Kerncentrale in Gravelines, op 35 km van de grens, wil uitbreiden naar acht reactoren: wat zijn de gevolgen voor de Westkust en de Westhoek?

De vraag naar elektriciteit in Frankrijk zal de komende 15 jaar verviervoudigen. Om daaraan te voldoen wordt geïnvesteerd in extra kernreactoren. De kerncentrale in Gravelines wordt uitgebreid van zes naar acht reactoren. Wat zijn de gevolgen voor onze regio?

In Gravelines is al 40 jaar een kerncentrale actief die nu bestaat uit zes kernreactoren. Frankrijk verwacht een verviervoudiging van de vraag naar elektriciteit de komende 15 jaar. Vandaag komt 70 procent van de elektriciteit van de kerncentrales. Om aan de stijgende vraag te voldoen komen er op drie locaties telkens twee nieuwe kernreactoren bij, onder meer in Gravelines in Noord-Frankrijk. Dat is op ongeveer 35 km van De Panne. De kostprijs voor de uitbreiding van die ene kerncentrale is geraamd op bijna 16 miljard euro. EDF, wereldleider op vlak van koolstofvrije elektriciteitsproductie gebaseerd op kern- en duurzame energie, is de opdrachtgever. RTE zorgt ervoor dat de opgewekte elektriciteit wordt verdeeld.

Momenteel zit het project in Gravelines in de beginfase. Als de vergunningen worden goedgekeurd, dan starten de werken in 2031. Op zijn hoogtepunt zullen liefst 8.000 mensen werken aan de bouw van de kernreactoren. Tegen 2039 zou de centrale operationeel kunnen zijn en vanaf dan wordt verwacht dat de uitbreiding 2.000 permanente jobs zal creëren voor de komende 60 jaar. Het gaat dus over een gigantisch project waarvoor de bodem moet versterkt worden, er een nieuw toevoerkanaal moet komen, er ondergrondse afvoerleidingen moeten aangelegd worden voor het koelcircuit en waar er uiteraard ook een elektriciteitsnetwerk van boven- en ondergrondse leidingen moet komen.

Sabotage

De initiatiefnemers van het project wilden ook de mensen van de Westhoek te informeren. Tijdens een bijeenkomst in Diksmuide werd benadrukt dat er in een kerncentrale koolstofarme elektriciteit wordt opgewekt, dat het massaal gecontroleerd wordt en dat het kernafval op dezelfde manier verwerkt zal worden zoals dat nu gebeurt bij de bestaande centrales. Grote ongerustheid voelde je niet onder de aanwezigen. Wel werd een aantal vragen gesteld over mogelijke sabotage en over een financiële compensatie voor het mogelijke gevaar dat de Westhoek zou lopen. De sprekers benadrukten meermaals dat de procedures bijzonder streng zijn, dat er regelmatig inspecties plaatsvinden en dat Frankrijk in nauw overleg staat met België.

“De bouw alleen al zal tien jaar duren en veel werk creëren” – burgemeester Sander Loones

Pieter De Brabandere, VOKA regiovoorzitter Veurne, is laaiend enthousiast over de uitbreiding van de kerncentrales. Hij is zaakvoerder van Betoncentrale De Brabandere die focust op woning- , industrie- en wegenbouw. Tien jaar geleden opende zijn bedrijf de eerste betoncentrale bij de haven in Duinkerke, vorig jaar nam het zes betoncentrales over in Noord-Frankrijk. “Tien jaar geleden doorliepen we de administratieve procedure en bouwden we vervolgens de eerste betoncentrale in amper 20 maanden tijd. Het toont aan dat het Franse vergunningsbeleid veel vriendelijker is voor bedrijven. We vonden er ook meteen gemotiveerd personeel en toen de energieprijzen de pan uit swingden door de crisis een paar jaar geleden, voerde Frankrijk een plafond in op die energieprijzen, in België werd dat niet gedaan.”

De Brabandere gelooft sterk in kernenergie. “We moeten ons wagenpark en onze bedrijven verduurzamen, maar waar halen we al die elektriciteit? Met zonnepanelen en windmolenparken alleen zullen we het niet redden. We moeten voluit gaan voor kernenergie die geen koolstofdioxide uitstoot en bovendien perfect controleerbaar is. Ik hoop dat de nieuwe federale regering ook investeert in een kerncentrale in België zodat we niet afhankelijk zijn van anderen voor onze elektriciteit.”

Windmolens

In 2022 en 2023 trokken ongeveer 24 West-Vlaamse bedrijven naar Noord-Frankrijk, goed voor 576 jobs. “Ik zie vooral opportuniteiten. Ze zullen Vlaamse knappe koppen nodig hebben. Er zullen ook mogelijkheden zijn naar toelevering. Het klopt dat de zoektocht naar personeel misschien moeilijker zal verlopen, maar als we de positieve migratie omarmen kunnen we die uitdaging aan.”

“Iedereen weet dat er binnen enkele jaren een tekort aan elektriciteit dreigt en dat die ook duurder zal worden”, reageert toekomstig Koksijds burgemeester Sander Loones (N-VA). “Ik begrijp dan ook de keuze van Frankrijk voor nieuwe en zekere kernenergie. Het is kiezen voor de toekomst en dat creëert ook kansen. De bouw alleen al zal tien jaar duren en veel werk creëren. Onze uitdaging? Mensen die daar gaan werken overtuigen om toch bij ons te blijven wonen en hier hun kinderen en sociaal leven te houden. En natuurlijk de veiligheid nauw opvolgen. Wat mij persoonlijk het meeste stoort? Frankrijk wil tegelijk die gigantische windmolens vlak voor de kust van Duinkerke ook behouden, terwijl die echt een aanslag zijn op ons toerisme, onze vissers en onze vaarroutes. Die combinatie is echt onredelijk en moet geschrapt.”

Waakzaam

Ook kersvers burgemeester van Diksmuide Koen Coupillie (N-VA) volgde aandachtig het debat. “Een kerncentrale is zoals op het vliegtuig stappen. Dan schieten enkel doemscenario’s in je hoofd, hoewel statistisch bewezen is dat het erg veilig is. Niemand wordt enthousiast van een kerncentrale dicht bij huis. Anderzijds is CO²-vrije elektriciteitsproductie heel erg belangrijk en is kernenergie een onderdeel van die energieproductie als we af willen van fossiele brandstof. Ik ben er van overtuigd dat tijdens de bouw men de grootste veiligheidsmaatregelen zal nemen en heb ik vertrouwen in de talrijke controleorganisaties . Een standpunt voor of tegen neem ik nog niet in.”

“Voor onze inwoners zal er nagenoeg niets veranderen” – burgemeester Wim Janssens

Burgemeester van De Panne Wim Janssens (Het Actie-Plan) is waakzaam. “De uitspraak ‘vertrouwen is goed, controle is beter’ is hier op zijn plaats. Er is een duidelijke samenwerking op vlak van controle en communicatie en dat schept vertrouwen. Naast de bijzonder hoge veiligheidseisen bij de bouw en de werking van de kerncentrales, zijn controle en communicatie even belangrijk. Voor onze inwoners zal er nagenoeg niets veranderen. Het zal trouwens nog een tiental jaren duren vooraleer de bouw kan beginnen, dus heeft iedereen ruimschoots de kans om zich te informeren en te participeren in het ‘débat public’ van de Fransen. Ik neem bewust geen standpunt in. We mogen de economische gevolgen niet uit het oog verliezen. De havenregio Dunkerque-Calais zal een enorme groei kennen, duizenden jobs zullen gecreëerd worden. Dit kan betekenen dat werkkrachten uit onze regio over de grens trekken. Maar dat kan ook betekenen dat de braindrain uit de Westhoek sterk zal verminderen wegens het grote aanbod aan vacatures voor hooggeschoolden op korte afstand van de grens. Dus misschien schept dit project ook opportuniteiten.”

Het Westhoekoverleg, een streekintercommunale van de Westhoekgemeenten en de West-Vlaamse Intercommunale, zal geen protest organiseren tegen de uitbreiding van de kerncentrale. “We vinden het vooral belangrijk dat Frankrijk ons tijdig, open en transparant informeert en dat doet het land. Laat ons hopen dat dit zo blijft”, reageert directeur Dieter Hoet.