Laatste kans voor tentoonstelling100 jaar Ferry-Boats Zeebrugge

Wie een brok levende havengeschiedenis wil proeven, kan nog tot en met zondag 21 april terecht op de expo ‘100 jaar Ferry-Boats’ in de Sint-Donaaskerk. “Dit Engels-Belgisch bedrijf was vanaf 1924 in ons land de pionier in alle mogelijke scheepvaarttrafieken, van treinferry’s tot roro, auto’s en containers”, zegt Chris Vantorre. Hij toont meer dan duizend foto’s, documenten, voorwerpen en maquettes.

Onder de noemer 100 jaar Société Belgo-Anglaise des Ferry-Boats exposeert Chris Vantorre (63) het verhaal van een bedrijf dat Zeebrugge vanaf 1924 als internationale doorvoerhaven op de kaart zette. “Het Engelse plan voor een directe aanvoerlijn van continentale goederen dateerde al van vóór Wereldoorlog I. Na de vrede in 1918 kwamen ze overeen voor een commerciële verbinding tussen Harwich en Zeebrugge. Dat gebeurde met drie treinferry’s die tijdens de oorlog wagons naar het front hadden gebracht. Vanuit België, Engeland, Italië, Duitsland en Zwitserland werd geïnvesteerd om hiermee de import en export te bevorderen.”

Film uit 1924

Op 24 april 1924 huldigde prins George in Harwich de eerste treinferry in. Daags nadien bij aankomst gebeurde hetzelfde in België door prins Leopold. Daarvan zijn op de expo originele foto’s en zelfs bewegende beelden te zien. Wagens met Italiaans fruit bereikten nu in vijf dagen de Londense markt. “Ook de Belgische economie vaarde er wel bij. La Brugeoise mocht alle treinstellen aanpassen om zowel op de Europese als Engelse spoorbreedte te kunnen rijden, wat het bedrijf wereldfaam opleverde. Door toedoen van Ferry-Boats werd het Belgische spoornet uitgebreid en was de voorloper van de NMBS geboren. Een opmerkelijke trafiek was Argentijns rundvee dat wegens quarantainevoorschriften niet in Engeland ingevoerd mocht worden. In Zeebrugge werd een slachthuis gebouwd omdat vlees wél naar Engeland mocht. Voor de koelwagons kwam er in Heist een ijsfabriek.”

Niet naar Antwerpen

“In 1954 verhuisde Ferry-Boats van achter de Visartsluis naar de voorhaven, waardoor Engeland anderhalf uur dichter kwam te liggen. Dat jaar werd ook de eerste rorolijn voor Duitse auto’s naar Harwich opgestart. Nog een primeur: de container. Het toenmalige grootste Amerikaanse containerschip kwam zelfs naar Zeebrugge omdat het de Schelde naar Antwerpen niet kon opvaren. In 1968 huldigde prins Albert de eerste containerterminal van Ferry-Boats in. Daar passeerden bijvoorbeeld veel onderdelen tussen Ford Genk en Engeland. In 1972 opende Ferry-Boats de nieuwe containerterminal OCZ voor doorvoer van Amerikaanse containers en met opnieuw Belgische primeurs: fruit uit Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland en wol uit Australië.”

Einde firma

“Ferry-Boats was een echte pionier die de basis voor latere haventrafieken legde. Maar door niet altijd de juiste reacties op veranderingen in de markt, ging het bedrijf verloren. In 1987 stopten de treinferry’s naar Harwich en na fusies verdween in 1999 de naam Ferry-Boats. Toch kennen nog velen de impact van dit bedrijf en ik toon foto’s van het personeel. Naar de expo kwamen al meer dan 2.200 bezoekers uit binnen- en buitenland.”

Kavijaks

Chris Vantorre is in Zeebrugge geboren en getogen. Hij is een telg uit de bekende familie met als bijnaam de Kavijaks, over wie VTM een tv-reeks maakte op basis van het levensboek van Chris’ vader Jozef Vantorre. “Doorheen de jaren verzamelde ik documenten, voorwerpen, krantenartikelen en meer dan honderdduizend foto’s van Zeebrugge. De expo is gratis, ik steek er zelfs geld aan toe. Maar een hobby mag iets kosten en ik ga niet op café.”

“Van de Zeebrugse modelspoorclub en spoorfanaat Kevin Hogett kreeg ik hulp voor het bouwen van de maquettes en vanuit binnen- en buitenland werden unieke stukken ter beschikking gesteld. Opmerkelijk is een schaalmodel van de eerste treinferry, gemaakt in opdracht van de Britse spoorwegen ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van Ferry-Boats in 1929. Twee weken geleden keek hier een Britse geschiedenisfanaat verrast op: deze scheepsmaquette wordt in Engeland al 70 jaar gezocht.” (RJ)