Op de Mercator met acteur Frans Van der Aa: “Blij dat ik nu weer kan spelen als een kind”

Velen zullen hem – als ze het roet erbij denken – wel herkennen vanwege de gelijkenis met de vroegere Zwarte Piet uit de tv-serie Dag Sinterklaas. Op Theater aan Zee is hij nu zaterdag 29 juli ceremoniemeester van de Waaikraal, de mensenketting waarmee het familiepark WonderWaai wordt geopend. Frans Van der Aa (67), tweedeverblijver in Oostende, is een theatermaker die het liefst voor kinderen werkt. “De realiteit vind ik niet zo interessant, maar kinderen vertekenen de realiteit. Dat is veel fantasierijker.”

Op de Mercator is hij nog maar één keer geweest, maar Oostende is voor hem allerminst een onbekende. “Ik voelde me van jongs af aangetrokken tot Oostende, heb een lang verleden met TAZ, zeker met het familiepark, en komen vrij veel naar het tweede verblijf dat we vier jaar geleden kochten op de Leopold II-laan. Schuin tegenover Café Koer, het ontmoetingspunt van TAZ. Ik ben dus heel snel thuis als ik er een avondje blijf hangen (knipoogt).”

Wat spreekt je aan in Oostende?

“Oostende doet me aan Brussel denken, de stad waar ik tien jaar heb gewoond. Allebei brede steden, met een grote diversiteit. Mensen komen en gaan hier, als golven. Dat golvende trekt me aan. Ik ben niet gebonden aan één plekje. Het idee dat je van hieruit de hele wereld kan bereiken, vind ik heel aantrekkelijk.”

En er is Theater aan Zee.

“Heel theaterminnend Vlaanderen komt voor TAZ graag naar hier. Het is een uitzonderlijk festival, in een heel ontspannen sfeer. En dat heeft met de zon en de zee te maken. Het is een beetje zoals een kamp van de jeugdbeweging. Voor een scouts- of Chirogroep is dat ook de top van het jaar. Dat wij in Oostende ons tweede verblijf kochten, heeft zeker ook met het theaterfestival te maken.”

Jij bent vooral bekend van rollen in jeugdreeksen. Was het jouw plan om voor kinderen te spelen of is dat gegroeid?

“Dat is gegroeid. De eerste zeven jaar van mijn loopbaan was ik verbonden aan de KVS in Brussel, toen nog met Nand Buyl als directeur. Op een bepaald moment vroeg een producer van de VRT me om mee te werken aan jongerenproducties en zo ben ik er in gerold. Op de academie gaf ik ook al les aan kinderen en jongeren. Ik slaagde erin om hen te enthousiasmeren. Ik voelde al snel dat ik dat heel graag deed.”

Waarom?

“Omdat werken met en voor kinderen òver de realiteit gaat. Ze verweven de realiteit met de surrealiteit, de wereld van de fantasie. Kinderen vertekenen de realiteit, ze maken er een tekening van. Zoals een kind dat nog niet kan schrijven, maar wel kan tekenen. Dat is veel fantasierijker. Ik doe ook veel dingen voor volwassenen, maar ik keer graag terug naar het register van de kinderen. Zij kanaliseren nog niet zo veel. Volwassenen wel, anders zouden ze te veel botsen. Maar kinderen zoeken nog de vrijheid op… en dat spreekt me aan.”

Je gezicht zal wel het meest bekend zijn vanwege de gelijkenis met Zwarte Piet in de reeks Dag Sinterklaas en nevenprogramma’s. Je mooiste rol?

“Ik heb dat héél graag gedaan. Dankzij auteur Hugo Matthysen, die voor zo’n fantasievolle en grappige sfeer zorgde. Den Hugo is niet voor niets filosoof. Er zit een dubbele laag in die reeks, en dat vond ik fantastisch. Als je goed eten krijgt, doe je daar ook als acteur het beste mee. Zoals het moment waarop Zwarte Piet roetveegpiet werd. In het scenario van Hugo had Piet zwarte vegen door het roet, maar schilderde hij zich nog bij om helemaal zwart te zijn. In zijn eerste scène als roetveegpiet liep Piet er heel zenuwachtig bij, omdat hij zijn zwarte verf was vergeten. Hij vroeg aan de Sint of hij kwaad was. ‘Nee, natuurlijk niet’, liet Hugo Sinterklaas antwoorden. ‘Dat is niet belangrijk’. Dàt is die dubbele bodem: het is maar een detail. Zo simpel, maar toch zo intelligent. En het was meteen geplaatst.”

Waarom zijn jij en Jan Decleir ermee gestopt?

“Dat heeft ook met roetveegpiet te maken. De oude reeksen van Dag Sinterklaas zijn wel 25 jaar heruitgezonden. Maar daar was ik nog helemaal zwart, er moesten dus nieuwe reeksen komen met roetveegpiet. Ook het leeftijdsverschil tussen de oude reeksen en de Sint en Piet van de intrede in Antwerpen begon op te vallen. Wij konden dus niet blijven.”

Bij de opening van de WonderWaai, het familiepark van TAZ, ben je ceremoniemeester. Wat mogen we verwachten?

“Via de Waaikraal, een menselijke ketting tussen de zee en de grot in het Leopoldpark, verbinden we het zoute water van de zee met het zoete water uit het park. Door beide met elkaar te verbinden, ontstaat er een nieuw soort water, en als je daar van drinkt, gebeurt er iets raars met je. Iets wat je heil zal brengen. Ik zal de ceremoniemeester zijn, helemaal in kostuum, maar ook met wat zotte elementen. Nu ik met pensioen ben als artistiek leider van 4Hoog, een Gents productiehuis voor kindertheater, komt er ruimte en lucht vrij voor zo’n opdrachten. Ik speelde ook in De verdronken ballades van Testerep, het stuk van theatergezelschap Broder over het verzonken eiland voor de kust van Oostende, en binnenkort weer in Red Star Line, de musical van Studio 100. Ik kan nu weer spelen als een kind. De cirkel is rond. En ik hoop hem nog lang verder af te ronden.”

De Waaikraal, opening van de WonderWaai op zaterdag 29 juli om 10.30 uur. Schrijf in opwww.theateraanzee.be/nieuws/doe-mee-met-de-waaikraal.