Tachtig jaar geleden werd Tielt na hevige straatgevechten bevrijd van de Duitsers door de troepen van de Poolse generaal Maczek. Vrijdagavond werd dat ceremonieel herdacht in Huis Mulle, gevolgd door de officiële opening van een expo over de bevrijding. Karolina Maczek had de eer die expo te openen. “Generatie op generatie wordt de fakkel der herinnering hier doorgegeven.”
De kleindochter van de beroemde generaal groeide na de oorlog bij haar grootouders op in een flatje in het Schotse Edinburgh en is samen met een delegatie Poolse hoogwaardigheidsbekleders en afstammelingen van Poolse soldaten in Vlaanderen. Ze volgde samen met Tieltenaar en Polenkenner Dirk Verbeke de route die haar grootvader in 1944 aflegde na de landing in Normandië. Na Poperinge, Ieper en Roeselare kwamen ze naar Tielt. Dit weekend staan ook nog Ruiselede, Aalter, Sint-Niklaas en Antwerpen op het programma.
Onder de indruk
Volgens Karolina had Tielt een speciale plaats in het hart van haar grootvader. “Aan de muren van ons appartementje hingen plaques van alle steden die bevrijd werden door de Eerste Pools Pantserdivisie. Ik denk dat het er een zestigtal waren. Naar Polen terugkeren zat er niet in (door het toenmalige communistische regime, red.) voor ons, maar als kind al heb ik vaak Vlaanderen bezocht. En toen al was ik onder de indruk van de manier waarop jullie het oorlogsverleden gedenken, ook in Tielt. Mijn grootvader had er bewust voor gekozen om de stad niet te beschieten, met uitzondering van de Duitse observatieposten in de Hallentoren en de kerk. Tielt was echter goed verdedigd en het kwam tot een bloedige strijd van man tot man in de straten. Acht Polen, vijf burgers en 25 Duitsers kwamen om tijdens de gevechten. Mijn grootvader keerde vaak terug naar Tielt om de graven van die acht Poolse soldaten te bezoeken.”
Generaal Maczek is tot op vandaag de eerste en enige ereburger van Tielt. Dat ereburgerschap werd al aan hem toegekend in december 1944. Geen enkele andere Vlaamse stad deed dat zo kort na de bevrijding. Na Karolina nam ook kolonel Rafal Nowak even het woord tijdens de ceremonie in Huis Mulle. “Het belang hiervan kan niet onderschat worden. Generatie op generatie wordt de fakkel der herinnering hier doorgegeven. En daar zijn we als soldaten enorm dankbaar voor. Want dit is een heel sterke boodschap van onze bondgenoten. Het sterkt onze soldaten van vandaag in de overtuiging dat, als ze het ultieme offer moeten brengen, ook zij niet vergeten zullen worden.”
Ereplaats voor gesneuvelde soldaten
Daarop trok de delegatie naar het koetshuis van Huis Mulle de Terschueren, waar onder impuls van Dirk Verbeke een indrukwekkende nieuwe tentoonstelling met 200 foto’s over de bevrijding te bewonderen is, gaande van de start van de gevechten tot de feestvreugde na de bevrijding. Acht plakkaten met daarop de acht gesneuvelde Polen kregen een ereplaats.
“Op 8 september 1944 namen heel wat Poolse oorlogsfotografen en Tieltse burgers vele tientallen foto’s, vaak op gevaar van eigen leven”, legt Dirk Verbeke uit. “Goed voor een unieke collectie waar vele andere bevrijde steden jaloers op zijn. Die foto’s werden gekoppeld aan een aantal unieke objecten, waaronder de doorboorde helm van soldaat Jan Bojanowski. Hij werd op 8 september 1944 gedood door een sluipschutter op de hoek van de Sint-Michielsstraat en de Stedemolenstraat.” (SV)
De gratis expo is nog tot en met 15 september op zaterdag, zondag en woensdagnamiddag te bezoeken in het Koetshuis van Huis Mulle. Leuk extraatje is dat de Eerste Poolse Pantserdivisie naar aanleiding van tachtig jaar bevrijding door brouwerij De Poes ook een gelegenheidsbiertje liet brouwen. Dat ‘Generaal Maczekbier’ is op de tentoonstelling verkrijgbaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
