Van 30 april tot en met 3 oktober loopt in het Groeningemuseum in Brugge de expo ‘Lemon Drizzle’ van de Brusselse kunstenares Sanam Khatibi. Blikvanger is een schilderij van een plassende vrouw in een landschap, als symbool voor onze dierlijkheid en oerdriften.
De tentoonstelling maakt deel uit van de reeks ‘Mind the Artist’, waarbij de Musea Brugge hedendaagse kunstenaars in coronatijd een podium bieden. Daarbij gaan die in dialoog met de Stad en de Musea. Waar in Brugge Sanam Khatibi inspiratie vond voor de thema’s bestialiteit, dominantie en onderwerping, blijft een radsel. Voor ze drie van de tien werken crëerde – de overige schilderijen zijn ouder werk – liep ze in elk geval rond in het Groeningemuseum en raakte vooral gefascineerd door de 17de eeuwse, barokke stillevens uit de collectie van Musea Brugge.
Europacollege
Sanam Kathibi werd weliswaar geboren in Teheran, maar deze dochter van een Noorse diplomate zwierf in het gezelschap van haar moeder de wereld rond, alvorens zich in Brussel te vestigen. Ze exposeerde al in het Centraal Museum in Utrecht, de 16de Istanbul triënnale, het M HKA in antwerpen en de Kunthal Gent. Ze is overigens een oud-studente van het Europacollege in Brugge, waar ze politieke wetenschappen studeerde.
Of er een politieke boodschap zit in haar werk, vroegen we deze Belgisch kunstenares al lachend bij de vernissage van de tentoonstelling. “Alles is toch politiek in ons leven?”, antwoordde ze gevat. De kern van haar oeuvre stelt onze relatie met machtsstructuren in vraag. Steeds weer terugkerende thema’s in haar schilderijen onderzoeken hoe wij omgaan met het verlies van beheersing, bestuialiteit, dominantie en onderwerping.
Sanam Khatibi’s personages leven volgens hun driften in verleidelijke en exotische landschappen. In de expo in Brugge vallen twee grote schilderijen op, waarin norse amazones met elkaar vechten of urineren in een mythisch landschap. Vandaar ook de titel ‘Lemon Drizzle’: de gele urine stroomt naar een klaterend beekje. Shockeren doet de naakte, plassende vrouw niet. Ze roept wel vragen op over de dierlijkheid in elke mens en legt ons bestiaal karakter bloot.
Volgens adjunct-conservator Sibylla Goegebuer, de curator van deze tentoonstelling, herinneren de ‘megalomane’ schilderijen van Sanam Khatibi niet alleen aan de iconografie en de composities van Frida Kahlo, maar zijn ze ook verwant met Hans Memling, deels door het apocalyptisch karakter en het panoramisch landschap waarin de figuren staan. In die zin is de Brusselse kunstenares een ‘Hedendaagse Primitief’. Haar zin voor detail blijkt vooral uit de intieme stillevens, op veel kleiner formaat. Als toetje toont de expo nog, achter een virtrine, enkele erotische objecten die Sanam Khatibi verzamelde, naast enkele voorwerpen uit de Brugse museale collectie. Stille getuigen van een internationale, artistieke erfenis en rituelen die deel uitmaken van ons collectief geheugen…
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier