Educatief en therapeutisch tuinieren in BuSO De Hoge Kouter en Residentie Budalys

Daktuin bij de serviceflats van Budalys. © ACD
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Serrefabrikant ACD uit Roeselare zet niet alleen in op hobbyserres, maar ook op sociale projecten waarin de serres dienen als therapeutisch en educatief microklimaat voor jongeren met een beperking, ouderen of revaliderende patiënten. BuSO De Hoge Kouter en Residentie Budalys behoren net als UZ Gent tot hun impactvolle sociale projecten.

Sinds 2018 telt de skyline van Kortrijk er een opvallende nieuwkomer bij. De serviceappartementen van Residentie Budalys vallen op in een eigentijds gebouw met zes verdiepingen en een dakterras met zicht op de Leie. “Het moest een plek zijn die meer biedt dan het woongegeven”, zegt woonassistent Els Stragier. “We willen de bewoners van de serviceflats ook groene beleving aanbieden. Het zicht op de tuin en de serre dragen bij aan hun welzijn en woongeluk.”

De moestuin van Budalys wordt onderhouden door de bewoners en enkele vrijwilligers die graag een handje toesteken. “De oogst wordt verdeeld. De bewoners krijgen dan een briefje waarop bijvoorbeeld staat: leuk nieuws, de tomaten zijn klaar! Zo creëren we nog meer betrokkenheid bij iedereen die hier een nieuwe thuis vindt”, licht Els toe.

Andere manier van lesgeven

Bij BuSO De Hoge Kouter in Kortrijk werd enkele jaren geleden de tuin volledig vernieuwd. Opvallend is de grote dubbelkap ACD-serre die in drie zones werd onderverdeeld. Een materiaalruimte, een kweekkas en een verwarmde tuinklas. “In de tuin en serre bereiden we leerlingen met een lichte verstandelijke beperking voor op een job in de tuinbouw, bijvoorbeeld bij de groendienst”, vertelt tuinleerkracht Keven Vandenbunder. “We begeleiden daarnaast leerlingen met een zwaardere beperking die wellicht niet zullen werken, maar ook zij genieten van de mogelijkheden van onze tuin. Ze krijgen er les over de natuur, insecten en planten wat bijdraagt aan hun welzijn en ontwikkeling.”

Tuinleerkracht Keven Vandenbunder geeft uitleg aan de Tuinklas in de ACD serre van BuSO Kortrijk.
Tuinleerkracht Keven Vandenbunder geeft uitleg aan de Tuinklas in de ACD serre van BuSO Kortrijk. © ACD

Op die manier hanteert BuSO De Hoge Kouter een hele andere manier van lesgeven. “In de tuin is er meer vrijheid dan in een leslokaal. Leerlingen mogen rondlopen en babbelen, maar de tuin geeft ook een andere vorm van verantwoordelijkheid. De leerlingen moeten zelfstandiger zijn en zich net als wij laten verrassen door de perikelen van de natuur. Geen enkele les is hetzelfde, want alles hangt af van het weer en wat er groeit in de tuin”, vertelt Keven.

“We proberen veel nieuwe dingen uit en dan mislukt er ongetwijfeld wel eens iets – zo gaat dat in een tuin. Die balans van voor- en tegenspoed zorgt dat wij veel over de persoonlijkheid van onze jongeren leren en dat zij voeling krijgen met de wereld en de natuur. Zo was er een leerling die heel bang was van insecten. Door zijn handen in de aarde te steken, te leren over het nut van insecten en ermee in aanraking te komen is die angst weggegaan.”

Naast de grote serre huist bij BuSO De Hoge Kouter ook een pluktuin, een vijver met bijenburcht, een ‘plantenkliniek’ voor kamerplanten en een winkeltje waar leerlingen de oogst verkopen aan het schoolpersoneel.

Revalidatietool

Ook in de therapeutische tuin van UZ Gent ontdekken revaliderende patiënten de mogelijkheden van hun nieuwe realiteit. De ACD-serre van UZ Gent is op maat van rolstoelgebruikers: zonder drempels, met verharde grond, brede deuren aan twee zijden en zaaischappen op stoelhoogte. “Naast vertoeven en genieten van de buitenlucht maakt de tuin met serre deel uit van de revalidatie. Patiënten die in een rolstoel zijn beland, exploreren wat zij allemaal wel nog kunnen. Moestuinieren in verhoogde bakken en in de aangepaste serre bijvoorbeeld”, vertelt ergotherapeut Sarah Vercaemer. “Ook voor patiënten die na een hersenletsel kampen met aandachts- en geheugenproblemen helpt de tuin om terug routines aan te leren, verantwoordelijkheid op te nemen en taken te plannen. Tuinieren brengt daarnaast bepaalde prikkels naar boven die revaliderende patiënten helpt hun bewustzijn terug op te nemen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier