Op de dertigste verjaardag van ‘Thuis’ maakte actrice Leen Dendievel (42) haar onverwachte terugkeer als Kaat. Wij spraken Leen op de set, waar ze tien jaar geleden voor het eerst in de huid van de transvrouw kroop. “Ik heb geen seconde getwijfeld toen ze me vroegen om een transpersoon te spelen.”
Dinsdag was het exact dertig jaar geleden dat de allereerste aflevering van Thuis werd uitgezonden. Bijna 6.000 afleveringen lang al houdt de reeks televisiekijkend Vlaanderen in de ban. De onbetwistbare kijkcijferhit leverde ook al enkele iconische fragmenten op, van Jenny die Peggy ‘een vuil hoer’ noemt, Frank die oog in oog komt te staan met zijn Duitse tweelingbroer of Rosa en Marianne die op het perron met elkaar op de vuist gaan. Maar minstens even onvergetelijk is de intrede van Kaat.
Vijf jaar nadat Franky – de zoon van personages Frank en Simonne – ontdekt dat hij homo is, blijkt dat hij zich een vrouw voelt en ook zo door het leven wil gaan. Op 25 maart 2016 maakt Vlaanderen zo kennis met Kaat, vertolkt door Leen Dendievel.
Vijf jaar geleden leek het verhaal voor zowel Kaat als Leen even op, maar begin dit jaar maakten ze een terugkeer. Kort nadien bleek dat Kaat een alcoholprobleem had, en niet veel later vertrok het personage naar een ontwenningskliniek in Portugal. In de jubileumaflevering van dinsdag stond ze opnieuw voor de deur.
Zonder voorwaarden
Toen een jaar geleden de vraag werd geopperd om terug te keren in Thuis, twijfelde Leen naar eigen zeggen niet. “Ik bleef maar aangesproken worden over Kaat, ook als ze niet te zien was. Mensen vroegen het ook heel vaak of ze zou terugkeren. Ik heb geen voorwaarden gesteld, nee. Het hing vooral af van het feit: heb ik er zin in en krijg ik het ingepland? Ik ken mezelf ook beter dan een aantal jaar geleden en ik kan niet spelen bij Het Prethuis (theatergezelschap dat komedies op de planken brengt, red.) tot ’s avonds laat, om dan naar huis te rijden en drie uur later op de set te staan. Ik heb mijn slaap en energie nodig. Bovendien vind ik werk heel belangrijk, maar privé nog belangrijker.”
“Ik hunker naar het moment dat er in een Vlaamse reeks of film een transpersoon meespeelt zonder dat het benoemd wordt”
Voor Leen was terugkeren in Thuis weer thuiskomen. “Toch straf eigenlijk dat ze dit al dertig jaar doen. Altijd maar nieuwe dingen verzinnen en niet in herhaling vallen… Petje af voor de schrijvers. Of ik getwijfeld heb toen ze vroegen of ik een transvrouw wilde spelen? Nul. Echt. Die rol kwam er op een goed moment voor mij, en ook in de maatschappij. Ik heb voor mijn rol de nodige research en ondersteuning gezocht. Toen het bekend raakte, was dat echt groot nieuws. Toen in Familie onlangs een transvrouw opdook, was dat al veel minder het geval. Maar eigenlijk hunker ik naar het moment dat er in een Vlaamse reeks of film een transpersoon gewoon meespeelt zonder dat het benoemd wordt. Ik heb toen in elk geval alleen maar goeie feedback gekregen van transpersonen. Echt straf. Ik heb zoveel liefde en dankbaarheid mogen ontvangen. Mensen kwamen zeggen ‘dat ze ook een Kaat in de familie hadden’. Opeens hadden veel mensen een soort referentie.”
Alcoholprobleem
Kaat is momenteel een herstellende alcoholverslaafde. “Of dat moeilijk is om te spelen? Het is een uitdaging, en ik pak dat graag aan. Een alcoholverslaving wordt vaak geassocieerd met iets marginaals, maar de werkelijkheid is vaak helemaal anders. Het kan even goed een bedrijfsleider overkomen. Er komt heel veel schaamte bij kijken, en je hebt al snel door dat het vooral mensen zijn met een rugzak. Zelf ben ik niet verslavingsgevoelig, nee. Ik ben iemand die alles met mate doet. Ik ga ook niet drinken tot ik zat ben – ik denk dat ik in mijn leven nog maar twee keer dronken ben geweest. Ware het niet dat er geen lekkere non-alcoholische cava te vinden is, of ik drink waarschijnlijk geen alcohol meer. Het zegt me niets.”
Hoewel Leen naar eigen zeggen ‘bien cuit’ is dezer dagen, met haar rol in De Artiestenloge van Het Prethuis (goed voor 83 voorstellingen!) en de lezingen die ze blijft geven, kijkt ze al uit naar 2026. “Ik heb mezelf voorgenomen geen theater te spelen volgend jaar. Ik wil niet alleen wat meer ruimte en avonden voor mezelf, maar ook wat meer op een set staan. Vanaf januari draai ik voor een lange periode bij Thuis en volgend voorjaar sta ik nog op een andere set, wat heel tof wordt. Voor de rest wil ik alles een beetje op mij laten afkomen. Ik heb nog zoveel verhalen in mijn hoofd en ik wil ook een cursus scenarioschrijven volgen, maar dat soort zaken heeft tijd nodig. En die probeer ik volgend jaar te nemen.”
