IN KAART – West-Vlaanderen telt al meer dan 1.000 fastfoodzaken: hoeveel zijn het er in jouw gemeente?

West-Vlaanderen telt 1.109 fastfoodzaken, een derde meer dan tien jaar geleden. Minister Hilde Crevits (CD&V) wil lokale besturen in staat stellen dergelijke eetgelegenheden te weren, maar dat stuit ook op kritiek. “Laat de mensen zelf kiezen of ze een pizza of een slaatje bestellen”, vindt Kevin Defieuw, CD&V-schepen in Wevelgem.

In tien jaar kreeg West-Vlaanderen er 269 fastfoodzaken bij, een stijging van 32 procent. Dat blijkt uit de meest recente telling van gezondheidsorganisatie Sciensano. In 2022 waren het er 1.109, verhoudingsgewijs zijn dat per 10.000 inwoners 9,2 eetgelegenheden waar frietjes, pizza, burgers, kebab of andere eerder ongezonde lekkernijen afgehaald kunnen worden. Daarmee zitten we op het Vlaamse gemiddelde. Het gaat zowel over ketens als Pizza Hut en KFC als over zelfstandig uitgebate snackbars en frituren.

Verbod?

Sciensano betreurt deze evolutie en is van mening dat een te groot aanbod van fastfood een rechtstreeks negatief effect heeft op de gezondheid van de bevolking. “De verleiding is in die gevallen groot om de ongezonde boven de gezonde voedingsopties te kiezen”, zegt Vincent Smets van Sciensano. “Bovendien spelen de effecten van een ongezonde voedselomgeving vooral in het nadeel van ouderen, jongeren en gezinnen met lage inkomens. Zij zijn dus extra kwetsbaar.” (lees verder onder de grafiek)

Uittredend Vlaams minister van Volksgezondheid Hilde Crevits (CD&V) wil dat lokale besturen meer middelen in handen krijgen om verkooppunten van ongezonde voeding te weren uit kwetsbare buurten waar zich bijvoorbeeld scholen bevinden. “Er ontbreekt vandaag een helder kader, waardoor er op vlak van preventie weinig kan ondernomen worden”, klinkt het bij haar kabinet. De minister liet een onderzoek uitvoeren bij Sciensano om te bekijken wat er mogelijk is op dat vlak.

De ene gemeente is natuurlijk de andere niet, zo blijkt ook uit de cijfers. In de top tien gemeenten met het hoogst aantal fastfoodzaken in verhouding tot het aantal inwoners vinden we vooral kustgemeenten en centrumstad Kortrijk terug. (lees verder onder de kaart)

Vreemde eend in de bijt is Wevelgem, die noch een toeristisch noch een grootstedelijk karakter heeft. De stad telt 34 fastfoodzaken, ofwel 11 per 10.000 inwoners. “Enerzijds verrassend, omdat we nooit erg goed scoren op vlak van horeca-aanwezigheid. Anderzijds weten we dat het aanbod hier groot is, maar de markt volgt eigenlijk gewoon de vraag. Als die zaken niet goed zouden draaien, zouden ze ook niet naar hier komen en blijven”, zegt schepen van lokale economie Kevin Defieuw (CD&V).

“Het is niet aan ons om te beslissen wat onze inwoners mogen eten”

Het Wevelgemse straatbeeld werd in tien jaar 13 fastfoodzaken rijker, maar daar ziet Defieuw geen graten in. “Het is niet aan ons om te beslissen wat onze inwoners mogen eten. Wij ondernemen zeker acties om mensen te informeren over gezonde voeding, maar uiteindelijk maken ze zelf de keuze of ze een pizza of een slaatje bestellen. Gezonde opties zijn er altijd.”