijl we zo iemand wel nodig hebben. De inrichting van het buitengebied en de ontwikkeling van de dorpen zijn grote uitdagingen. Het gaat ook over sociaal beleid. Wij hebben intussen tachtig Oekraïners te gast. Dat heeft een enorme impact op onze diensten. Grotere besturen kunnen dat beter beheersen.”
Fiscale stimulansen
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) wil evolueren van driehonderd naar honderd gemeenten van pakweg 40.000 à 60.000 inwoners. “Ik kan me helemaal vinden in die visie”, aldus de Keyser die ook wijst op de fiscale stimulansen van de overheid. “Wij zouden maar liefst 500 euro per inwoner krijgen. Dat gaat over een totale schuldverlaging van meer dan 30 miljoen euro. Dat kan tellen, hé. Maar goed: dat mag niet de eerste drijfveer zijn. Dat is een welgekomen extra. Trouwens, volgens mij zijn deze bedragen niet houdbaar, want meer en meer gemeenten zullen fusioneren. Het is ook daarom dat we nu de stap moeten zetten, want het zou goed kunnen dat de volgende regering fusies verplicht maakt én dat de stimulansen verdwijnen.”
Een nieuwe naam
Formele gesprekken zijn er nog niet tussen de drie gemeenten. Volgens de Keyser kennen zijn collega’s wel zijn ideeën. “Verder wil ik daar niet te veel over kwijt.” Hij benadrukt wel dat de drie gemeenten gelijkwaardige partners moeten zijn. Daarom pleit hij voor een nieuwe naam. “Ik zou niet willen dat Oostkamp de naam wordt van de fusiegemeente. Dat was de grote fout van de vorige fusieronde in 1976. Oostkamp werd de verzamelnaam van Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme. Een nieuw verhaal vraagt een nieuwe naam. Lievegem in Oost-Vlaanderen is een mooi voorbeeld. Uiteraard moet elk dorp wel zijn naam en identiteit kunnen behouden.”
Een fusie betekent ook minder politieke mandaten en dat is in veel gemeenten een hinderpaal. De Keyser zucht als we het hem voorleggen. “Dat is geen relevante issue vandaag. (feller) Waarom mislukken fusiegesprekken? Net omdat deze vraag gesteld wordt. Ik doe daar niet aan mee. Wij hebben als politicus een belangrijke verantwoordelijkheid: een betere gemeente doorgeven aan de volgende generatie. Dat kan volgens mij alleen als Oostkamp groter wordt. Ook mijn persoonlijke politieke rol is ondergeschikt aan dit noodzakelijke grotere verhaal. Als we blijven vastzitten in onze eigen mandaten, komen we er nooit. Het probleem is dat politici niet houden van verandering. Wat meer ondernemerschap in de politiek zou helpen.”
Domino-effect
“Het is een interessant voorstel”, zegt Herwig Reynaert, professor lokale politiek aan de Universiteit Gent. “Het getuigt alvast van transparantie dat de burgemeester hiermee naar buiten komt. Hij heeft ook enkele gunstige troeven in handen. Het zijn drie gemeenten met een vergelijkbaar karakter én met een sterke CD&V in de meerderheid. Dat maakt het politiek iets makkelijker. Een fusie van deze drie zou bovendien leiden tot een grote speler die geen typische stad is zoals Brugge en Oostende. Heel interessant dus.”
Toch ziet de professor op korte termijn weinig slaagkansen. “De partners moeten mee willen in het verhaal. Er zijn al eens gesprekken gevoerd tussen Oostkamp en Beernem, maar die zijn afgesprongen. Ik heb ook niet de indruk dat Zedelgem hiervoor staat te springen. Ik ben ook benieuwd naar de reacties van grensgemeenten zoals Brugge, Wingene, Torhout en Lichtervelde. Dit kan een domino-effect hebben.”
Beernem en Zedelgem zeggen niet ‘neen’
Dat de burgemeester van Oostkamp naar hun gemeentes kijkt voor een fusie, is voor de bestuurders van Zedelgem en Beernem geen verrassing. “Ik weet dat Jan droomt van een Brugge-Zuidgordel. Op zich zou dat een sterk gegeven zijn, maar het zou ook een gigantische gemeente zijn. Wat is de affiniteit van mensen uit Sint-Joris met mensen uit Zedelgem?”, vraagt Beernems burgemeester Jos Sypré (CD&V) zich af. “Wij kunnen alle richtingen uit. Naar Torhout, naar Jabbeke en ook naar Oostkamp”, zegt Zedelgems eerste schepen Arnold Naessens (CD&V-Nieuw).
Beide gemeenten zeggen niet a priori neen, maar willen ook naar waarde geschat worden. “Wij zijn een interessante bruid, op financieel vlak zijn we gezond. Een fusie moet dus een meerwaarde betekenen voor onze inwoners”, zegt Naessens. “We kennen onze eigen sterktes en zwaktes. Ons blindelings in een fusie storten, gaan we niet doen. Dit is ook een beslissing die je niet meerderheid tegen oppositie neemt. De hele gemeenteraad moet erin betrokken worden”, vindt Sypré. (LK)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
