“In commemoration of all sikhs who sacrificed their lives in the Great War”. Deze herdenkingsplaat is onthuld in een Engels kerkje in centrum Ieper. “Voor ons is dit heel speciaal”, getuigen de sikhs die de plaat als eersten kwamen bekijken.
De Saint George’s Memorial Church wordt in de Westhoek ook wel het Engels kerkje genoemd. De Anglicaanse kerk werd er gebouwd in de schaduw van de Ieperse kathedraal op het einde van de jaren 1920 als ‘herinneringskerk’. Zelfs het meubilair werd er geschonken door Britse verenigingen, regimenten en individuen.
“We willen zo inclusief mogelijk herdenken”, zegt Roger Steward, voorzitter van de New Ypres League, recent opgericht naar het voorbeeld van de Ypres League uit de jaren 1920. “Dat was de eerste herdenkingsorganisatie in de streek. De inzet van de sikhs was cruciaal in het begin van de oorlog. Zonder hen kon het Britse leger de frontlinie mogelijk niet houden bij Ieper en was de uitkomst van de oorlog misschien helemaal anders. We lieten een herdenkingsplaat maken voor de sikh-gemeenschap in deze belangrijke kerk tussen platen voor andere groepen die voor het voormalige Britse Rijk vochten aan het front.”
Speciaal moment
De plaat werd afgelopen vrijdagnamiddag ingehuldigd in het kerkje. “Ik ben Brits en intussen anderhalf jaar priester hier, een grote eer”, stelt ‘chaplain’ Richard Clement. “Dit is een speciaal moment in onze kerk: voortaan worden ook Indiërs en sikhs herdacht. Je vindt hier intussen de meeste gemeenschappen van de geallieerden uit WO I. Deze kerk staat open voor iedereen op elke dag, ook de wekelijkse dienst op zondag om 10 uur. Deze kerk is uniek in de wereld. Naast het gebouw was ooit een school voor Britse families die hier na de oorlog tewerkgesteld werden op de vele oorlogsbegraafplaatsen in de Westhoek.”
Dit is een speciaal moment in onze kerk: voortaan worden ook Indiërs en sikhs herdacht
Meer diverse maatschappij
In Ieper is Dominiek Dendooven al jaren het aanspreekpunt van de sikhs. Vroeger deed hij onderzoek naar de rol van de Indiase troepen in de regio als wetenschappelijk medewerker van het Ieperse In Flanders Fields Museum en hij was betrokken bij de start van de herdenkingen voor de sikhs. “Met deze plaat wordt hun geschiedenis verankerd in onze bredere geschiedenis”, zegt hij.
“Een meer inclusieve herdenking is een positieve evolutie. Pakweg twintig jaar geleden wisten we nog maar zeer weinig over de sikhs en de inzet van andere groepen in de streek. Er was een sterke multiculturele aanwezigheid tijdens de oorlog. Onze huidige maatschappij wordt meer divers, hier en in het Verenigd Koninkrijk. Intussen leeft een kleine sikh-gemeenschap in Ieper en elk jaar reizen sikhs af naar de stad voor de herdenking van Wapenstilstand.”
Eerste Indische restaurant
Enkele jaren geleden opende een familie sikhs het eerste Indische restaurant in de stad. Uitbater Gurpreet Singh (48) woonde de inhuldiging van de herdenkingsplaat bij, samen met andere vertegenwoordigers van de sikh-gemeenschap. “Voor ons is dit heel speciaal”. Gurpreet komt uit de Indische deelstaat Punjab.
De sikhs vormen een religieuze groep. Ze verzetten zich tegen het kastenstelsel en streven naar rechtvaardigheid en gelijkheid. Meer dan een eeuw geleden voelden een paar duizend sikhs zich geroepen om de neutraliteit en vrijheid van de Belgen te verdedigen tegen de Duitsers. Sinds 1998 komen sikhs van over heel de wereld naar Ieper om hun gesneuvelde voorvaderen te herdenken.
Pop-up tempel
“Door onze historische verbondenheid kozen we voor deze stad om een eigen horecazaak te beginnen”, stelde Gurpreet bij de opstart van zijn restaurant in de D’hondtstraat. In de ruimere regio zijn de sikhs intussen ook bekend voor de traktaties op een rode loper in een ‘pop-up tempel’ die ze vorig jaar een weekend land openhielden in het Ieperse Vleeshuis. De traditie van het gratis aanbieden van voedsel wordt nu verdergezet bij het Engels kerkje. “De sikhs voorzien hier eten voor iedereen op de herdenking van Wapenstilstand”, aldus Clement. “We verwachten al vroeg in de morgen een volle kerk voor de herdenkingsdienst van 11 november.” (TP)
