Vanuit zijn hoedanigheid als Vlaams parlementslid lanceert Bert Maertens (N-VA) een voorstel voor verplichte gemeentefusies in 2025. Collega Bart Dochy (CD&V) van buurgemeente Ledegem, die ook Vlaams parlementslid is, dient hem meteen van antwoord, en ook zijn N-VA-collega Koenraad Degroote van Dentergem is resoluut tegen.
Er is al langer dan vandaag sprake over een mogelijke nieuwe fusieronde, en N-VA toont zich daar alvast een groot voorstander van. Toen hij nog minister van binnenlandse aangelegenheden was, had Geert Bourgeois het er vaak over en hij lanceerde het idee van de vrijwillige fusies. Huidig binnenlandminister Liesbeth Homans ging nog een stapje verder en werkte een hele regeling uit om gemeenten die vrijwillig fusioneren financieel te belonen.
Maar zelfs mét die overigens flinke aanmoedigingspremie liep het niet echt storm : tot nu toe kondigden slechts 4 van de 308 Vlaamse gemeenten aan dat ze met één buurgemeente willen fusioneren. Meeuwen-Gruitrode (13.000 inwoners) en Opglabbeek (10.000 inwoners) in Limburg zijn al zeker dat ze vanaf 2019 samengaan, en recent raakte ook bekend dat, dichter bij ons, Kruishoutem (8.000 inwoners) en Zingem (7.000 inwoners) principieel akkoord gaan om te fusioneren en het traject nu zullen inzetten. Een aantal andere gemeenten, waaronder Londerzeel met N-VA-burgemeester Nadia Sminate, knoopten wel gesprekken aan met omringende gemeenten maar vingen overal bot.
“De enige goeie oplossing”
Al bij al een povere balans dus, en dus moet er een tandje bijgestoken worden, vindt Bert Maertens, die ondervoorzitter is van de commissie Binnenlandse Zaken in het Vlaams Parlement. Hij stelt voor om, naar Deens voorbeeld, een minimum aantal inwoners in te voeren dat een gemeente moet tellen, en dan vanaf het begin van de volgende bestuursperiode (2019) de gemeenten een zekere tijd te geven om zelf combinaties te zoeken die voldoen aan deze norm. Lukt dat niet, dan kan een fusie van hogerhand worden opgelegd. Dit alles met de bedoeling om het nieuwe gemeentelandschap tegen de verkiezingen van 2024 rond te krijgen.
Vandaag postte Bert Maertens op zijn Facebookaccount volgende commentaar bij zijn voorstel : “Bij veel collega-burgemeesters zullen de tenen wel weer krullen nu, maar een doorgedreven fusie van gemeenten in Vlaanderen is gewoon echt de enige goeie oplossing voor veel gemeenten om financieel het hoofd boven water te houden én om de burgers een echt kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden, zoals in grotere gemeenten vandaag. Intergemeentelijk samenwerken is prima, maar is nog veel meer een ver-van-mijn-bed voor de inwoners én voor de verkozen politici. En dat is geen goede evolutie.”
“Grotere gemeenten dus, aangestuurd door een rechtstreeks verkozen gemeenteraad. En de dienstverlening die in het gemeentehuis wordt aangeboden kan daarbij perfect nog steeds georganiseerd worden op het niveau van de oude gemeente, dichtbij de burger. Voorbeelden zijn er genoeg. Dus laat dit ajb geen tegenargument zijn om de bangmakerij te stimuleren.”
“Heb respect voor kleinere gemeenten !”
En wiens tenen inderdaad meteen al krullen, dat zijn deze van zijn collega Bart Dochy (CD&V)van buurgemeente Ledegem. Hij plaatste dadelijk volgende reactie op zijn website :
“Een opvallende oproep van een aantal burgemeesters. Ze willen dat Vlaanderen fusies oplegt. Eigenaardig, want heel het binnenlands beleid van de Vlaamse regering is erop gericht om de lokale overheden meer verantwoordelijkheid te geven. Minder betutteling van Vlaanderen, meer autonomie voor gemeenten. Laat nu net de gebiedsomschrijving van een gemeente een heel belangrijk en gevoelig thema zijn. Iets wat zichtbaar en voelbaar is voor de inwoners. Een thema waar een lokale overheid vandaag ook duidelijke keuzes kan maken. Bijvoorbeeld voor een vrijwillige fusie.”
“Opvallend is dat de vier gemeenten die hiervoor kiezen, dat doen met ruime consultatie van de bevolking. Deze gemeenten hebben stuk voor stuk burgemeesters die zelf hun verantwoordelijkheid opnemen. Ze vragen niet om een paraplu van Vlaanderen, om te kunnen zeggen: Beste inwoners, wij kunnen er niets aan doen, we moeten van Vlaanderen.”
Wel, beste collega’s, wees moedig, wanneer u vindt dat u het zelf niet kan, doe het dan niet of laat het aan anderen. Maar heb aub ook respect voor kleinere gemeenten waar men bestuur dicht bij de burger belangrijk vindt. Waar men niet droomt om tot een grote stad te behoren, maar waar men de focus legt op de mensen, ook van kleine dorpen. Waar men met weinig middelen veel bereikt samen met de bevolking. Het zijn die gemeenten die ondanks de weinige middelen die ze krijgen per inwoner uit het gemeentefonds, toch financieel gezond zijn.
“Voor- en tegenstanders bij álle partijen!”
We polsten ook even naar een reactie van die andere N-VA-burgemeester in West-Vlaanderen : Koenraad Degroote, federaal parlementslid en vooral burgemeester van Dentergem (8.000 inwoners). En hij windt er geen doekjes om : “Ik ben het niet eens met mijn collega Bert Maertens, en mijn partij weet ook heel duidelijk dat ik van een ander gedacht ben. Het is nu al een aantal jaar dat over dit thema gediscussieerd wordt, en ik stel vast dat er in elke partij voor- en tegenstanders zijn van de fusie. Meestal zijn de voorstanders zij die denken andere gemeenten te kunnen annexeren, terwijl de kleinere gemeenten doorgaan tegen zijn. Het is inderdaad wel zo dat in de publieke opinie N-VA doorgaans afgeschilderd wordt als een absolute voorstander van de fusies, terwijl CD&V zich dan eerder het imago aanmeet van ertegen te zijn. Terwijl ik net vaststel dat de vier gemeenten die meestappen in het verhaal van de vrijwillige fusies precies gemeenten zijn met een CD&V-burgemeester…”
“Dat gemeentefusies absoluut noodzakelijk zijn om tot een betere dienstverlening te komen, vind ik absoluut niet waar. Met Dentergem bewijzen we alvast het tegenovergestelde. Kijk naar onze dienstverlening, vraag het aan de bevolking hoe tevreden ze is. Kijk naar onze financiële toestand : wij zijn als gemeente volledig schuldenvrij, wie kan dát zeggen ? Wij zijn een paar jaar geleden als enige gemeente in het arrondissement niét meegestapt in het Mid-West-verhaal, al werd toen gezegd dat de samenwerkingsverband tussen de gemeenten precies noodzakelijk was om een fusie te vermijden. De aap komt al uit de mouw !”
“Ik heb vorig jaar op de nieuwjaarsreceptie aan mijn inwoners gezegd dat Dentergem nooit wil fusioneren en daar blijf ik bij. Ik zal me daar met hand en tand tegen verzetten, en de partij kan me niet op andere gedachten brengen. Wanneer het door de hogere overheid verplicht zou worden, dan zullen we uiteraard niet anders kunnen dan ons daar bij neer te leggen. Maar ik zou het erg dom vinden van nu al de zaken te gaan forceren. Als slechts 4 gemeenten op 308 erin slagen om vrijwillig te fusioneren, en dit ondanks een hoge financiële bonus, dan is het toch duidelijk dat er hier geen draagvlak voor is. En dus zou het ook een aanfluiting zijn van de democratie om zoiets dan van hogerhand te gaan opleggen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier