In Wevelgem en Menen is een zoektocht aan de gang naar een nest van de Aziatische hoornaar. Deze allesvretende ‘monsterwesp’ werd zopas voor de eerste keer aangetroffen in West-Vlaanderen.
Vorige week werd in de Nederlandse provincie Zeeland een nest Aziatische hoornaars gevonden en verdelgd. Toen vond ook een Wevelgemnaar een Aziatische hoornaar. Vandaag vindt een eerste zoekactie naar nog andere exemplaren plaats. Dries Laget, imker/conservator bij Honeybee Valley dat onderzoek doet naar bijen, is naarstig op zoek naar de ‘monsterwesp’. “Aangezien de Aziatische hoornaars hele bijenkolonies kunnen leegroven, is het nodig om hen op te sporen en het nest, indien er een is, te verdelgen. Op termijn denk ik echter dat we sowieso kolonies Aziatische hoornaars in onze contreien zullen hebben: nu al leven er in het noorden van Frankrijk.”
Bloeiende planten
De zoektocht verloopt niet zonder moeilijkheden. “Wespen, bijen en hoornaars vliegen niet uit bij een temperatuur onder de 12 graden”, aldus Dries Laget. “Het is wel iets warmer, maar de zon schijnt amper.” Voor Dries zit er dan ook niets anders op dan een zoekgebied af te bakenen en rond te rijden. “Ik kijk uit naar bloemen en struiken die nog in bloei staan, daar komen vliegen, bijen, hommels en wespen op af. Ik ben al veel bloeiende planten en struiken tegengekomen, maar tot nu toe zonder resultaat.”
“Als er Aziatische hoornaars in de buurt een nest hebben, zullen die daar ook te zien zijn: ze eten nectar en stuifmeel. Zo veel mogelijk, want ze moeten nu een vetreserve aanleggen voor de winter. Andere insecten staan nu niet op hun menu: ze vangen vliegen en bijen enkel als ze larven hebben en die gevoed moeten worden.”
“Enkele Aziatische hoornaars kunnen een hele bijenkolonie leegroven” – Dries Laget
De Aziatische hoornaar is een van de grootste vijanden van imkers, maar ook van landbouwers. “Bijen zorgen voor de bevruchting van fruitbomen en gewassen”, vertelt Tim Adriaens, bioloog en expert exoten bij het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). “Ook voor de diversiteit is dit een klap, want de Aziatische hoornaar eet zweefvliegen en wilde bijen op. Voor de mens is het een wesp zoals de andere: een steek is even pijnlijk en gevaarlijk.”
Drones met warmtecamera’s
De methode om zo’n nest te vinden is tegelijk makkelijk én moeilijk, zo blijkt. Dries Laget: “Als je een hoornaar ziet, kan je die proberen te volgen. Als je dan op verschillende plaatsen een hoornaar ziet wegvliegen, kan je te weten komen waar ongeveer het nest zich bevindt. In Nederland hebben ze vorige week zo een nest gevonden. Met een drone met een warmtecamera werd dan de exacte locatie gevonden. Zo’n nest kan 4 tot 12 hoog in een boom hangen.”
Het INBO wil ook dergelijke grote middelen inzetten. “We zijn volop aan het zoeken of we dit ook hier kunnen doen.”
Het aangetroffen exemplaar in Wevelgem kan een bevruchte werkster zijn, die volgend jaar een koningin zou worden. Bijkomend onderzoek moet uitsluitsel geven. Tim Adriaens (INBO): “De bevruchte hoornaars verschuilen zich in de winter en komen bij de eerste warme dagen in februari naar buiten, om een nest werksters te produceren. Als de groep groot genoeg is, maken ze hoog in de bomen hun papieren bol, die een doorsnede van een meter kan hebben. Met het vallen van het blad is het makkelijker om zulke ‘papieren bollen’ te zien hangen.”
De Aziatische hoornaar kwam in 2004 terecht in Frankrijk door een lading geïmporteerd Chinees aardewerk. Daar heeft het beest zich al flink genesteld en verspreid. Bioloog Tim Adriaens beseft dat een zeer moeilijke strijd is. “Nog nergens ter wereld is een wesp uitgeroeid. Met de huidige middelen kunnen we enkel de verspreiding proberen te vertragen en de impact te minderen. Als we 95 procent van de nesten zouden kunnen vinden en verdelgen, dan vertragen we de verspreiding met de helft.”
Melding doen
Het is de tweede keer dat er in Vlaanderen een Aziatische hoornaar werd gespot. In het voorjaar vond een imker in Oudenaarde al zo’n dier. Wie een Aziatische hoornaar gezien heeft, kan dat melden op www.waarnemingen.be/exoten of mailen naar dries.laget@ugent.be en redactie@kw.be.
(Olivier Neese en Axel Vandenheede/Foto’s Marc Verhaeghe)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier