Tien jaar geleden vertrok laatste ferry uit Oostende

Eind april is het tien jaar geleden dat de laatste ferry uit de Oostendse haven richting Engeland vertrok. De Sloveense rederij TransEuropa Ferries ging toen failliet en sindsdien is de verbinding met Engeland niet meer hervat Komt die 175 jaar oude maritieme link ooit nog terug? Die vraag suddert niet alleen in veel nostalgische verhalen over de memorabele Oostende- Doverlijn, maar blijft actueel leven als het over de toekomst van onze haven gaat.

Sinds 2013 is het ferryverkeer volledig gewist uit het Oostendse havenlandschap, maar nog altijd hopen veel Oostendenaars dat die historische pijler van het maritieme verkeer een remonte kent. “Het is toch merkwaardig dat de twee nieuwe Oostendse havendammen zijn ontworpen en aangelegd in functie van de schaalvergroting binnen het Europese ferryverkeer. Helaas is die havenuitbouw zo’n 15 jaar te laat gekomen om het hoofd te kunnen bieden aan de grote ferrystrijd op het Kanaal in de het eerste decennium van de 21st eeeuw”, zo schrijft professor emeritus en Oostendenaar Georges Allaert, tot 2013 hoogleraar ruimtelijke economie en ruimtelijke planning aan de Universiteit Gent, in zijn boek Oostende: de miskende haven (uitgeverij Academia Press 2013). “Maar die ferry’s blijven ook vandaag erg noodzakelijk voor Haven Oostende, omdat de huidige inzet op de windmolens op termijn onzeker kan zijn eens onze Belgische Noordzee er vol mee staat”, aldus Allaert.

Meer ruimte

“Het is intussen al 25 jaar geleden dat de RMT opgedoekt werd. Na een hoopvolle heropleving in de periode 2001-2008 met ferryrederijen als Ferryways, TSL en Cobelfret, ging het nadien terug naar af met het faillissement van TransEuropa Ferries in 2013. Dat ferryverkeer was voor de haven een erg belangrijke sector inzake directe, maar ook indirecte en geïnduceerde toegevoegde waarde. Helaas is het rond die havenactiviteit al jaren stil. Het heropstarten van het ferryverkeer zou ook voor de financiële balans een belangrijke inkomstenbron zijn.”

Allaert juicht het voornemen toe om binnen de luwte van de oostelijke dam nieuw haventerrein te creëren dat dienstig kan zijn voor de offshore-activiteiten. “Die zeewaartse uitbouw opent ook nieuwe perspectieven voor de kustverdediging en creëert in de voorhaven zelf weer meer ruimte voor het ferry- en pasagiersverkeer, al dan niet cruise-geörienteerd.In die optiek mag de havenfusie tussen Antwerpen en Zeebrugge geen beletsel zijn voor beide kusthavens om een alliantie te sluiten voor specifiek UK-verkeer. Daarbij kan Zeebrugge de grote cargo’s opnemen en Oostende de iets kleinere. Beide havens liggen immers op minder dan 20 km van elkaar. Dus!”

In de jaren 2000 is nog gepoogd een ‘Zeebroos’-alliantie/fusie op te zetten tussen Zeebrugge en Oostende, maar dat liep niet zo vlot door een andere beleidsstructuur in beide havens. “Dat er nu vanuit Zeebrugge weinig animo is, komt ook nog omdat de trafiek in Haven Oostende op een absoluut dieptepunt zit. Haven Oostende haalt nog met moeite 1,5 miljoen ton maritieme-goederentrafiek en dit al sinds 2016”, concludeert Allaert.

Achterdeur

Danny Drooghenbroodt van vzw Restart, die al jaren ijvert voor een ferrylijn Oostende-Engeland: “We blijven overtuigd dat Oostende met een treinstation naast de kades een ideale haven is voor passagiers en begeleide vracht. Nergens in een straal van 300 km vind je infrastructuur waar trein-, auto- en zelfs luchtwegen samenkomen. 70 procent van de Kanaaltrafiek in Calais uit Nederland, Duitsland of België passeert aan onze achterdeur in Jabbeke. Elk weekend komen vrachtwagens naar Oostende om er hun wekelijkse rust te nemen, maar nadien naar de ferry in Calais rijden. Dus zelfs zonder ferry komt er trafiek naar Oostende. De haven moet vooral haar commerciële team versterken met een persoon die de ferrywereld goed kent en fulltime actief op zoek gaat naar klanten.”

Perspectieven

“Gezien de hoge investeringen zal een bestaande ferrylijn niet zomaar ‘verleggen’ van aanloophaven”, stelt Havenvoorzitter en schepen Charlotte Verkeyn (N-VA), “maar we voeren een actief investeringspolitiek en zetten op commercieel vlak zwaar in op onze contacten met onder meer het havenbestuur van Ramsgate, dat ook een investeringsprogramma heeft lopen. Dat opent nieuwe perspectieven voor een kandidaat ferrylijnoperator. We willen absoluut meer trafiek genereren, roro, maar ook ‘lolo’, lift-on-lift-off. En er is de recente estuaire vaart (versterkte binnenschepen die ook over zee varen, red.) met een wekelijkse lijn tussen Oostende, Zeebrugge en Antwerpen.”

En, voegt CEO van Haven Oostende Dirk Declerck nog toe: “Tussen 2013 en 2018 is er spijtig genoeg weinig onderhoud gebeurd aan de toenmalige ferry-installaties. Ondertussen investeerden we fors in nieuwe hoogspanningscabines, een performant camerabewakingsyteem, nieuwe omheining met een heel hoge graad van ondoordringbaarheid en herstellingswerken aan de laadbruggen: de in Oostende geïnteresseerde ferryrederijen verwachten immers dat zij bij het opstarten van een nieuwe verbinding de voorziene haveninstallaties zo snel mogelijk in gebruik kunnen nemen.”