Na vijf jaar succesvolle samenwerking (2018-2022) kwamen alle partners van het Europese Interreg V Project Mageteaux samen aan de schuifconstructie 4 Ecluses in Duinkerke, de slotfase van het project om de wateroverlast en het overstromingsgevaar in het grensoverschrijdende poldergebied van De Moeren aan te pakken.
In september vorig jaar werd het nieuwe vijzelgemaal in de Duinkerkestraat in Veurne in gebruik genomen. Dit project werd opgestart onder het motto Water stopt niet aan de grens, want het water stroomt er van Frankrijk naar België en omgekeerd.
Grensoverschrijdende beheersing
Het klinkt een beetje cynisch om na zo’n extreme droge zomer de aandacht te vestigen op overstromingsgevaar, maar toch dwingt de klimaatverandering alle actoren in het grensoverschrijdende poldergebied van De Moeren om zich hiertegen te wapenen.
De bedoeling van het Mageteaux-project is de overstromingen in de grensoverschrijdende kustzone, met name de Binnen- en Buitenmoeren, tussen Nieuwpoort en Duinkerke te beperken door een efficiëntere grensoverschrijdende beheersing en beheer van de waterafvoer tussen beide.
Gedeeld afwateringssysteem
In periodes van hoge waterstanden hebben de bestaande afvoermogelijkheden in Nieuwpoort en in Duinkerke hun grenzen bereikt. Het Mageteaux-project streeft ernaar om deze situatie te verbeteren met een tijdelijk gedeeld afwateringssysteem via twee nieuwe ‘kunst-werken’ langs het Veurnekanaal.
De eerste fase daarvan was afgewerkt in september 2021: het nieuwe noodpompgemaal op de Speievaart in Veurne, dat een deel van het water van De Moeren via het nieuwe wachtbekken naar het kanaal Nieuwpoort-Duinkerke pompt.
De tweede fase is de schuifconstructie op de site van de ‘4 Ecluses’ in Duinkerke, die tussen het ‘Canal de Furnes’ en het ‘Canal Exutoire’ een bijkomende afvoermogelijkheid creëert van het Canal de Furnes naar de zee.
Klimaatverandering
Voor de werking en het beheer van deze structuren is een intensere grensoverschrijdende samenwerking noodzakelijk. Daar komt nog een juridisch luik bij: de oorspronkelijke Frans-Belgische overeenkomst van 1890 omtrent de afwatering van De Moeren moet worden aangepast. En in laatste instantie is er ook nog de campagne om de bevolking te sensibiliseren voor de klimaatverandering en de voorspelbare gevolgen.
Gouverneur Carl Decaluwé: “Dit is een belangrijk dossier voor Vlaanderen en Frankrijk, zeker bij de huidige ‘climate change’ met het stijgen van onze zeespiegel. Daarop moeten we ons stap voor stap voorbereiden. Dit was geen eenvoudig verhaal, maar na heel wat onderhandelingen zijn er goede afspraken gemaakt die tot een oplossing hebben geleid voor wanneer er een acuut probleem is.”
100 jaar droge voeten
Gedeputeerde Bart Naeyaert sluit zich hierbij aan: “Met de realisatie van dit project hebben we zowel in Duinkerke als in De Moeren voor de volgende 100 jaar droge voeten. Maar het was niet gemakkelijk om tot een verzoenende oplossing voor zowel Vlaanderen als Frankrijk te komen, want de angst voor overstroming langs beide landsgrenzen was heel begrijpelijk.”
Peter Roose, burgemeester van Veurne: “Zo’n 400 jaar geleden stond de regio regelmatig onder water en werd de streek geassocieerd met ongure personen die zich in het moerasgebied ophielden. Maar ook toen al werd er naar oplossingen gezocht om De Moeren droog te leggen, met dijken, molens en vijzels… Met deze nieuwe constructie helpen we het evenwicht in de natuur te bewaren en onze vruchtbare landbouwgronden droog te houden.”
Europese steun
Het kostenplaatje voor de werken aan het pompstation van de Speievaart bedroeg 2,4 miljoen euro. De werken aan de schuifconstructie in Duinkerke kostten ongeveer 1 miljoen euro. Europa voorziet hiervoor een toelage van 1,3 miljoen euro in het kader van het Interreg V-programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen.
Op het slotmoment van dit project ging Xavier Chelkowski, expert waterbeheer AGUR (Agence d’urbanisme et de développement de la région Flandre-Dunkerque) dieper in op de specifieke problematiek, de ligging, de uitdagingen en de al uitgevoerde werken in de Wateringen.
Jan Vandecavey (directeur Waterlopen Provincie West-Vlaanderen) lichtte de aanleg van het pompstation op de Speievaart toe en Bertrand Ringot en Philippe Parent van het IIW (Institution Intercommunale des Wateringues) stelden de werking van de nieuwe schuifconstructie voor.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
