Sonja, de ‘Ostensche mokke’ van Arno: “Ik zie hem nog altijd graag”

Vandaag vrijdag 21 mei, op zijn 72ste verjaardag, presenteert Arno zijn nieuwe album Vivre . Oostendes grootste artiest, die al anderhalf jaar vecht tegen pancreaskanker, kleedt er zijn meest ontroerende nummers uit tot hun essentie: een stem en een piano. “Die plaat brengt mij aan het wenen”, vertelt de Oostendse Sonja Vanhee (72), het eerste lief van Arno en nog steeds zijn soulmate. “Ik zie hem nog altijd graag. En ik vraag me af wie nu voor hem zorgt.”

Vandaag vrijdag 21 mei, op zijn 72ste verjaardag, presenteert Arno zijn nieuwe album Vivre . Oostendes grootste artiest, die al anderhalf jaar vecht tegen pancreaskanker, kleedt er zijn meest ontroerende nummers uit tot hun essentie: een stem en een piano. “Die plaat brengt mij aan het wenen”, vertelt de Oostendse Sonja Vanhee (72), het eerste lief van Arno en nog steeds zijn soulmate. “Ik zie hem nog altijd graag. En ik vraag me af wie nu voor hem zorgt.”

Er woaren vele kosten an mien. Mor in me kop is ze nog altied van mien. In 2014 zong Arno zijn liefde voor Sonja uit in het nummer Ostensche Mokke . “Veel andere madammen denken dat het voor hen is”, grijnst ze. “Laat ze maar denken. Hij toonde me het clipje op de opening van de expo in de vroegere cinema Capitole in de Langestraat, toen hij 65 werd. Ik heb het geschreven voor joen , zei hij me. Arno spreekt over zijn gevoelens via zijn muziek.”

“Voor mij is Arno een kunstwerk op zich”, zegt Sonja. “Een work in progress . Zijn eerste mondharmonica kreeg hij van mij. Ik was erbij toen hij voor het eerst optrad en volgde daarna zijn hele carrière: bij de groep Freckleface, later bij Tjens Couter, TC Matic, zijn solocarrière… Hij is continu in ontwikkeling, zoekt nieuwe genres op, maar blijft altijd zichzelf. Arno sluit geen compromissen, met niets of niemand. Wat niet in zijn wereld past, past er niet in.”

Eerste lief

Sonja was zacht uitgedrukt niet de enige vrouw in het leven van Arno. Ze was wel zijn eerste lief en het meisje met wie hij het langst samenbleef: liefst tien jaar. “Hij is vijf maanden jonger dan ik. Hij is van 1949, ik van 1948. We waren 16 jaar toen we elkaar leerden kennen in jeugdclub Non-Stop. Het was voor ons een eerste vorm van vrijheid. Wat geflirt, een tongkus… Het hoorde erbij. En ik dacht meteen: waauw , wat een schoon ventje!”

Vrienden omschrijven de Arno van toen als een stille jongen, die vaak alleen in een hoekje stond. Autistisch, zo noemt hij zichzelf soms. Maar zo herinnert Sonja zich Arno helemaal niet. “Hij was geen babbelaar, maar wie zegt dat hij autist was, had toch een andere bril op dan anderen. Hij ging alsnog op café zoals alle jonge gasten. Bij mij was hij enorm vlot. Misschien omdat ik een vrouw ben. Met de mamzels is hij altijd vlot geweest. Daar was hij specialist in ( schatert ).”

“En stotteren? Bij mij deed hij dat niet. Arno stotterde niet bij mensen bij wie hij een goed gevoel had. Ik voelde me van in het begin tot hem aangetrokken. Arno is een heel zachte man. Veel andere jongens waren toen erg macho, in weinig anders geïnteresseerd dan in voetbal en pinten drinken. Hij kon zich daar maar moeilijk in inleven. Misschien omdat hij authentiek wou blijven. Hij kon toen trouwens niet drinken.”

Revolutionair

“Wij zijn kinderen van de jaren 60, toen de individuele vrijheid, verantwoordelijkheid en subjectiviteit belangrijke gegevens werden. We wilden alles aan den lijve ervaren. Ons non-conformisme was heel sterk. We droegen tweedehandskleren. Aten macrobiotisch. We waren enorm bezig met existentiële vragen. Het was een kruisbestuiving tussen ons. Hij verrijkte mij en ik verrijkte hem. We waren niet alleen bezig met muziek, maar ook met literatuur, beeldende kunst, cinema… Arno is niet de clowneske figuur waar velen hem voor houden. Er zit veel meer in hem. Maar hij is zo bedeesd, zo bescheiden.”

“We deden samen ons eerste festival, in het Waalse Amougies. We sliepen er samen in een slaapzak”, herinnert Sonja zich. “We gingen ook naar Jazz Bilzen en heel dikwijls naar Londen. Maar ook zonder hem reisde ik de wereld rond. We waren heel revolutionair. We wilden niet burgerlijk zijn, maar mee zijn met alle vormen van cultuur. We waren 19, 20 jaar toen we gingen samenwonen. Heel jong in die tijd.”

“Ik verdiende toen al centen, hij nog niet. Ik zorgde voor ons bestaan, organiseerde alles, reed met de auto, zorgde voor zijn kleren. Drie jaar lang was ik zelfs zijn manager. Ik klopte voor hem aan bij onder meer platenmaatschappij Virgin in Londen. Daar had ik geen probleem mee. Je kan maar vragen hé. Het was een mannenwereld, maar soms was het een voordeel om vrouw te zijn ( knipoogt ).”

Uit warm nest

“Arno heeft mij veel gegeven”, mijmert Sonja. “Hij komt uit een totaal ander milieu dan ik. Die confrontatie was verrijkend. Ik kom uit een burgerlijk, liberaal gezin. Ik kreeg veel vrijheid, maar werd ook erg koel opgevoed. Arno komt uit een rood nest, maar ook een heel warm nest. Dankzij hem ontdekte ik de warmte van een gezin. Ook de lichamelijke warmte. Dat was voor mij een openbaring.”

Toen Arno 24 was, verloor hij zijn moeder aan kanker. De zanger had een hechte band met haar. Sonja maakte het afscheid van dichtbij mee. “Arno was de chouchou , maar ook het zorgenkind van zijn moeder, tantes en grootmoeder”, weet ze. “Ze vreesden dat hij er niet zou geraken in het leven. Hij was anders dan de anderen. In verschillende gesprekken vroeg zijn mama me om haar taak over te nemen en voor hem te zorgen als zij er niet meer was.”

Nog altijd mijn soulmate

Toch gingen Arno en Sonja eind jaren 70 uit elkaar. “Alles draaide rond hem. Ik vond dat het tijd was voor mezelf, om mijn eigen richting uit te gaan. Veel later hoorde ik dat hij daar enorm van gemaakt heeft”, vertelt Sonja, die een loopbaan uitbouwde rond het bevorderen van creativiteit in het onderwijs en daar ook dikwijls in het buitenland inspiratie voor opdeed. “Arno en ik hebben elkaar jaren niet gezien of gehoord. Maar in 2011 belde hij me weer op om te horen hoe het met me ging. En sindsdien houden we opnieuw contact.”

“Arno is nog altijd mijn soulmate ”, zegt Sonja. “Ik kan met niemand anders zo praten als met hem. We zitten nog steeds op dezelfde golflengte. We begrijpen elkaar zelfs zonder een woord te zeggen. Je ziet gelijk mien zuster , zegt hij dan. Dat hij niet praat over zijn gevoelens? Niet met 26 letters en enkele leestekens, nee. Maar wel via zijn muziek, zijn lichaamstaal, zijn aanrakingen, de manier waarop hij kijkt… Ik zie hem nog altijd graag.”