Wandeltentoonstelling Pontem doorkruist De Barakken:”Menen is het New Orleans van West-Vlaanderen”

Menen Ponton Fotograaf Karel Wagnein en woordkunstenares Tine Moniek werkten samen het project Ponton uit. © (Foto WO)
Redactie KW

Drie weekends lang staan de wijk De Barakken en de bewoners centraal tijdens de wandeltentoonstelling Pontem. Kunstfotograaf Karel Waignein stelt op verschillende locaties rond de Leiebrug en in De Barakken portretten tentoon en pakt uit met een magistraal werk en beklijvende video-installaties. Woordkunstenares Tine Moniek zorgt voor de begeleidende gedichten bij de portretten.

Vorig jaar nog was er het project Barak Futur, dat de verhalen van de Barakkenaars vertelt en een nieuwe dynamiek wil creëren binnen de wijk. Zowel Karel Waignein als Tine Moniek werkten vorig jaar mee aan Barak Futur en voor hen is Pontem een volgende logische stap. “Pontem betekent ‘brug’ en staat symbool voor de universele zoektocht van de mens naar een betere overkant, daar waar het gras groener lijkt dan aan deze kant”, legt Karel uit.

“Pontem toont eigenlijk het resultaat van wat we maakten voor Barak Futur, aangevuld met nieuwe portretten en gedichten. Het resultaat zijn 34 portretten van Barakkenaars of mensen die een sterke band hebben met de Barakken.”

De portretten van de Barakkenaars werden onder meer gemaakt tijdens de jaarlijkse picknick. “De mensen die op de foto gingen, mochten een voorwerp en een hoofddeksel kiezen”, vertelt Tine. “Ik had een gesprekje met elk van hen en vroeg waarom ze een specifiek voorwerp kozen. Die gesprekjes bewerkte ik tot gedichten. Zo schreef ik voor ieder van die mensen een gedicht.”

Vijfde- en zesdejaars

De portretten tonen kleurrijk geschminkte mensen met een vrolijk hoofddeksel of een leuk attribuut, maar allen kijken ze ernstig in de lens. “De ernstige gezichten verwijzen naar de problemen in de wereld, het humoristische in de portretten symboliseert het feit dat we al die problemen relativeren of weglachen. De onderliggende slogan is ‘I do not laugh: this world is in danger’. De portretten maken deel uit van mijn project Colored Emotions, dat internationaal al tal van prijzen won”, aldus Karel.

Daarnaast maken ook video-installaties en het magistrale werk ‘De groene zijde’ deel uit van de tentoonstelling. Karel liet de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar van vrije basisschool Vlam aantreden als figuranten voor dit grootse werk, dat gebaseerd is op ‘De aanbidding der wijzen’ van Rubens. Daar hoort trouwens ook een making of-filmpje bij. In het hoofdwerk zit de vluchtelingenproblematiek verwerkt, een problematiek die ook van toepassing is op De Barakken met meer dan 30 verschillende nationaliteiten.

Vijf locaties

“Eigenlijk is deze wijk een vat boordevol verhalen”, weet Tine. ‘” Maar Menenaars zijn nogal snel geneigd om op De Barakken neer te kijken, zelf heb ik de wijk ook maar echt leren kennen dankzij Barak Futur. Door de tentoonstelling niet op één plaats te laten plaatsvinden maar te verspreiden over 5 locaties, waaronder de Sint-Jozefkerk, El Greco en café La Paix, willen we de bezoekers aan de tentoonstelling ook de wijk De Barakken laten ontdekken.”

Schepen van Cultuur Griet Vanryckegem opent de tentoonstelling op zaterdag 23 februari om 15 uur in de Sint-Jozefkerk. Flamencogitarist Myrddin De Cauter en celliste Imre De Cauter zorgen voor de muzikale omkadering. De wandeltentoonstelling kan bezocht worden tijdens drie opeenvolgende weekends: op 23 en 24 februari, 2 en 3 maart en 9 en 10 maart, telkens van 14 tot 18 uur. In de kerk en in El Greco zijn er plannetjes beschikbaar met de locaties.

Schenen schoppen

Toen Tine Moniek 7 jaar geleden naar Menen verhuisde, vroegen haar vriendinnen zich af wat ze hier kwam zoeken in een in hun ogen marginale stad. Intussen hebben ze hun mening moeten herzien. “Want eigenlijk is Menen als Brussel of Gent, maar dan in het klein, met een rijk en gevarieerd cultureel aanbod dat specifiek gedragen wordt door durvers. Het is een boeiende microkosmos met veel verschillende bewegingen naast, onder en op elkaar. Hier valt genoeg te beleven, je moet het alleen willen zien”, weet Tine.

“Er zijn allerlei privé-initiatieven zoals het Centrum voor Stedelijke Acupunctuur, Boegie-Woegie, vzw Frank, De Figuranten… Vaak durven die ook wel eens kritisch tegen de schenen schoppen. Ook bijvoorbeeld de bibliotheek en de Standaard Boekhandel pakken af en toe uit met initiatieven. Er is Salto, dat weliswaar met een beperkt budget de mensen van hier laat deelnemen aan het stadsfestival. En met Het Liegend Konijn van Jozef Deleu en Ons Erfdeel hebben we hier hét literaire tijdschrift van de Lage Landen.”

Natuurlijk straattheater

Karel is van mening dat Menen in vergelijking met gelijkaardige steden heel veel aandacht aan cultuur besteedt. “Voor mij is Menen het New Orleans van West-Vlaanderen. De culturele beleving hier is een beetje vergelijkbaar met die van Oostende. Maar initiatieven zoals Pontem verdienen eigenlijk meer aanmoedigingen vanuit de politiek. Zo was het voor ons een heksentoer om de verzekering voor de leegstaande panden die we gebruiken, in orde te krijgen. Op dat vlak is men van de stad uit eerder voorzichtig. Maar met Chiel Vandenberghe staat wel iemand aan het roer van cc De Steiger, die hier helemaal ingeburgerd is en die de verhalen van de stad door en door kent.”

Persoonlijk vindt Karel zelfs een evenement als de Wieltjesfeesten een culturele belevenis. “Ik geniet ervan om op een terras te zitten en de voorbijwandelende mensen te observeren. Ik beschouw dat als een vorm van natuurlijk straattheater, waaruit ik dan weer culturele inspiratie kan halen”, besluit hij.

(Carlos Berghman)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier