Proper Strand Lopers ruimden nooit eerder zoveel afval als in 2024: “Mede door klimaatopwarming”

Wat begon met het verzamelen van afval tijdens een jogging op het strand, is uitgegroeid tot een community en actiegroep. De Proper Strand Lopers zijn niet meer weg te denken aan de kust en blijven de vinger op de wonde leggen. Ze ruimden nooit zoveel afval op als in het voorbije jaar 2024, zo blijkt uit hun pas voorgestelde jaarverslag: 145.500 liter, waarvan 137.000 liter op de stranden. Oprichter Tim Corbisier is formeel: “De klimaatopwarming heeft een invloed op het afval op onze stranden.”

“We hebben 450 vrijwilligers en het aantal stagneert nu wat. Het merendeel bevindt zich in Oostende, maar in elke kustgemeente hebben we wel trekkers. Oostende is goed voor 40 procent van al het afval dat we ophalen”, zegt Tim Corbisier. Hij is samen met Kevin Pierloot de bezieler van de groep die in 2016 ontstond. Er kwam eerst steun van de provincie, later volgden ook de kustgemeenten. “Knokke-Heist steunt ons pas sinds vorig jaar, maar in Koksijde lukt dat niet. We hebben daar nu wel een project in de steigers staan”, zegt Tim. “Later volgden de federale en Vlaamse overheid en zij erkenden ons nu ook als milieuvereniging. De belangrijkste stap de voorbije acht jaar was toch die eerste erkenning van de provincie.”

“Je wordt maar serieus genomen als je komt met concrete cijfers en rapporten. Data is belangrijk”

Tim stelde het jaarverslag voor, als erkenning naar zijn medewerkers, maar ook als signaal naar de overheden. “Je wordt maar serieus genomen als je komt met concrete cijfers en rapporten. Data is belangrijk. Tijdens de twee zomermaanden ruimden we afval op het strand tussen strekdam en het Kursaal. ‘Strandhelden’ was onze grootste actie in 2024, goed voor 19 procent van alles wat we ophaalden in 2024. De 20.000 liter was een record.”

Klimaatopwarming

“De overheid die zand ruimt op de straten en dat met afval op het strand gooit, is één van de oorzaken van vervuiling”, zegt Tim. “Dankzij monitoring weten we ook dat er opvallend meer cartouches van jachtgeweren aanspoelen op ons strand. Ze zijn afkomstig van Franse jagers die ook op het strand actief mogen zijn. We overwegen een actie in die richting. Een belangrijke conclusie is dat de klimaatopwarming bijdraagt tot meer afval op het strand. Door de klimaatopwarming zijn er sterkere stromingen.”

Afval komt ook in zee en op stranden terecht via de waterlopen. “De klimaatverandering zorgt voor meer opwarming van de oceanen, meer natte dagen en regen die op vollere waterlopen meer afval meesleurt naar zee”, stelt Tim. Een derde gevolg van de klimaatopwarming zijn de extreem warme dagen. “Daardoor zijn er meer dagen met temperaturen boven de 30 graden. Mensen zoeken dan verkoeling aan zee en dat zorgt ook voor ook meer afval. Onze topdag in 2024 was 12 augustus, toen we 4.000 liter ophaalden op een dag met temperaturen tot 34 graden.” Het zijn geen loze beweringen: in het jaarrapport vatte Tim het in grafieken.

Toeristen

Op zonnige dagen is de strandstrook tussen de haven en het Kursaal erg druk bezet. En dat zorgt voor afval. Achteloos en vaak bewust achtergelaten op een strandstrook die vooral bevolkt wordt door dagtoeristen. “Klimaatvluchtelingen uit Brussel die willen afkoelen en er voor zorgen dat het erg druk is. We schatten dat 10 tot 15 procent van het afval dat we rapen eigenlijk toeristisch afval is. De recordophaling van 12 augustus toonde wel aan dat er nood is aan een oplossing voor de handhaving in de zomer”.

“Het probleem is de vaststelling van sluikstorten. OVAM is wel aanwezig en Oostende zet een beachteam in om te sensibiliseren, maar wij denken dat je de strandgangers moet sensibiliseren. Wie een perceel op het strand uitkiest, is daar verantwoordelijk voor. GAS-boetes kunnen een oplossing bieden, maar zijn geen wondermiddel. Blankenberge kondigde nog aan dat ze grotere boetes zou geven, maar als er niemand aanwezig is op het strand voor vaststellingen, dan houdt het op. Er is aan heel de kust nog nooit een GAS-boete gegeven voor vervuiling op het strand. De gemeente die een systeem kan implementeren, zal daar de vruchten van plukken. Wij denken ook aan een samenwerking met de NMBS, die de dagtoeristen kan aanzetten op de treinen.”

Toekomst

“Wat we doen in Oostende, zouden we graag ook kopiëren naar andere gemeenten. Meerdere gemeenten staan erg positief tegenover de Proper Strand Lopers. Dat hoeft niet altijd geldelijke steun te zijn. Bredene geeft ons mogelijkheden om ons Strandheldenproject te dupliceren, maar dan op een andere manier in de vorm van een ‘trash-hunt’ met een vaste cabine. In Blankenberge zijn er ook nog heel veel mogelijkheden. We willen ook in Oostende meer ruimte en meer activiteiten ontplooien aan de strekdam, zodat men ook bij minder weer bij ons terecht kan.”