Fotograaf Stephan Vanfleteren als eerste te gast in gloednieuw NAVIGO Visserijmuseum met expo ‘Pèèrdevisschers’

Met beklijvende foto’s van Oostduinkerkse paardenvissers opent fotograaf Stephan Vanfleteren, die opgroeide in de kustgemeente en momenteel in Veurne woont, de eerste tijdelijke tentoonstelling ‘Pèèrdevisschers’ in het splinternieuwe NAVIGO Visserijmuseum in Oostduinkerke. Deze expo loopt vanaf vrijdag 28 september tot 4 januari 2026.

Stephan Vanfleteren (55) heeft al sinds zijn kinderjaren een band met de zee en met Oostduinkerke, want daar is hij opgegroeid. Zijn beroepscarrière legde hem geen windeieren… Hij verwierf wereldwijd naam en faam, won prestigieuze prijzen en kreeg in 2021 een eredoctoraat van de VUB.

Karakterkoppen

Stephan is een meester in portretfotografie en verhalen vertellen. In zijn unieke stijl met vooral zwart-witportretten, weet hij de werkelijkheid vast te leggen met krachtige beelden. Zijn karakterkoppen getuigen van de rauwe realiteit, van de complexiteit én van de kwetsbaarheid van het leven.

“Het is een eer en een plezier dat ik mag tentoonstellen op de plek waar ik naar school ging, waar ik heb gefietst en gespeeld”, steekt Stephan van wal. “Eigenlijk heb ik vroeger nooit stilgestaan bij het bijzondere erfgoed van Oostduinkerke. Het is pas sinds ik van Brussel ben teruggekeerd naar Veurne waar ik nu woon, dat ik me pas goed realiseer hoe bijzonder het Immaterieel Cultureel Erfgoed van onze Garnaalvisserij te paard is!”

“Het gaat om veel meer dan een toeristische attractie, maar om het in stand houden van een eeuwenoud ambacht dat nog wordt uitgeoefend. Eerder al heb ik heel wat foto’s gemaakt van onze paardenvissers op het strand, in hun typische setting. Maar deze opdracht was anders en heel bijzonder.”

Paardenmest

“De afgelopen vier jaar mocht ik iedere paardenvisser apart fotograferen: ik mocht ze van hun paard halen en in mijn eigen atelier voor de lens zetten. Ze kwamen toe in ‘burgerkleren’, met hun zak waarin hun paardenvissersoutfit zat, en zonder paard. Ze brachten de geur van de zee mee, en de geur van de paardenmest aan hun botten!”

“Door de paardenvissers te fotograferen in het tijdloze daglicht van mijn atelier, ontdaan van iedere omgeving en achtergrond, ligt het accent volledig op de ‘mens’. Die uitgepuurde setting benadrukt ook het tijdloze van de paardenvissersstiel. In tegenstelling tot de andere visserij doet de paardenvisser van vandaag nog net hetzelfde als zijn voorganger van 50 of 100 jaar geleden. Dat ritueel om met paard en netten naar het strand te trekken, op zoek naar garnalen, is amper veranderd.”

“Ik heb ze op mijn manier vereeuwigd, met de ambitie en in de overtuiging dat hun portretten na 100 jaar nog zullen bekeken worden” – Stephan Vanfleteren

Stephan Vanfleteren kent de meeste paardenvissers al jaren. Hij zag sommigen ouder worden, maar hij maakte ook kennis met de jonge generatie en de vrouwelijke paardenvissers. “Het was een aangename verrassing toen ik Katrien Terryn ontmoette! Ik heb haar leren kennen als klein meisje toen ik nog in Brussel woonde. Mijn zoon was goed bevriend met haar broer, en zo kwamen we bij elkaar over de vloer.”

“Sommige paardenvissers ken ik al jaren, zoals Marius Dugardein, met zijn sprekende karakterkop. Voor mij was het wel een wake-upcall toen kort na elkaar paardenvisser Bruuntje (Bernard Debruyne) en Johan Vanmassenhove overleden in 2021. Door zijn onverwachte overlijden kon ik Johan niet meer aan bod laten komen in deze expo. Bruuntje nog wel, want die wist dat hij zou sterven. Als eerbetoon hebben we zijn portret op de affiche gezet.”

Stille verbondenheid

Voor de fotograaf is het intense contact met de paardenvisser in een omgeving waar niemand anders is, een aparte ervaring. “Soms is iemand zwijgzaam, dat respecteer ik en dat vind ik ook fijn. Soms is het iemand die graag lacht… het kenmerkt de eigenheid van de persoon voor je. Bij iemand die zich erg concentreert, ervaar ik een stille verbondenheid.”

“De paardenvissers hebben verschillende karakters, de ene is timide, de andere zelfzeker… Ik heb ze op mijn manier vereeuwigd, met de ambitie en in de overtuiging dat hun portretten na 100 jaar nog zullen bekeken worden, waarbij ook hun uitrusting en werktuigen deel uitmaken van deze visuele getuigenis.”

Speciaal licht

Cultuurschepen Stéphanie Anseeuw: “We zijn bijzonder trots op deze eerste expo in ons nieuwe NAVIGO Visserijmuseum. De portretten in verschillende formaten die Stephan Vanfleteren van onze paardenvissers heeft gemaakt, komen hier helemaal tot hun recht. “

“Het speciale licht in deze ruimte komt binnen vanuit twee hoeken in de zaal en schept een serene sfeer. Het laat ook de foto’s en de ‘mens’ erop spreken. Deze expo loopt meer dan een jaar en zal ongetwijfeld veel bezoekers aanspreken. Sinds de opening op 7 september van het museum kwamen er de eerste week zo’n 10.000 bezoekers over de vloer en intussen staat de teller al op meer dan 16.000!”