De site van de cokesfabriek Carcoke in Zeebrugge is na 25 jaar nog niet volledig gesaneerd

De site van de voormalige cokesfabriek Carcoke in de Zeebrugse achterhaven. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Een kwarteeuw na de sluiting van Carcoke in de Zeebrugse achterhaven zijn de gronden en het grondwater nog altijd niet gesaneerd. “Er zitten lokaal nog hoge concentraties verontreiniging op dieptes onder de vier meter”, zegt burgemeester Dirk De fauw. Gemeenteraadslid Andries Neirynck vraagt om de analyse van bodemstalen uit alle tuintjes van Zwankendamme.

In november 1995 verleende het provinciebestuur geen exploitatievergunning meer aan Carcoke. Het bedrijf sloot zijn deuren in 1996. 170 arbeiders verloren hun werk, omdat de cokesindustrie te vervuilend en niet langer verantwoord was. Pas negen jaar later ging de 69 meter hoge schouw van de cokesfabriek in de Zeebrugse achterhaven tegen de vlakte en werden nadien de gebouwen van het bedrijf gesloopt.

Dure sanering

In 2007 startte de Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij met de sanering van de vervuilde gronden. Daarvoor hebben de Vlaamse belastingbetalers sindsdien al 72 miljoen euro opgehoest. De Carcoke-site is 12,7 hectare groot.

Die klus is nog altijd niet volledig afgewerkt. Dat blijkt uit het antwoord van burgemeester Dirk De fauw (CD&V) op een schriftelijke vraag van gemeenteraadslid Andries Neirynck (Groen).

“De sanering van het vaste deel van de aarde is zo goed als afgerond. De bodem werd over het ganse terrein ontgraven tot een diepte variërend tussen 2 en 4 meter. Enkel de strook ter hoogte van de Lisseweegsesteenweg konden ze nog niet ontgraven wegens de aanwezigheid van een aardgasleiding”, stelt Dirk De fauw.

Grondwater

En dan is er nog de sanering van het grondwater. “Men is momenteel bezig met de actualisatie van de kwaliteit van het grondwater, de afperking van de grondwaterverontreiniging en de opmaak van een grondwatermodel”, vervolgt Dirk De fauw.

“Dat zal leiden tot een bodemonderzoek voor de grondwaterverontreiniging. Pas als dat afgerond is, zal bekeken worden hoe ze het grondwater kunnen saneren.”

Zo zag Carcoke eruit meer dan een kwarteeuw geleden.
Zo zag Carcoke eruit meer dan een kwarteeuw geleden. © Stadsarchief Brugge/www.beeldbankbrugge.be

“Dat wordt geen evidente klus. Er zitten lokaal nog hoge concentraties verontreiniging op dieptes onder vier meter. Die vormen geen enkel gezondheidsrisico voor het gebruik van het terrein, maar van daaruit blijft er wel verontreiniging extrageren naar het grondwater. De toekomstige sanering van het grondwater hoeft een ingebruikname van de site niet in de weg te staan. Mits goede afspraken is een herontwikkeling al mogelijk”, aldus de Brugse burgemeester.

Toekomstige bestemming?

Dirk De fauw wil ook de plaatselijke bevolking geruststellen. “Het stadslabo heeft tijdens de sanering de stofuitval gecontroleerd en opgevolgd met Nilu-kruiken. De richtwaarden voor stofuitval in Vlarem II werden niet overschreden. Onze stadsdienst Klimaat volgt het dossier van de bodem- en grondwatervervuiling verder op.”

En hoe zit met de toekomstige bestemming? Er is volgens Dirk De fauw louter in opdracht van OVAM en het havenbestuur een verkennende studie bezig om van de Carcoke-site een hefboom te maken voor de circulaire economie in de haven. Een plek voor de recyclage van windmolens of elektrische auto’s?

Cyanide

Volgens gemeenteraadslid Andries Neirynck is de site één van de brownfields van Vlaanderen, waar OVAM onder meer teer, minerale olie, PAKs, BTEX, cyanide en zware metalen saneert. Het gevolg van jarenlange vervuiling van de voormalige cokesfabriek.

“In de naastgelegen terreinen van Zeematex worden overigens koolwaterstoffen gesaneerd en is er aanwezigheid van asbest in de bodem”, stelt het oppositieraadslid.

Andries Neirynck vraagt de stad om, naar analogie met het actieplan voor de sanering van de cyanide in de tuinen van Christus Koning, hetzelfde te doen voor Zwankendamme. “Er moeten bodemstalen genomen worden in de tuinen van de woonwijken en in de volkstuintjes in Zwankendamme voor alle gekende vervuiling uit de omgeving.”

Asbest

”Net als de bewoners van Christus Koning hebben de mensen van Zwankendamme het recht te weten wat er in hun tuingrond zit. Kunnen zij met een gerust hart groenten kweken in hun moestuintjes? De aanwezigheid van teer, minerale oliën, PAKs, BTEX, cyanide en zware metalen moet onderzocht worden.”

”Is het asbest op de site Zeematex voldoende afgeschermd? Die site is vrij toegankelijk. Ik hou mijn hart vast, als de wind in de verkeerde richting zit en er blootliggend asbest van Zeematex naar de woonkern van Zwankendamme waait”, aldus Andries Neirynck, die hierover zal interpelleren de volgende gemeenteraad.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier