De nieuwe voorzitters van Voka en Unizo West-Vlaanderen over het tumultueuze 2020

Ze zijn allebei nieuw als voorzitter van hun belangenorganisatie, ze zijn leeftijdsgenoten en ze kwamen als ondernemer net als iedereen in een rollercoaster van een jaar terecht. Blind voor de gevolgen van de coronacrisis zijn ze niet, maar ze geloven tegelijkertijd ook in de kansen die zo’n crisis biedt. Maak kennis met Philippe De Veyt van Voka en Jef Maeseele van Unizo.

Ondernemen in 2020 was anders dan het ooit was. Het coronavirus en de maatregelen tegen de verspreiding van het virus lieten onze ondernemingen niet ongemoeid.

Hoe heeft u dat als ondernemers ervaren?

“Iedereen heeft dit virus onderschat, ook ik”, zegt Philippe De Veyt, die gedelegeerd bestuurder is van Lecot in Heule. “Lecot is een nationale speler in de distributie van onder meer ijzerwaren en gereedschappen. We dachten dat het niet zo’n vaart zou lopen, maar het liep anders. Het is hallucinant om op twee dagen tijd bijna 60 procent van de omzet kwijt te spelen en 65 procent van de medewerkers technisch werkloos te zien worden. Dat gebeurde tijdens de eerste lockdown. Zaken die we tot voor kort onmogelijk achtten in onze firma, werden in een recordtempo ingevoerd: telewerk, videovergaderen…”

Jef Maeseele van Unizo West-Vlaanderen: “Het werd al snel duidelijk dat niemand op een adequate manier kon voorspellen hoe die pandemie zou evolueren en wat de impact ervan zou zijn op ons leven en onze economie. Eind 2020 kunnen we slechts vaststellen dat niemand een antwoord klaar had. Het jaar was een rollercoaster voor iedereen, we laveerden tussen paniek en hoop, met soms wat euforie om dan weer met de harde realiteit geconfronteerd te worden.”

Vallen er als voorzitter van een vereniging van ondernemers of bedrijven lessen te trekken uit dat vreemde jaar?

Philippe De Veyt van Voka West-Vlaanderen : “We kunnen stilaan de economische schade van dit coronajaar opmeten. De totale terugval in economische activiteit ramen we op 7 procent. Dat is minder erg dan we in het voorjaar vreesden, maar het blijft niettemin het slechtste jaar sinds de Tweede Wereldoorlog.”

Jef Maeseele van Unizo denkt niet dat het coronavirus onze samenleving fundamenteel zal veranderen. “De tendensen die er al waren, zullen versnellen door de crisis. Toerisme zal snel herleven, de overnames van kmo’s aan gekke prijzen door investeringsgroepen zullen toenemen…”

Philippe De Veyt : “Het virus onder controle krijgen, is voor de economie absoluut cruciaal. Massale overheidssteun heeft er tot nog toe voor gezorgd dat de economische schade binnen de perken bleef. Steunmaatregelen zorgden er bovendien voor dat gezinnen en bedrijven redelijk door de crisis raakten. Het grote verschil in economische impact tussen de eerste en tweede lockdown geeft aan dat ook de virusmaatregelen verstandig aangepakt moeten worden. In de beheersing van het virus en de relance zal de overheid dus een cruciale rol moeten blijven spelen.”

Jef Maeseele : “Het telewerken zal zich verder doorzetten. Dat zal gevolgen hebben voor de klassieke manier van managen. Unizo lanceerde de slogan koop lokaal , bewust, omdat de internetgiganten een deel van de omzet van de lokale retail afromen. Dat was al voor de coronacrisis bezig. Hoe houden we straks onze handelskernen leefbaar? Veel handelaars hebben ingezet op een webshop, maar toch is er schade. De koop lokaal -slogan is noodzakelijk voor onze lokale handel, maar is noodlottig voor onze industrie. Wij zijn een open economie. Het dichtgooien gaat ten koste van onze welvaart.”

Philippe De Veyt: Werk maken van een gezonde en een gedeelde groei

Philippe De Veyt : “De meeste gezinnen lijden in deze crisis geen inkomensverlies, en zijn het voorbije jaar meer gaan sparen, min of meer noodgedwongen omdat er minder mogelijkheden waren om te consumeren. Als we het virus onder controle krijgen, zal het vertrouwen terugkeren en kan het extra spaargeld zorgen voor een krachtig herstel van de gezinsbestedingen. De heropleving in de zomermaanden van dit jaar illustreert al dat er op dat vlak heel wat mogelijk is. Volledig herstel zit er niet meteen in. De naweeën van deze crisis zullen nog lang voelbaar zijn. De terugval van de bedrijfsinvesteringen, de schade op de arbeidsmarkt en de impact op de overheidsfinanciën zullen nazinderen.”

Wat verwacht u van het komende jaar?

Philippe De Veyt : “De eerste maanden van 2021 zal de strijd tegen het virus nog volop bezig zijn. Er volgen nog moeilijke maanden. Uit de enquête van Voka blijkt dat bijna de helft van de deelnemers verwacht dat de omzet in 2021 zal dalen, bijna één op de drie verwacht zelfs een daling met minstens een vijfde. Eén op de vijf deelnemers vreest een faillissement en bij één op de drie zal het aantal medewerkers verminderen. Er is ook licht in de duisternis: bijna de helft van de ondernemers wil evenveel of zelfs meer investeren dan in het voorbije jaar.”

Jef Maeseele: Pas in het najaar weer richting normaal

Jef Maeseele stelt bij de Unizo-leden een gelijklopende stemming vast over 2021. “Na een herstelbeweging in het derde kwartaal volgde in het laatste kwartaal weer een duik. De gevolgen zijn duidelijk: minder investeringen, minder aanwervingen, omzetdaling… Dit is een negatieve spiraal die enkel gekeerd kan worden met blijvende steunmaatregelen. We houden er bij Unizo rekening mee dat bijvoorbeeld de horeca niet opent voor maart. Ook beurzen en zomerfestivals zullen er nog niet zijn… Unizo en de meeste ondernemers verwachten pas tegen het najaar een voorzichtige stap richting normaal.”

Elk nadeel heeft zijn voordeel, in elke crisis steken ook kansen voor iets nieuws. Geldt dat ook voor de coronacrisis?

Jef Maeseele : “Ik vermoed dat veel ondernemers aan dat cliché op dit moment lak hebben. Maar uit crisissen hebben zich in onze provincie wel succesvolle sectoren ontwikkeld, dat weten we.”

Philippe De Veyt : “Een crisis is vaak hét moment om de energie opnieuw in een positieve richting te kanaliseren, richting oplossing. Er is één prioriteit voor de komende jaren: werken aan gezonde en gedeelde groei. Daarvoor moeten we inzetten op een duurzamere samenleving via circulaire economie en groenere basisinfrastructuur, meer aandacht voor gezondheid en welzijn en inzetten op een digitale maatschappij.”