“Thuis is niet de plek waar je geboren bent, wel waar je je veilig voelt. Welnu, in Brugge voel ik mij thuis”, zegt de Syrische leerkracht en feministe Baraa Khadra (38), die negen jaar geleden uit Damascus vluchtte en nu educatief medewerker is bij Avansa Brugge.
“Ik was politiek activiste en feministe, maar kon niet meer in Damascus blijven. Het regime stond niet toe dat ik de problemen benoemde”, vertelt Baraa Khadra, die de burgeroorlog in Syrië ontvluchtte en in ons land erkend werd als politiek vluchteling.
Eerst belandde ze in Diksmuide, omdat in die West-Vlaamse stad een huiseigenaar bereid was zijn woning te verhuren aan een alleenstaande vluchtelinge zonder werk. “Daar heb ik via vrijwilligerswerk Nederlands geleerd. Als ervaringsdeskundige mocht ik van de Provincie in het Wereldhuis vluchtelingen helpen integreren. Ik heb er mijn man, de gevluchte Syrische journalist Firas Hasan, leren kennen.”
Sinds 2019 wonen Baraa en Hasan in Brugge. Ze kregen twee jaar geleden een dochtertje, Julia. Baraa werkte een tijdlang in het asielcentrum van het Rode Kruis in Sijsele. Sinds april 2021 is ze educatief medewerker voor Avansa Brugge, waarvoor ze activiteiten opzet die Bruggelingen van verschillende culturen samenbrengt.
Hoe diep is je band met Brugge?
“Brugge is als een oude vriend die ik langzaam heb leren begrijpen. Brugge lijkt een beetje op het oude Damascus: de stenen, de geschiedenis, de smalle straten waar verhalen tussen de muren blijven hangen. In die vertrouwdheid vond ik rust. Wat eerst een toevlucht was, is nu thuis geworden.”
Wat is je vroegste herinnering aan Brugge?
“Mijn jeugd ligt in Damascus, tussen de jasmijn en de geluiden van de souk. Maar mijn mooiste herinneringen hier zijn die van mijn ‘tweede jeugd’: de eerste keer dat ik met mijn dochter door de Brugse straten liep en ze lachte naar de duiven op de Markt. Toen voelde ik dat Brugge háár stad werd — en dus ook de mijne.”
Wat is je favoriete plekje?
“Het Begijnhof in de vroege ochtend. Er is daar een stilte die zingt. De oude muren, de bloemen die over de muren hangen — dat doet me denken aan Damascus in de lente, waar de geur van jasmijn uit elk raam komt.”
“Brugge lijkt een beetje op het oude Damascus”
Welke lokale horecazaak raad je aan?
“Ik geniet vooral van onze eigen keuken. Mijn man en ik runnen Sahha Keuken, een Syrische catering. We koken vaak voor groepen in Brugge en zien hoe eten mensen samenbrengt. Ik geniet ook van de zaterdagmarkt op ’t Zand, tussen de geuren van kruiden en bloemen. Dat levendige gevoel van de markt herinnert me aan Damascus, waar de geur van koffie en brood ook de stad vult.”
Wat is er het meest veranderd?
“Misschien niet Brugge zelf, maar ik. In het begin voelde ik me een bezoeker, iemand die kijkt van buitenaf. Vandaag wandel ik door de stad en herken ik de seizoenen, de gezichten, de geuren.”
Als je één ding wil realiseren voor Brugge, wat zou dat zijn?
“Ik droom van meer plekken waar mensen elkaar echt leren kennen, voorbij taal en afkomst. Bijvoorbeeld via projecten als ‘Kunst als brug tussen culturen’ van Avansa Brugge, waar mensen met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten door schilderen, muziek, of koken. Kunst is een taal die iedereen begrijpt, en ik geloof dat Brugge nog warmer wordt als we die taal vaker spreken.”
Welke Bruggeling of vereniging verdient er meer erkenning?
“Twee namen komen meteen in me op. De eerste is de Palestijnse dichter Mohammed Alnajjar, die in Brugge woont en een prachtig boek schreef over de stad: een blik van een nieuwkomer die schoonheid vindt in elk detail. De tweede is Avansa Brugge, de organisatie waar ik werk. Daar ontmoet ik elke dag mensen die geloven in verbinding. Ze brengen mensen samen met verschillende activiteiten — van fietscursussen tot creatieve projecten — en maken zo van Brugge niet enkel een mooie stad, maar ook een warme stad.”
Zou je hier oud willen worden?
“Brugge is een stad die niet veroudert, maar rijpt. De stenen worden mooier met de tijd, net als herinneringen. Ik zie mezelf hier oud worden, tussen de bomen, het water en de stilte.”
“Geen vrouwenrechten in Syrië”
“Vaak krijg ik de vraag of ik niet wil terugkeren naar Syrië, om het land mee te helpen heropbouwen na veertien jaar burgeroorlog”, zegt Baraa Khadra. “Ik kan dat pas als er echte democratie is in Syrië. De mensen die nu aan de macht zijn, zijn radicale moslims, die verhalen uit een duizend jaar oud boek letterlijk nemen. Onder Bashar al-Assad mocht je niet over politiek spreken, nu mag je in Syrië niks zeggen over vrouwenrechten, democratie, mensenrechten. Je mag zelfs niet naar muziek luisteren. Het is nog slechter dan het vorige regime. Ik ben mijn geloof in rechtvaardigheid verloren.”
