Vernieuwd Sint-Janshospitaal in Brugge dompelt bezoekers onder in een eigentijdse museumervaring

De meesterwerken van Hans Memling kregen een nieuwe opstelling. © Musea Brugge
Stefan Vankerkhoven

Het vernieuwde Museum Sint-Janshospitaal in Brugge heeft vrijdag zijn deuren geopend. Bezoekers worden in een van de oudste en best bewaarde hospitaalgebouwen van Europa ondergedompeld in een eigentijdse museumervaring.

Empathie en gastvrijheid zijn al bijna 900 jaar lang vervlochten met het DNA van deze hospitaalsite in de Mariastraat in Brugge. “Al sinds de twaalfde eeuw is iedereen die nood heeft aan verzorging of een warm bed welkom in het Sint-Janshospitaal: zieken, armen, pelgrims, reizigers. Die warme geschiedenis leeft vandaag verder in een eigentijdse museumopstelling, via fascinerende kunstwerken – oud én hedendaags – en pakkende getuigenissen. Een totaalbeleving, die recht naar het hart gaat”, stelt cultuurschepen Nico Blontrock.

Hans Memling

Bezoekers komen in het vernieuwde museum oog in oog te staan met unieke collectieobjecten en kunstwerken die al eeuwenlang verbonden zijn met het hospitaal en haar geschiedenis. Gebruiksvoorwerpen zoals een draagstoel en medische instrumenten, religieuze objecten die troost boden aan de zieken en de zusters in het hospitaal, en vooral véél kunstwerken, waaronder zeven werken van Hans Memling.

De 15e-eeuwse meester van visueel realisme werd geboren in Duitsland, maar trok richting de Nederlanden waar hij in Brussel in de werkplaats van de grote meester Rogier van der Weyden belandde. In 1465 kwam Memling aan in Brugge, waar hij de rest van zijn leven zou wonen en waar hij zijn belangrijkste meesterwerken creëerde.

Ursulaschrijn

Vier werken maakte hij speciaal voor het Sint-Janshospitaal: een monumentaal altaarstuk, twee drieluiken en het beroemde Ursulaschrijn. De andere drie werken zijn later aan de collectie toegevoegd. Nog twee andere werken bevinden zich in het Groeningemuseum.

“Met negen Memlings heeft Musea Brugge de op één na grootste collectie ter wereld. Alleen The Metropolitan Museum of Art in New York doet beter, met elf stuks”, stelt burgemeester Dirk De fauw.

Aartsengel

De Memlingcollectie van Musea Brugge krijgt een hoofdrol in het vernieuwde museum. Deze meesterwerken schitteren op een nieuwe plek in vol ornaat.

Het Ursulaschrijn staat in de voormalige hospitaalkerk, waar het in dialoog gaat met de ‘Liggende-Arcangelo II, 2023’ dat Berlinde De Bruyckere in opdracht van Musea Brugge vervaardigde. Zij is een van de belangrijkste Belgische hedendaagse beeldhouwers en maakte een monumentale, gevallen aartsengel op een grafvormig voetstuk: een ode aan de zorgdragers in corona, de engelen van onze tijd.

Zes schilderijen van Hans Memling zijn samengebracht in een indrukwekkende glazen constructie die qua vorm is geïnspireerd op het Ursulaschrijn.

Berlinde De Bruyckere

De middeleeuwse kunst- en hospitaalcollectie wordt ook aangevuld met verrassende hedendaagse werken. Zo maakten de Australische Patricia Piccinini een sculptuur van een half dierlijk en half menselijk wezen. Ze moeten het museumverhaal versterken en opentrekken naar vandaag, ze nodigen bezoekers uit om met een nieuwe blik naar de oude kunstwerken te kijken.

Een gevallen aartsengel: Berlinde De Bruyckere brengt een ode aan het zorgpersoneel tijdens corona.
Een gevallen aartsengel: Berlinde De Bruyckere brengt een ode aan het zorgpersoneel tijdens corona. © Musea Brugge

Het Museum Sint-Janshospitaal nodigt de bezoekers uit om verbinding te zoeken met de kunstwerken. “De nieuwe museumopstelling verweeft het kunsthistorische verhaal met universele thema’s: gastvrijheid, empathie, leven en dood, lichaam en ziel, lijden, zingeving en zorg”, legt Sibylla Goegebuer van Musea Brugge uit.

Touchtafels

“De kunstobjecten, maar ook interactieve touchtafels, video’s en getuigenissen, brengen die thema’s tot leven en zetten de bezoeker aan om even stil te staan bij actuele en tegelijk eeuwenoude onderwerpen. Het museum laat mensen aan het woord die recent afscheid hebben moeten nemen van een geliefde en verbindt hun verhaal met collectiestukken die troost boden aan gelovige middeleeuwers.”

“Door op zoek te gaan naar nieuwe betekenislagen in de oude collectie, krijgen de kunstobjecten opnieuw de emotionele kracht die ze vroeger hadden voor de mensen in het hospitaal”, zegt Nico Blontrock.

Kinderhospitaal

Het Museum Sint-Janshospitaal verwelkomt ook de allerkleinsten. Kleuters vanaf 2,5 jaar kunnen zich uitleven in het kinderhospitaal, waar ze zelf een doktersjas kunnen aandoen, hun poppen onderzoeken, een verband aandoen, een diagnose stellen met de röntgenfoto’s of onderzoek doen in de vele boekjes.

Uitgeverij Hannibal Books publiceert ‘Hans Memling in Brugge’, een nieuw boek over het werk en leven van deze schilder.

Info: www.museabrugge.be

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier