Toen de coronapandemie vijf jaar geleden losbrak, stond Naiké Costa (40) uit Dentergem aan het hoofd van een woonzorgcentrum. Wat volgde waren een reeks turbulente en emotionele maanden waarin ze haar wedervaren in de vorm van videoboodschappen bijhield. Haar bijdrages en die van ruim 30 andere zorgverleners zien we op dinsdag 11 maart in de documentaire ‘Lockdown 2020, blijf in uw kot!’.
In maart 2020 stopte het dagelijk leven zoals we dat kenden abrupt toen de federale regering een algemene lockdown aankondigde. Het land ging op slot, het openbare leven viel stil, terwijl corona aan snelheid won. Aan de frontlinie, die door ziekenhuizen en woonzorgcentra liep, vochten mensen dag en nacht voor het leven en tegen het virus. Op dinsdag 11 maart, bijna vijf jaar na de start van die lockdown, zendt VRT 1 een eenmalige documentaire uit. Tijdens die lockdown werden een dertigtal smartphones uitgedeeld aan mensen uit de zorgsector, met de vraag een videodagboek bij te houden.
Machteloosheid
Ook Naiké Costa ontving er een en hield alles netjes bij. “Op dat ogenblik was ik directeur van een woonzorgcentrum in Assenede”, vertelt ze. “Ze hadden me al een paar keer als gast gevraagd in verschillende tv-programma’s en zo kwamen ze bij mij uit. Ik heb het leven gedocumenteerd zoals het toen echt was. In het begin had niemand echt kennis van wat er gaande was. Er was toen ook bijna geen testmateriaal en we moesten louter afgaan op symptomen. De ene was echt ziek en had koorts, maar testte negatief, een andere bejaarde had niets van klachten en testte wel positief. Die machteloosheid zal je in de documentaire terugzien, net als de dagelijkse strijd om gemotiveerd te blijven, zodat ik mijn team door die storm zou kunnen loodsen.”
Een ander bijkomend aspect was dat de bezoekersstroom plots stilviel. “We waren voorheen een zeer druk wzc, met veel bezoekers, activiteiten en een enthousiaste groep vrijwilligers. Zelfs schoolkindjes kwamen geregeld langs. Plots was er daar die absolute, oorverdovende stilte. Tussen maart en juni maakten we een slechte periode mee. We verloren veel bewoners en er vielen geregeld medewerkers uit. Ik lag er ’s nachts wakker van. Die reddeloosheid heb ik ook in het videodagboek proberen te vatten. Daar tegenover staat wel de veerkracht van de mensen. We bleven creatief, met raambezoeken of facetimen met familieleden en de steun van het verenigingsleven was groot. Mensen bakten taarten voor ons, jeugdbewegingen kwamen aan de deur zingen en zoveel meer.
“Ik heb mijn medewerkers boven zichzelf zien uitstijgen”
Naiké heeft ook een paar belangrijke lessen uit de pandemie geleerd. “Corona leerde me dat onze sociale agenda veel te druk was”, vertelt Naiké Costa. “We brachten veel te weinig tijd door met ons gezin of we holden van de ene naar de andere activiteit. In corona was ik supervoorzichtig en kwam ik niet uit mijn bubbel. Daaruit is de traditie gegroeid om met mijn gezin elke vrijdagavond samen te aperitieven en dat doen we nu nog steeds.”
“Ik heb ook geleerd dat mensen veel meer aankunnen dan ze zelf denken, net omdat ze het niet alleen moeten doen. Ik heb mijn medewerkers boven zichzelf zien uitstijgen. Als directeur ben je eindverantwoordelijke en een spreekbuis voor je team, maar het waren zij die mee aan het bed van onze senioren stonden. Zo heb ik mijn functie altijd gezien: alles faciliteren, zodat zijn hun werk kunnen doen.”
De pandemie had een enorm grote impact op Naiké. Zozeer zelfs dat ze haar carrière enkele jaren later een andere wending gaf. “Zowel ik als mijn team stonden maanden en jaren onder druk om in die moeilijke omstandigheden alles geregeld te krijgen”, blikt ze daar nu op terug. “Ik merkte een grote vermoeidheid en mijn vrolijkheid die verdween. Er was ook de continue angst om er opnieuw zieken bij te krijgen. Zodra iemand van de bewoners koorts had, reageerde ik daar zeer angstig op. Na die eerste golf zijn er nog mensen ziek geweest, maar ik was zo getraind in mensen testen, een cohorte toe te passen en aan quarantaineopvolging te doen dat ik precies altijd klaar stond om daar terug in te vliegen.”
Opleidingen
Daarom besloot ze deels iets anders te gaan doen. “Ik geef nu als zelfstandige opleidingen in de ouderenzorg, ziekenhuizen of scholen. Onder andere over hoe je het best met elkaar (verbindend) communiceert of over hoe je het best met conflicten of weerstand in teams omgaat. De vaardigheden die je in dit vak nodig hebt probeer ik nog aan te scherpen. Daarnaast spring ik als interim af en toe nog in als leidinggevende in een woonzorgcentrum als de zorgdirectie tijdelijk afwezig is. Zo vervang ik nu een directeur die met zwangerschapsverlof is. Op die manier hou ik nog de vinger aan de pols, maar kan ik tegelijk ook mijn ervaringen met anderen delen.”
‘Lockdown 2020, blijf in uw kot!’ is op dinsdag 11 maart om 20.45 uur op VRT 1 te zien.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
