Maandag start de Week van het Bos, maar in West-Vlaanderen valt er weinig te vieren. Nergens is er immers zo weinig bomen als bij ons, amper 10.200 voetbalvelden aan bos. Al is er ook goed nieuws: we zijn de enige provincie die meer bos heeft dan dertig jaar geleden.
Dat West-Vlaanderen de meest bosarme provincie van Vlaanderen is, is een oud zeer. Met amper 7.277 hectare – en amper 2,28 procent van de totale landoppervlakte – is de kloof met andere provincies erg groot. Antwerpen spant de kroon met een viervoud aan bos (33.262 hectare), maar zelfs de op één na slechtste provincie Oost-Vlaanderen heeft meer dan dubbel zoveel (14.765 hectare) bos.
Invloed publieke opinie
Dat is jammer. Heel wat wetenschappers zijn het erover eens dat bomen enorm gunstig zijn voor mens, dier en planeet. Bomen halen CO2 uit de lucht en zetten die om in zuurstof, een bos fungeert als een thuis voor 80 procent van de biodiversiteit en het wandelen in een bos doet wonderen voor de menselijke stressniveaus. Daarnaast hebben onderzoekers van de KU Leuven onlangs het isolerende effect van bomen in kaart gebracht. In hittegolven is het in een bos gemiddeld twee graden koeler dan in de omgeving, met uitschieters tot 10 graden. Hoe groter het bos, hoe verder dit airco-effect rijkt. In de winter houden de bomen de warmte net vast, waardoor het twee tot twaalf graden warmer kan zijn.
Voor elke vierkante meter grond wordt er druk gesolliciteerd
Weinig hoopgevend is dat er sinds 1990 amper 521 hectare bos bij kwam in West-Vlaanderen, dat is een stijging van slechts 7 procent op dertig jaar tijd. Onze provincie is echter wel de enige die een stijging laat optekenen… Een stap in de goeie richting, vindt gedeputeerde Jurgen Vanlerberghe (Vooruit). “We moeten eerlijk zijn: we hebben veel te weinig bos in West-Vlaanderen. Ik zeg niet dat we moeten streven naar aantallen zoals in Limburg, maar ons bostekort is zeker problematisch. Naast alle klimatologische en gezondheidsvoordelen die een bos biedt, hebben we sinds de coronacrisis gemerkt dat de nood bij de bevolking voor meer bossen erg hoog is. Het gaat al lang niet meer om een select groepje activisten: de West-Vlaming wil meer toegang tot groen, en dan moeten dat ook meer dan drie bomen zijn. Met de provincie zijn we daar actief mee bezig. Recent hebben we bijvoorbeeld 20 hectare bos bijgecreëerd in provinciedomein De Gavers in Harelbeke.” Hoeveel bos er momenteel in jouw gemeente is, kun je op onderstaande kaart nagaan.
Lange processen
De reden achter deze lage bebossing is volgens gedeputeerde Vanlerberghe niet eenduidig. Enerzijds zou dit deel een historische oorzaak hebben. Rond de Eerste Wereldoorlog zou er bijvoorbeeld heel veel bos verdwenen zijn. Daarbij komt het feit dat West-Vlaanderen beter geschikte landbouwgronden heeft dan sommige andere gebieden, waardoor de druk op ontbossing veel groter is. Maar de grootste oorzaak blijft het eeuwige getouwtrek over grondgebruik. “Voor elke vierkante meter wordt er druk gesolliciteerd. Daarom duren deze processen altijd zo lang. Zo hebben we in onze provincie 10.000 hectare niet-herbevestigd agrarisch gebied. Dat is grond waarvan niet vaststaat wat ze ermee willen doen, landbouw of natuur. Die processen, waarbij Vlaanderen en tal van andere partijen betrokken zijn, liggen nu al een hele tijd stil. Wij ijveren om die zo snel mogelijk terug op te starten, maar het ligt soms zodanig ingewikkeld dat de resultaten helaas op zich laten wachten.”, legt hij uit.
Vooruitgang
Ook de gemeenten en steden dragen hun steentje bij. Kortrijk evolueerde de voorbije 30 jaar bijvoorbeeld van 84 naar 141 hectare bos. “Dit betreft vooral de realisatie van het stadsrandbos Preshoekbos en het stadsgroen Marionetten. Die laatste realisatie is volledig de verdienste van de stad zelf. Om die trend door te zetten hebben we in het bestuursakkoord de ambitie geformuleerd om tegen eind 2024 samen met andere partners zoals Natuurpunt 100 hectare extra bos en natuur te creëren. Om dit te kunnen bereiken, worden bestaande bossen en stadsgroen verder uitgebreid, maar we werken ook een visie uit waar nieuwe natuur kan komen waar er op vandaag geen is. Daarvoor werd een Open Ruimte Plan Interfluvium opgemaakt. Met dit plan wordt onderzocht waar in het open ruimte gebied in het zuiden van Kortrijk en Zwevegem natuur, landbouw en recreatie samen kunnen uitgebouwd”, aldus Bert Herrewyn, Kortrijks schepen van Milieu.
De bosrijkste gemeenten van West-Vlaanderen zijn Oostkamp en Beernem, waar de bossen respectievelijk 10,38 en 7,87 procent van de totale oppervlakte innemen. Maar daar zit provinciedomein Bulskampveld uiteraard voor iets tussen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
