Brouwerij Rodenbach bestaat 200 jaar en viert dat met jubileumboek

Brouwerij Rodenbach bestaat 200 jaar. In 1821 hielden Alexander, Ferdinand Gregoor, Pedro en Amalia Rodenbach de Roeselaarse brouwerij boven de doopvont . Anno 2021 is Rodenbach dé wereldreferentie in Vlaams roodbruin bier.

Rodenbach is uitgegroeid tot een echte klassieker binnen het Belgisch bierpatrimonium en wordt in binnen- en buitenland geroemd omwille van haar unieke smaak die mede tot stand komt door rijping op één van de 294 legendarische eikenhouten foeders. Ruim 137 medailles behaald op toonaangevende bierwedstrijden bevestigen de topkwaliteit. Naar aanleiding van deze verjaardag verschijnt het rijkelijk geïllustreerde tweeledig jubileumboek ‘Rodenbach schenkt & schrijft geschiedenis’. En in oktober komt een jubileumbier op de markt.

“Eigenlijk werd er al veel vroeger gebrouwen en gestookt in de omgeving van de huidige brouwerij”, begint Rudi Ghequire van brouwerij Rodenbach. “Een tijdje geleden ontmoette ik toevallig Piet Delaey in ons bezoekerscentrum. Die man is afkomstig uit Roeselare maar woont nu in Vilvoorde. Piet heeft alle brouwerijen die Roeselare ooit heeft gekend in kaart gebracht. En geloof me, het zijn er veel geweest.”

“Het prille begin was toen Pieter Ferdinand Rodenbach, een Duitse legerarts, met de Oostenrijkse legers naar Vlaanderen kwam, gevangen werd genomen in Rijsel en zich na zijn vrijlating in 1749 als geneesheer vestigde in Roeselare met zijn echtgenote. Zijn oudste zoon Pieter Ferdinand volgde hem op als geneesheer maar kocht ook de brouwerij het Paradijs in Cleen Spagnien (het huidige Krottegem, red.) en vormde die om tot jeneverstokerij. Het Paradijs bevond zich niet ver van een andere brouwerij waar de huidige Rodenbachsite zich bevindt.”

“In 1821 kochten enkele kinderen van Pieter Ferdinand de brouwerij en stokerij op Cleen Spagnien en dat is in feite de officiële geboortedatum van brouwerij Rodenbach die wij tot vandaag kennen.”

Regina Wauters

“In 1836 kocht Pedro Rodenbach zijn broers Ferdinand Gregoor en Alexander net als zijn zuster Amalia uit en werd eigenaar van de brouwerij. Het was echter zijn echtgenote Regina Wauters, een brouwersdochter uit Mechelen, die gedurende bijna 30 jaar de dagelijkse leiding had over de brouwerij. Haar man Pedro was immers militair en maakte als lid van de Keizerlijke Garde de Russische veldtocht van Napoleon mee om dan in 1815 in de slag van Waterloo aan de zijde van de Nederlanders te vechten tegen de Franse troepen. In 1830 vocht hij in het Brusselse tegen de Nederlanders tijdens de Belgische revolutie.”

We zijn nog altijd springlevend en veel te bescheiden

“Regina Wauters was een buitengewoon gedreven persoon met heel veel bierkennis. Onder haar impuls werd ook de eerste stoommachine in de brouwerij geplaatst. Ze was zelfs zo’n handige commerçante dat ze de allereerste stoommachine van de stad, die normaal in de Roeselaarse brouwerij Cauwe zou geplaatst worden, in brouwerij Rodenbach kreeg. Voor die tijd was het niet normaal dat een vrouw zo actief was in de zakenwereld maar Regina Wauters was voor geen gat te vangen. Ze ondertekende kooporders en andere belangrijke papieren ook steevast met ‘épouse Rodenbach’ of ‘echtgenote Rodenbach’.”

Stichters van België

“De Rodenbachs hebben wel hun stempel gedrukt op onze maatschappij en waren veel meer dan enkel brouwers. Zo was er Alexander Rodenbach of ‘de blinde Rodenbach’. Die was samen met zus Amalia en broers Pedro en Ferdinand Gregoor niet alleen één van de stichters van brouwerij Rodenbach, hij was ook een gedreven politicus. Hij werd verkozen tot gemeenteraadslid van Roeselare en tot lid van het Nationaal Congres bij de onafhankelijkheidsbeweging in België. Toen koning Leopold I in 1831 de eed aflegde stond Alexander Rodenbach naast hem. In 1831 werd hij voor het arrondissement Roeselare verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers, waar hij bleef zetelen tot in 1868. In 1844 werd hij ook burgemeester van Rumbeke en dat bleef hij tot zijn dood in 1869. In 1986 hebben we de 200ste verjaardag van Alexander Rodenbach gevierd met opendeurdagen in de brouwerij en met de lancering van een nieuw bier, Alexander.”

Albrecht Rodenbach verwierf bekendheid door het aanwakkeren van het Vlaams bewustzijn onder studenten maar stierf al op 23-jarige leeftijd aan tuberculose

“Eugene Rodenbach was verantwoordelijk voor het brouwprocedé en de typische smaak van Rodenbach. Na een stage in Engeland in de tweede helft van de negentiende eeuw introduceerde Eugene het mengen van jong en oud of volledig uitgegist bier in de brouwerij. Dat procedé wordt tot vandaag gevolgd.”

“De meest bekende Rodenbach was ongetwijfeld Georges Rodenbach. De schrijver van Bruges-la-Morte verbleef de laatste jaren van zijn leven in Parijs en was er bevriend met auteur Alphonse Daudet en beeldhouwer Auguste Rodin. Georges Rodenbach ligt begraven op het Parijse kerkhof Père Lachaise en zijn overlijden in 1898 werd zelfs bekend gemaakt in de New York Times.”

Appartement in de brouwerij

“Rodenbach heeft al die jaren een onafhankelijke koers gevaren. In 1902 stierf Edward Rodenbach en dat was meteen de laatste Rodenbach die de brouwerij leidde. Nadien zetten aangetrouwden en nazaten de koers uit tot in 1998 de Rodenbachbrouwerij door brouwerij Palm werd overgenomen. In 2016 werd Royal Swinkels Family Brewers eigenaar van de Rodenbachbrouwerij.”

“Ik ben zelf al 40 jaar aan het werk in de brouwerij”, lacht brouwmeester en directeur Rudi Ghequire. “Toen ik hier begon te werken, woonden mijn vrouw en ik zelfs in een appartement in de brouwerij. Ik heb de periode van de familie Lambert die de brouwerij leidde tot 1982 niet echt goed genoeg gekend. Brouwingenieur Leon Lambert begon met de uitbreiding van de brouwerij na WO I en zijn zoon Jacques volgde hem op. Ik begon hier onder leiding van Jacques maar toen volgde Leon Van Merhaege hem op. Maar architect Bernard Lambert heeft de brouwerij in het begin van deze eeuw wel zijn huidige vorm gegeven. Daarna volgden nog de directeurs Jef Bevers en Luc Segaert vooraleer de brouwerij aan Palm werd verkocht.”

“Na 200 jaar is het Rodenbachbier nog altijd springlevend en heeft het ondertussen een iconische status verworven. Ik merk dat onmiddellijk wanneer ik een presentatie geef voor buitenlandse gasten. Zij zijn veel meer onder de indruk van de brouwerij én het bier dan veel Belgen. Misschien zijn we inderdaad te bescheiden. Geef toe, 200 jaar bier brouwen, dat wil toch al iets zeggen, hé?”

Typische Rodenbachsmaak

“Vlaams roodbruine bieren zijn typisch voor de Leie- en Mandelstreek rond Roeselare, Kortrijk en Tielt”, zegt brouwmeester Rudi Ghequire wanneer hij tussen de 294 foeders in de tien foederzalen loopt. “Deze bieren van gemengde gisting kleuren roodbruin in het glas door het gebruik van kleurmouten. Bij ‘gemengde gisting’ vermengt en versnijdt de brouwer jong bier met oud gerijpt en volledig uitgegist bier. Zo is elk roodbruin bier een unieke blend. Elke foeder rijpt op eigen tempo en ontwikkelt zijn eigen smaak. Na twee jaar bepaalt de keldermeester de optimale versnijding. Pas na het rijpen in de eikenhouten foeders verkrijgt Rodenbach het typische fruitige boeket. De foeders spelen de hoofdrol in dit proces. Rodenbach dankt zijn zachtzure smaak aan de gemengde gisting en de rijping op eikenhout, destijds ontwikkeld om het bier langer te kunnen bewaren.”

“Brouwer Eugene Rodenbach (1850-1889) vond zijn inspiratie in de donkere Engelse porter die men gecontroleerd liet verzuren om te bewaren. Zo ontstond een procede waarbij de brouwer jong uitgegist bier vermengt met op foeders ‘verzuurd’ bier. Het beste dus van twee werelden: je voegt uitgegist bier toe om je bier zo minder zuur te maken. Anderzijds beschermen melkzuur en azijnzuur het bier tegen bederf.”

Bekroonde bieren

“Rodenbach heeft in zijn 200-jarige geschiedenis inderdaad veel awards behaald”, bedenkt Rudi Ghequire. “De Rodenbachbrouwerij staat immers sedert 1851, onder de leiding van Regina Wauters, aan de wereldtop als het op brouwkunst aankomt. De allereerste award werd behaald tijdens de wereldtentoonstelling in Antwerpen in 1894 en in 1900 werd op de wereldtentoonstelling in Parijs een gouden medaille behaald. En in de jury zat ook de brouwerij Heineken die hierdoor niet mocht deelnemen aan het concours. Dat staat trouwens nog altijd vermeld op hun flesjes.”

“Nu hangen er al 137 awards aan mijn muur en het is niet de bedoeling dat dit stopt ( lacht ). Naast onze premium bieren Rodenbach Classic en Fruitage hebben we met Rodenbach Alexander en Rodenbach Grand Cru ook twee superpremium bieren en de Rodenbach Vintage en de Rodenbach Caractère Rouge vallen zelfs in de klasse van de ‘iconic beers’. Dat is natuurlijk een voordeel om vaak in de prijzen te vallen.”