Bij het agentschap Onroerend Erfgoed werden de voorbije jaren meerdere plannen besproken om de linden aan de Oude Kerk in Anzegem te rooien of uit te dunnen. De voornaamste reden hiervoor is dat de veertien grote bomen het zicht belemmeren vanuit de Kerkdreef op het beschermde Romaanse kerkje in Doornikse steen uit de twaalfde eeuw.
“Het originele dorpsgezicht in Vichte willen we zoveel mogelijk terug benaderen”, aldus Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA). “De linden, die pas in een veel latere fase geplant zijn, maken niet alleen geen deel uit van dit plaatje, ze belemmeren ook het zicht vanuit de Kerkdreef. Als het lokaal bestuur de bomen voor de kerk weg wil, dan moet dit gebeuren in samenspraak met de experts van het agentschap Onroerend Erfgoed. Mijn diensten hebben momenteel nog geen officiële aanvraag ontvangen. Bomen kunnen, maar met respect voor het zicht op het erfgoed en de stabiliteit van de kerk.”
Donderdag ontstond er commotie in de Facebookgroep ‘Je bent van Vichte als…’ naar aanleiding van een post van buurtbewoner Greet Coucke die te kennen gaf dat het beeld van de Oude Kerk in combinatie met de rij bomen zou verdwijnen. “Erfgoed meent dat de rij bomen aan de Oude Kerk moeten gerooid worden voor een beter zicht op de Oude Kerk”, aldus Coucke. “Met de buren starten we een actie tot behoud van de bomen. Wordt vervolgd.” Daarop kwamen meer dan zeventig reacties waarbij lokaal politicus Frederik Cardon (N-VA Anzegem) het voortouw nam om het standpunt van Vlaanderen duidelijk te maken. “Deze bomen behoren niet tot het originele erfgoed van de Oude Kerk”, schrijft Cardon die ook lid is van de Vichtse dorpsraad. “Ze dragen eveneens bij aan het wegzuigen van water uit de bodem wat naar alle waarschijnlijkheid een substantiële bijdrage levert aan het scheuren van het gebouw. Toen men deze bomen aanplantte heeft men niet aan de zuigkracht ervan en de impact op de droogte van de grond gedacht.” Hij stelt dat ofwel de Oude Kerk gebouwd in het jaar 1119 beschermd wordt tegen het verder optreden van scheuren en verzakkingen of het verwijderen van relatief jonge bomen die geen deel uitmaken van het originele erfgoed. “Voor mijn part zouden er duizend bomen mogen bijkomen zolang dit de structurele integriteit van dat stuk erfgoed niet compromitteert.”
Meningen verdeeld
Volgens Greet Coucke zijn de scheuren in de Oude Kerk ontstaan bij het oppompen van het grondwater om appartementen en huizen te bouwen in de omgeving. “Het is niet door de bomen die er al jaren voordien stonden”, aldus Coucke. “Bewijs is dat bij de bouw van de appartementen en huizen zelfs de wal rond het kasteel was droog getrokken. Ook de scheuren in het klooster zijn bij de bouw van de appartementen ontstaan. De bomen hebben noch met de scheuren van de kerk, noch met de scheuren in het klooster te maken. En als je het over het herstellen van erfgoed wil hebben, moeten de eeuwenoude graven die rond de kerk lagen, ook terugkeren. Het is zonder omwegen zonde om gezonde bomen te rooien.” Frederik Cardon erkent dat het oppompen van water in de buurt een belangrijke factor is. “Het is een samenloop van factoren zoals vastgesteld in de verschillende rapporten”, antwoordt Cardon. “Periodieke droogte, bemaling van grondwater, de waterzuigende bomen die dicht bij de kerk staan en als vierde factor het dakregenwater dat niet meer in de kleigrond sijpelt doordat er goten werden aangebracht die het water naar de riolering leiden. Als ik het goed heb wordt er nu al terug water van het dak naar de grond geleid.”
Vichtenaar en landschapsarchitect Thomas Leplat vreest dat de magie en de sfeer van de plek juist zal verdwijnen door het rooien van de linden. “Feit is dat de bomen erg dicht op elkaar staan”, stelt Leplat die in de Kerkdreef woont. “Kunnen er niet een paar bomen van tussen gehaald worden? Erfgoed ligt me ook nauw aan het hart, dus het argument dat er geen bomen stonden, daar kan ik wel begrip voor opbrengen, maar gaan we dan ook alle bomen terug planten die op de oude postkaarten staan? De tijden zijn veranderd. We hebben de mond vol van klimaat, vergroening, ontharden, bomen aanplanten enzoverder. Dan lijkt het me geen goed idee om bomen te gaan kappen omdat ze er honderd jaar geleden niet stonden.” Leplat is voorstander om erfgoed te benaderen als iets dynamisch. “Veel beschermde kasteel- en landschapstuinen zijn bijvoorbeeld geëvolueerd naar meer ecologisch beheerde parken en stedelijke pleinen worden nu voorzien van bomen terwijl dit historisch gezien niet zo was, kijk naar de Korenmarkt in Gent.”
Dikke boomwortels
De voorzitter van de Vichtse Dorpsraad Karel Demeulemeester volgt het standpunt van Cardon. “Bomen van die omvang horen niet dichtbij gebouwen”, aldus Demeulemeester. “Wie de moeite deed om te gaan kijken toen er putten rond de Oude Kerk geboord werden na het verzakken van het kerkportaal, was getuige van de dikke boomwortels rond en in het ondergrondse metselwerk. Toen de bomen in de jaren tachtig werden geplant, vormden ze niet direct een gevaar maar nu wel. Ik hoop dat er nieuwe bomen worden geplant maar op een veilige afstand van de kerk.” Kasteeleigenaar Benoit Verhaeghe is voorstander van het rooien van de linden. “De bomen belemmeren nu inderdaad het zicht”, klinkt Verhaeghe. “Een optie is misschien dat er langs beide zijden van de kerk schuin diagonaal telkens drie bomen worden aangeplant, zodanig dat de kerk zichtbaar is vanuit de Kerkdreef?”
Schepen van Onroerend erfgoed Louis Degroote (Samen één) bevestigt dat de kerk ondertussen gefixeerd werd. “Wat de linden betreft zijn er nog geen concrete stappen genomen”, aldus de schepen. “De aannemer van de Kerkdreef heeft geen opdracht om bomen weg te doen. Mijn stelling is dat indien de linden verdwijnen, er zeker een nieuwe aanplant van bomen dient te gebeuren in overleg met Erfgoed Vlaanderen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
