Spektakelmusical 14-18: visueel verbluffend (maar met een wrang randje)

Qua sound, decor en omkadering is dit du jamais vu. © Studio 100
Bert Vanden Berghe

Zondagmiddag ging de indrukwekkende spektakelmusical 14-18 in première in Studio 100 in Puurs. Onze man was erbij.

Net als de komende weken en maanden zat het Studio 100 Pop-Up Theater afgeladen vol voor de musicalproductie 14-18. Het verhaal is genoegzaam bekend: tien jaar geleden waagde Studio 100 zich aan hun eerste grote musicalproductie, toen nog in de Nekkerhallen. Dat werd een onverhoopt succes. Zo’n 335.000 mensen zagen de musical. Het succes inspireerde de makers voor een vervolg, in de vorm van ’40-’45, dat dubbel zoveel bezoekers wist te trekken. Na tien jaar en verschillende andere producties die technisch veel vereisten, achtten de makers de tijd rijp om een herneming te brengen van ‘14-’18.

Het verhaal draait nog steeds rond vier gezworen kameraden: de broers Jan en Kamiel, Fons en Albert. Aanvankelijk trekken ze met volle moed naar het front, maar al snel slaat de sfeer om en maakt de naïviteit plaats voor onrust en gaandeweg steeds meer angst en wanhoop.

Niels Destadsbader hoort duidelijk thuis op een podium en hoeft allerminst onder te doen voor zijn collega's.
Niels Destadsbader hoort duidelijk thuis op een podium en hoeft allerminst onder te doen voor zijn collega’s. © Studio 100

Aan het verhaal werd gesleuteld, wat de vaart ten goede komt. En waar de podia bij de eerste reeks nog enkel vooruit en achteruit konden, rij je als het ware de hele zaal rond. Van bij de openingsscène bezorgt het je kippenvel omdat je meteen pal in de actie zit. Het moet gezegd: productioneel is dit ronduit indrukwekkend. Qua sound, decor en omkadering is dit du jamais vu, en iets waar ze in het buitenland met grote ogen naar zouden kijken. Maar zoals een zichtbaar aangedane Anja Van Mensel, CEO Studio 100 Benelux, aangaf na de voorstelling: minstens even straf is wat de acteurs en actrices op scène brengen. Jelle Cleymans en Jonas Van Geel kruipen opnieuw in de huid van respectievelijk Jan en Fons, en daarbij is vooral de passage van Jelle onnavolgbaar en ook Remi De Smet. Niels Destadsbader, die in een ver verleden nog twee musicalreeksen rond Suske & Wiske deed, staat met zoveel goesting en grinta te spelen dat je – in tegenstelling tot zijn personage – er makkelijk mee naar de oorlog kunt. Al getuigde de gehele cast van een hoog niveau.

“Van bij de openingsscène heb je kippenvel”

En wat meer is: de musical heeft geen groteske decors of pompeuze effecten nodig om indruk te maken. Zo blinken de sterkste scènes uit in hun eenvoud. Zowel de kerkhof- als kerstscène grijpen recht naar de keel – mocht u het zich afvragen: het gesnotter in de achtergrond komt wel degelijk uit het publiek.

De kerkhofscène is in zijn eenvoud een van de meest pakkende.
De kerkhofscène is in zijn eenvoud een van de meest pakkende. © Studio 100

Al hebben we toch één bedenking. Initieel werd de musical gemaakt in het kader van de grote herdenking en bracht het op een visueel behapbare manier – net zoals de tv-reeks ‘In Vlaamse Velden’ dat deed – een herkenbaar verhaal dat niet alleen de kijker moest ontroeren, maar ook een spiegel moest voorhouden. Nuance en reflectie. Dat er keuzes gemaakt werden, die goedbedoeld leken, maar soms hartverscheurende gevolgen hadden. Dat het verhaal van vriendschap, liefde en broederschap universeel is. Dat blijft evenwel nog steeds overeind.

Alleen is het vreemd om naar een theaterstuk rond oorlog te zitten kijken, terwijl dit soort taferelen nog altijd realiteit zijn op een zucht van de Europese grens. Ik wil niet zover gaan dat de rijdende tribunes aanvoelen als een pretparkattractie of cynisch opmerken ‘dat niemand zit te wachten op Gaza: de musical straks’. Want zoals de korporaal het ook aangaf in het verhaal: in oorlog zijn er nooit goeie momenten. Ook niet om er een musical van te maken. ‘Misschien kunnen we wel een steentje verleggen’, sprak Van Mensel na afloop uit. Ik betwijfel het, maar zolang we ongemak voelen bij de oorlog van 110 jaar geleden en die van vandaag, behouden we op zijn minst nog onze menselijkheid.

Het voelt wat wrang om naar een musical te kijken over oorlog als er aan de andere kant van Europa volop eentje woedt.
Het voelt wat wrang om naar een musical te kijken over oorlog als er aan de andere kant van Europa volop eentje woedt. © Studio 100

14-18 is vanaf nu te zien in het Studio 100 Pop-Up Theater in Puurs. Tickets & info:www.14-18.nu.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier