Op 1 januari start de ophaling van gft-afval in het gebied waar de afvalintercommunale Mirom instaat voor de verwerking van huishoudelijk afval. “Al 12.000 gezinnen tekenden in en plaatsen voortaan tweewekelijks het bruine gft-bakje voor de deur. Op termijn willen we hiermee 33 procent van alle afval uit de witte restafvalzak selectief inzamelen”, zegt Filip Velghe.
Filip Velghe is sinds 2023 verantwoordelijke voor het project dat op termijn alle groente-, fruit- en tuinafval uit de witte restafvalzak moet halen. “Onderzoek leert dat elke inwoner zowat 45 kg gft-afval per jaar in zijn restafvalzak weggooit. Eigenlijk produceert iedere inwoner zowat 100 kg etensresten maar de helft wordt nu al door de mensen gecomposteerd in een composthoop in de tuin of ze hebben kippen en het tuinafval halen we nu al apart op.”
“Europa verplicht de lidstaten om wat thuis niet wordt gecomposteerd de komende jaren gescheiden op te halen los van het restafval. In Vlaanderen is er al ruim 30 jaar ervaring opgebouwd met inzameling van gft gaande van zakken tot grote bakken. GFT-zakken lijken op het eerste zicht de makkelijkste keuze. Naast de witte, de blauwe ook een bruine gft-zak maar de nadelen wogen niet op tegen de voordelen.”
Vergisten
“Aangezien gft-afval bijna overal slechts tweewekelijks wordt opgehaald ontstond er een probleem met scheurende zakken en geurhinder. De techniek is ook geëvolueerd. GFT wordt nu niet meer gecomposteerd op industriële schaal. Steeds meer intercommunales kiezen voor vergisting en die installaties kunnen niets aanvangen met plastic. Die vergistingsinstallaties kunnen ook geen meerwaarde halen uit tuinafval. Die structuur is te hard en is goed voor compostering maar niet voor vergisting.”
Mirom heeft uiteindelijk gekozen voor het bruine gft-bakje. De verwerking van het afval zal gebeuren in Ieper bij IVVO. Keukenafval is energierijk en die energie wordt door vergisting omgezet in elektriciteit en warmte waardoor een deel van de verwerkingskosten gedekt kunnen worden.”
Proefproject
“We hebben vorig jaar in Moorslede een proefproject opgezet met 160 gezinnen“, gaat Filip Velghe verder. “Die groep was samengesteld uit gezinnen en alleenstaanden, bewoners van huizen en van flats zodat we een breed beeld konden krijgen van de behoeftes. De helft van de testgezinnen bleek genoeg te hebben aan één bakje van 25 liter. 40 procent van de testgroep dacht er aan om twee bakjes aan te schaffen.”
“Je wordt niet verplicht om een gft-bak aan te schaffen maar dat veronderstelt dan wel dat je thuis composteert”
In het najaar is MIROM begonnen met de verdeling van de gft-bakjes. Dat gebeurt in de vorm van een abonnement dat 33 euro kost per jaar of 1,25 euro per ophaalbeurt. Ruim 12.000 gezinnen zijn nu al ingegaan op onze nieuwe dienstverlening. Dat is 12 procent van het aantal huishoudens in de regio die MIROM bedient. Het doel is dat in de toekomst te doen groeien tot 30 à 40 procent. De rest wordt gecomposteerd in de eigen tuin.
Diefstal
De restafvalzakken worden nog steeds wekelijks opgehaald. Er bestaan geen concrete plannen om dat te veranderen maar Mirom hoopt dat meer mensen zullen kiezen voor het kleinere witte zakje en blijft de situatie continu evalueren.
De voorbije maanden werd ook een aantal infosessies georganiseerd. “De meeste vragen die we kregen, gingen over sluikstorten en diefstal. Is dit systeem verplicht? Wat als een voorbijganger een leeg blikje dropt in mijn bak? Wat als die wordt gestolen of beschadigd?
Niet verplicht
“Geen enkel systeem is vandalismevrij. Nu zijn er soms ook problemen met de blauwe pmd- of de witte restafvalzakken vooral dan in stedelijk gebied. En nee, je wordt niet verplicht om een gft-bak aan te schaffen maar dat veronderstelt dan wel dat je thuis composteert. GFT mag niet meer in de witte zak!”
“Op elk gft-bakje staat het adres van de eigenaar en er zit een chip in verwerkt. Als een bakje als gestolen wordt gemeld en elders opduikt zal de ophaaldienst dat meteen opmerken en een melding maken waarna er kan worden opgetreden. Onze ophalers kunnen ook misbruik melden als ze bijvoorbeeld zien dat op een bepaald adres ander afval dan gft in het bakje zit. Maar we zullen geen heksenjacht organiseren en in het begin inzetten op sensibiliseren.”
Geen koffiepads
En wat mag er nu wel of niet in het bruine gft-bakje? Het gaat om resten van groenten en fruit, overschotjes van maaltijden waaronder ook vlees en vis, beschimmelde voeding maar steeds zonder verpakking. Klein fijn tuinafval of grasmaaisel mag maar wie een grote tuin heeft doet best een beroep op de aparte tuinafvalcontainers. Verder mogen ook papieren koffiefilters, koffiedik, het besmeurde kartonnen frietbakje, eierschalen, papier van de keukenrol en mest van kleine huisdieren in de bak.
Zijn niet welkom: koffiepads, mosselschelpen, beenderen of visgraten, slachtafval, kattenbakvulling, plastic, ook geen composteerbare plasticvormen of fruitstickers. Dat is allemaal restafval en uiteraard gaan verpakkingen in de pmd-zak.
De ophaalmomenten voor de gft-bak staan vermeld op de ophaalkalender van Mirom. Voor info en inschrijven op het gft-abonnement kan je terecht op: www.mirom.be/gft.
