Er lijkt geen dag voorbij te gaan zonder dat er ergens een klas of zelfs school in quarantaine moet door een coronabesmetting. Toch klinkt de roep om de mondmaskerplicht in het onderwijs af te schaffen steeds luider. 70 dokters schreven al een open brief, maar ook directeur Joke Knockaert van het VTI in Zeebrugge roert zich. “Ik mis een logica in de maatregelen.”
Dan sta je daar als directeur. Het is de titel van een lezersbrief in De Morgen, waarin directeur Joke Knockaert (50) van het VTI Zeebrugge een noodkreet slaakt na een bewogen eerste lesweek. De directeur van de school met 320 leerlingen stoort zich aan wat ze een gebrek aan logica in de regels voor het onderwijs noemt.
“We hebben de schoolbanken allemaal netjes op anderhalve meter van elkaar geplaatst, zodat de leerlingen ver van elkaar af zitten. En toch worden ze verplicht om mondkapjes te dragen tijdens de lessen”, zucht Joke Knockaert. “Waarom gelden andere regels op school dan in de maatschappij? Op restaurant mag je mondkapje af van zodra je aan tafel zit. Als je naar het toilet gaat, doe je het masker opnieuw aan. Dat zou toch ook zo kunnen ingevoerd worden in het onderwijs? Laat de leraars en leerkrachten enkel een mondkapje dragen als ze rondlopen. Dat zou de duidelijkheid en eenvormigheid ten goede komen.”
“Op restaurant mag je mondkapje wel af van zodra je aan tafel zit”
“Pas op: ik volg de regels, maar ik stel toch enkele kritische vragen”, benadrukt de directeur. “Het evenwicht tussen de veiligheid en het emotioneel welbehagen van de leerlingen is zoek. Een heel jaar zullen zij het gezicht van hun leraars niet zien omwille van die mondkapjes. Het is ook niet bevorderlijk voor het zelfvertrouwen van de ietwat schuchtere leerlingen, die wat stiller praten en bij wie de leraar vaak moet vragen wat luider te praten, omdat ze met hun masker niet verstaanbaar zijn. Ik ben niet iemand die het gevaar van het virus in vraag stelt en volg het draaiboek. Maar ik stel in gesprekken vast dat ook andere directeurs kritiek hebben op de ingevoerde maatregelen.”
Bezorgheid
Vooral het feit dat mondmaskers wel verplicht zijn in de klas, maar dan niet op de speelplaats, stoot Joke Knockaert tegen de borst. “Ik maak mij zorgen, als ik zie hoe al die leerlingen tijdens de speeltijd met elkaar ravotten en elkaar vastpakken. Het stemt me blij dat die tieners zich amuseren op school, maar dan denk ik aan de veiligheid. Zo hoort het niet! Gelukkig is er nog niemand besmet geraakt. Enkele leerlingen zijn een dagje thuis gebleven omdat ze zich niet goed voelden, maar ze zijn negatief getest.”
De speeltijd spreiden, zoals virologen voorstellen (zie kader, red.), vindt Joke Knockaert maar niks. “Organisatorisch is dat nagenoeg onmogelijk om uit te werken, met al die verschillende opleidingen en klassen”, zegt ze. “Leraars moeten een uur in de ene en een uur later in een andere klas les geven. Als de speeltijd varieert per klas of per opleiding, wordt het een echte soep.” Joke Knockaert ziet zich in haar betoog gesteund door 70 artsen, die in een open brief oproepen om de mondmaskerplicht op school af te schaffen. Volgens de artsen staat het algemeen welzijn van kinderen en jongeren sterk onder druk.
Te vroeg
Maar volgens Lieven Boeve, directeur-generaal van het katholiek onderwijs, is het te vroeg om in te grijpen. “We hebben een compromis afgesproken met de sociale partners zodat we de scholen konden heropenen, maar wel op voorwaarde dat er in de binnenruimtes een mondmaskerplicht geldt”, zegt de West-Vlaming. “Na negen schooldagen is het te vroeg om dat compromis zomaar los te laten. Ik hoor ook dat sommige leraren nu al last beginnen te krijgen met hun stem omdat ze met dat masker luider moeten praten. Wij noteren al die opmerkingen en bedenkingen. Pas als de scholen een aantal weken bezig zijn, kunnen we een eerste, voorlopige evaluatie maken. Maar ik zou huiveren om nu iets te veranderen aan de formule die na grondig overleg uitgedokterd werd.”
“Pas als de scholen een paar weken bezig zijn, kunnen we een evaluatie maken”
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) sluit zich daarbij aan. “We hebben er alles aan gedaan om de scholen te laten starten in code geel”, stelt Ben Weyts. “Daartoe hebben we een akkoord kunnen sluiten met de virologen en het onderwijsveld. De mondmaskerplicht maakte daar deel van uit. Geen leuke beslissing, maar wel noodzakelijk om het veilig te kunnen organiseren voor leerlingen én leerkrachten. Als je na één week één element uit het akkoord haalt, dan begint heel de discussie opnieuw. Zeker met de huidige stijgende besmettingscijfers dreigen virologen dan negatief te reageren, waarop ouders, leerlingen en leerkrachten ongerust worden en dreigen af te haken. Laat ons nu maar even het akkoord respecteren dat we met z’n allen gesloten hebben. Van zodra het veilig kan, zal ik de eerste zijn om de mondmaskerplicht weer af te schaffen.”
Marc Van Ranst: “Vakbonden vroegen zelf om mondmaskers”
Volgens Marc Van Ranst, de bekendste viroloog van het land, vroegen de onderwijsvakbonden zélf om mondmaskers in de klas. “Zij waren bezorgd over de gezondheid van het schoolpersoneel en vreesden dat sommige leerkrachten niet voor de klas zouden willen staan zonder mondmaskerplicht. Binnen blijft het nog altijd gevaarlijker dan in de buitenlucht.”
“Bij de start van het nieuwe schooljaar hebben we extreme voorzorgen genomen, om zoveel mogelijk garanties in te bouwen die een heropflakkering van het virus tegengaan”, zegt Van Ranst. “Maar je kunt de leerlingen niet verplichten om een hele dag een mondmasker op te zetten. Daarom hebben we ervoor gekozen om hen toe te laten in de buitenlucht, op de speelplaats, hun mondkapjes af te zetten. Het is aan de schooldirecties om de speeltijd zo te organiseren dat het afstand houden gegarandeerd kan worden. Als er te veel leerlingen op hetzelfde moment op de speelplaats rondlopen, is het aangewezen om de speeltijd in tijd te spreiden. Ik begrijp wel dat dit niet zo eenvoudig is, qua lawaai en zo. Maar de veiligheid primeert.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier