Honderd unieke en kleurrijke tabakspotten van de Parijse verzamelaar, antiquair en hotelier Antonin Rispal (1920-2003) zijn dit jaar de blikvangers in het Nationaal Tabaksmuseum in Wervik. Het gaat om een selectie van de liefst 598 potten die zijn dochter Josette aan de stad schonk.
De indrukwekkende collectie van Antonin Rispal telt maar liefst 598 tabakspotten. De collectie – de grootste ooit opgebouwd in Frankrijk – heeft door haar omvang en enorme verscheidenheid een grote cultuurhistorische waarde. De tabakspotten zijn vervaardigd uit hout, aardewerk, koper of brons en ze vertonen een enorme waaier aan decoratieve motieven en uiterlijke verschijningsvormen.
“Er staan hier in de eerste expozaal honderd figuratieve tabakspotten”, aldus Steven Masil, coördinator museum, toerisme en erfgoed. “Allemaal mooi opgeblonken door ons personeel. De selectie van de meest markante stukken hebben we zelf gemaakt. Er zijn vijf thema’s: humor, religie, kinderen, bekende figuren en dieren. Het gaat om een collectie van heel grote waarde, zowel door de omvang als de samenstelling. Zo’n collectie tabakspotten is heel uitzonderlijk. Josette Rispal wilde het niet schenken aan om het even wie. Er was ook interesse van een tabaksmuseum in haar eigen land maar dat wilde ze niet. Ze had bij ons direct een goed gevoel. De kunstenares staat vol bewondering voor de Vlamingen en Belgen.”
Elke pot beschreven
Burgemeester Youro Casier (Vooruit) bezocht samen met onder meer Steven Masil de kunstenares in Parijs. “Om alles te bespreken en op papier te regelen ben ik daar vier keer geweest”, vertelt Steven. “Voor het transport deden we een beroep op een professionele firma. Na deze tijdelijke tentoonstelling gaan we in het oude gedeelte van het museum een deel van de tabakspotten permanent tentoonstellen. Onze medewerkers Caroline Delbecque en Stefanie Denutte zijn samen met vrijwilliger Niels Boone de collectie digitaal aan het ontsluiten. Dat is een titanenwerk. Elke pot is beschreven, bijvoorbeeld ook de kledij. Op termijn komen alle foto’s op het platform Erfgoed In Zicht.”
Wegens van de regels voor corona zijn groepsbezoeken in musea nog niet mogelijk. “Individueel of per bubbel is bezoek op afspraak mogelijk”, zegt Steven. “We werken met tijdsblokken.” De tentoonstelling loopt tot begin november. Of misschien zelfs langer omdat precies de groepsbezoeken nog niet mogen. “Veel zal afhangen van hoe het vordert met de vaccinaties en hoe we evolueren naar een normale toestand”, zegt schepen van Toerisme Geert Bossuyt (Vooruit). “We hebben ambitie naar de toekomst toe. Bedoeling is dat we elk jaar uitpakken met een ander thema.”
Bezoekers krijgen een gratis folder met achtergrondinformatie over vader en dochter Rispal, evenals een overzicht van beroemde figuren. Van Napoleon III en Victor Hugo tot het komisch duo Laurel en Hardy. Later komt er ook nog een catalogus. De tabakspotten staan allemaal bij elkaar in de midden van de expozaal.
Uitwisselen
Eigenlijk was de tentoonstelling van de unieke tabakspotten vorig jaar al voorzien. “Maar ze moest in april en juni twee keer worden uitgesteld”, aldus Steven. “We zijn blij de expositie nu volwaardig te kunnen openen. Een vernissage is er uiteraard niet geweest. We hopen dat Josette Rispal in de loop van dit jaar op bezoek komt.”
Nu zijn er dus 100 tabakspotten te zien maar wat gebeurt er uiteindelijk met heel die collectie, 598 tabakspotten? “Het is de bedoeling om met andere musea kleine en grote samenwerkingen op te zetten en uit te wisselen”, zegt Steven. “Zo zullen de stedelijke musea van Kortrijk een deel tabakspotten met dieren gebruiken.”
Feit is alvast dat schenker Josette Rispal heel tevreden zal zijn als ze het allemaal zelf kan zien. “We hopen haar in de maand juni te kunnen uitnodigen”, zegt deskundige toerisme Kris Deronne. “De huidige en strikte lockdown in Frankrijk en het inreisverbod in België staan een trip naar Wervik voorlopig in de weg.” (EDB)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
