“Nul procent leegstand is ook niet goed”: kandidaat-ondernemers vinden geen plek in Gistel

Wie op zoek is naar een geschikt winkelpand in Gistel, zal goed moeten zoeken. Hoewel er enkele interessante panden op sleutellocaties beschikbaar zijn, is de leegstand opvallend laag. Er zijn amper acht lege winkelpanden op een totaal van 202. Er zijn verschillende redenen voor dat cijfer.

Wie duikt in gespecialiseerde websites als Immoweb, Zimmo of Immovlan zal zien dat er weinig handelspanden te koop of te huur staan. En dat is nog niet eens hetzelfde als leegstaand: sommige zaken zijn momenteel in uitbating en wachten op een kandidaat-overnemer. En wie door het Gistelse stadscentrum slentert, merkt gauw op dat er aan weinig winkelruimtes een ‘te koop’- of ‘te huur’-bord hangt. Navraag bij het stadsbestuur staaft die indruk: op 202 winkelpanden in heel Gistel zijn er slechts acht niet ingevuld, omgerekend is dat 3,96 procent. Voor alle duidelijk is een handels- of winkelpand kleiner dan 500m², alles daarboven is een bedrijfsruimte.

Reden onderzoeken

Momenteel telt Gistel acht leegstaande panden. “Twee ervan staan te huur: site Rozenrijk in de Torhoutsebaan naast de Kallebasse in Moere en een kantoorruimte in het nieuwe Tourmalet. Het gaat niet om problematische leegstand, want beide panden zijn volledige nieuwbouw”, schetst burgemeester Gauthier Defreyne (Open VLD). “Dan heb je nog een pand te koop in de Kerkstraat en eentje in de Stationsstraat. Twee als winkelpanden geregistreerde gebouwen worden niet aangeboden door de eigenaars, mogelijk omdat er slechts één ingang is tot zowel de winkelruimte als private bewoning. In twee gevallen moeten we onderzoeken waarom ze leegstaan, allicht omdat ze van een handels- naar woonfunctie zijn veranderd, maar zo nog niet zijn geregistreerd.”

“De Stationsstraat als fietsstraat verhoogt de aantrekkelijkheid voor fietsende shoppers”

Hoe komt Gistel nu aan de lage cijfers? Er is de inzet van de Handelaarsbond en economische raad, Unizo en VOKA zijn er lokaal actief, en er is een werkgroep die jaarlijks een kerstbeurs organiseert. Verder ontbreekt het niet aan initiatieven, zoals Gistelen, kerstverlichting, Dolle Dagen of recent nog een actie met gratis oliebollen. “Er is ook de impact van twee wekelijkse markten”, aldus schepen van Lokale Economie Wim Gevaert (Open VLD). “En op vraag van de handelaars wordt sinds 2019 opnieuw gecontroleerd op parkeren met de blauwe schijf. Zo is er meer parkeerrotatie en kunnen klanten sneller een plekje vinden om inkopen te doen. De Stationsstraat als fietsstraat verhoogt de aantrekkelijkheid voor fietsende shoppers. En belastingen op terrassen en automaten werden geschrapt, net als de gemeentelijke bedrijfsbelasting van 90 euro. Sinds 2020 moeten zowat 1.200 Gistelse ondernemers met een btw-nummer, zowel in hoofd- als bijberoep, die taks niet meer betalen”, merkt Defreyne op. Volgens cijfers van Unizo West-Vlaanderen daalt de leegstand in de provincie: van 10,3 procent begin 2023 naar 9,8 procent op het einde van het jaar. Gistel zit daar dus nog een stuk onder.

Meer rotatie

“Het gespecialiseerde bureau Locatus berekende dat in een ideaal scenario de leegstand 5 procent bedraagt. Waarom? Op die manier zou je meer rotatie in je handelsaanbod krijgen. Bij nul procent leegstand zijn alle panden ingevuld, maar dat kan ook betekenen dat winkelruimtes zijn aangepast naar woonsten en zo neemt de aantrekkelijkheid van je stadscentrum weer af. Het is zoeken naar een ideaal evenwicht. Nu al krijgen we vragen van kandidaat-ondernemers om naar Gistel te komen, maar is het aanbod panden beperkt.”

Toch staart het stadsbestuur zich niet blind op de cijfers. “Als stad kunnen we leegstandtaksen heffen op woningen, maar leegstand op handelspanden is Vlaamse materie. We kunnen onderzoeken welke maatregelen we als stad kunnen treffen bij problematische winkelleegstand. En hoe we te te kleine panden alsnog aantrekkelijk kunnen maken voor het handelsapparaat”, aldus Defreyne. “In samenwerking met de provincie en de handelaars lieten we een studie uitvoeren over hoe we Gistel verder aantrekkelijk kunnen maken. Zo willen we op de Markt meer zien als een rustpunt en groen aanbrengen. De weinige parkeerplaatsen die we hiervoor nodig zullen hebben, compenseren we elders. Ook de huidige bloembakken in het centrum willen we vervangen door steeneiken en sfeerverlichting. Nog meer marktacties moeten we durven bekijken.”