Om de exploderende energiefacturen het hoofd te bieden verlengt de federale regering de belangrijkste steunmaatregelen en gaat ze met banken en bedrijven overleggen over wat bijkomend mogelijk is. De oplossing zal echter van de Europese Unie moeten komen, was woensdag de teneur. “Enkel Europa kan vandaag het bloeden doen stoppen.”
De Russische invasie van Oekraïne zadelt bedrijven en huishoudens in West-Europa nu al maanden op met torenhoge prijzen voor gas en elektriciteit. Ook de afgelopen zomer brak de gasprijs het ene na het andere record. Premier Alexander De Croo zag zich uiteindelijk genoodzaakt om nog voor het einde van de zomervakantie een Overlegcomité bijeen te roepen met de deelstaten.
Mirakeloplossingen voor het probleem bestaan niet, werden de verwachtingen op voorhand al getemperd. De federale regering besliste dinsdagavond op een kernkabinet wel al om de btw-verlaging voor gas en elektriciteit, de compensatie voor wie verwarmt op stookolie, de verlaagde accijnzen aan de pomp en het uitgebreid sociaal tarief waar ongeveer een vijfde van de gezinnen recht op heeft te verlengen tot het einde van de winter. Dat moet huishoudens toch een zekere houvast bieden in een extreem volatiele markt. De overheid doet zelf een duit in het zakje doen door spaarzamer om te gaan met de verwarming, airconditioning en verlichting in openbare gebouwen en ook de verlichting van monumenten tussen 19 en 6 uur uit te schakelen.
Hypotheek
De federale regering treedt daarnaast in overleg met de financiële sector over een voorstel van de banken om gezinnen uitstel van hypotheekaflossingen toe te staan. De banken zouden ook financiële instrumenten willen ontwikkelen om investeringen in energetische renovaties aan te moedigen.
Het federale niveau werkt daarnaast nog een mechanisme uit om de overwinsten van energiebedrijven af te romen, al moet een werkgroep van de federale energieregulator CREG en de federale overheidsdiensten Economie en Financiën zich daar nog over buigen. Voor de nucleaire sector wordt de repartitiebijdrage dit jaar opgetrokken van 750 naar 838 miljoen euro, een bedrag dat naar de consumenten moet terugvloeien.
Samen met de gewesten bekijkt de federale regering hoe het crisiskader dat de Europese Commissie enige tijd geleden al heeft ontwikkeld om ondernemingen te ondersteunen kan worden uitgevoerd, een maatregel waar onder meer het Verbond van Belgische Ondernemingen al weken voor pleit. Er volgt in de komende dagen ook overleg met de werkgevers en de werknemers. Vlaams minister-president Jan Jambon benadrukte woensdagavond dat de Vlaamse regering al heel wat deed en dat het budget niet eindeloos ver reikt. In het kader van de begrotingsbesprekingen wordt wel bekeken wat er nog kan. Dat komt pas aan bod in de Septemberverklaring die Jambon eind deze maand aflegt.
Europa
Premier Alexander De Croo gaf toe dat de Belgische maatregelen op zich onvoldoende zijn om alle problemen op te lossen. Wie nu al geconfronteerd wordt met hoge voorschotfacturen kan de leverancier wel vragen om dat voorschot naar beneden aan te passen, zei hij maar op het einde volgt hoe dan ook de finale factuur. Voor structureel soelaas kijkt het Overlegcomité expliciet naar Europa, waar de ministers van Energie op 9 september in spoedberaad bijeenkomen over een Europese interventie in de markten.
Dat wordt “een zeer belangrijk moment”, zei De Croo, die benadrukte al sinds maart te pleiten voor een Europees plafond op de gasprijs. “Enkel Europa kan vandaag het bloeden doen stoppen.” De premier verwees naar de prijzen in Azië en de VS, die respectievelijk de helft en tien keer lager zijn dan die in Europa. Dat bewijst dat een lagere prijs niet hoeft te betekenen dat er tekorten ontstaan, klonk het. “Europa moet tonen dat het niet aan om het even welke prijs gas zal aankopen.”
Volgens de premier toont de verklaring die Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen eerder deze week aflegde alvast aan dat de geesten intussen gerijpt zijn. De Duitse kondigde aan dat de Commissie werkt aan een “noodinterventie” en een structurele hervomring van de elektriciteitsmarkt, waar de prijzen exploderen omdat ze onderhevig zijn aan die van het veel duurdere gas.
Een Belgisch prijsplafond, waar De Croo eerder aan dacht als laatste redmiddel, is woensdag dan ook niet besproken op het Overlegcomité. Dat zou overigens ook niet efficiënt zijn, zei hij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier