“Dit is een teletijdmachine”: in De Keizer ga je naar de cinema zoals honderd jaar geleden

Stephanie Caset: “Als het van mij afhangt, slijt ik mijn hele carrière hier.” © Kurt Desplenter
Philippe Verhaest

In Hollywood delen ze dit weekend weer Oscars uit en dat doen ze er al sinds 1929… Maar in Lichtervelde zijn ze nóg langer in de ban van film. Cinema De Keizer ontstond in 1924 en honderd jaar later is de charmante bioscoop nog altijd springlevend. Vandaag staat met Stephanie Caset (32) een fris gezicht aan het roer van de oudste dorpscinema van het land. “De verwondering van een kind, dáár doe je het toch voor?”

We schrijven 1924. Zes jaar nadat het laatste schot van de Eerste Wereldoorlog is gelost, kopen Gerard Debaillie en zijn echtgenote Marie-Louise Ramboer het herenhuis De Keizer, in de schaduw van de Lichterveldse Sint-Jacobuskerk. De geschiedenis van het pand gaat terug tot 1715. Het fungeerde onder andere als onderkomen voor een brouwerij, gemeentehuis en operettezaal.

“Op de fundamenten van die laatste trok Gerard eigenhandig een monument op”, vertelt Stephanie Caset (32) met pretoogjes. Zij staat vandaag aan het roer van Cinema en Cultuurhuis De Keizer en kent als geen ander de geschiedenis van het statige en intussen beschermde gebouw.

“Gerard installeerde hier een eerste filmprojector en op 6 augustus 1926 dompelde hij de Lichterveldenaren voor het eerst in de wondere filmwereld onder. “Met Don Juan, een romantische avonturenfilm uit Hollywood”, glimlacht Stephanie. “Voordien trok Gerard met een mobiele projector van de ene parochiezaal naar de andere, maar in De Keizer vond hij zijn vaste uitvalsbasis.”

“Af en toe word ik al eens als Agnes aangesproken, maar ik reik nog niet aan de enkels van mijn voorgangster. Wat zij voor De Keizer heeft betekend, kan ik amper onder woorden brengen”

De decennia daarop groeien De Keizer én Gerard Debaillie uit tot absolute begrippen in de Belgische filmwereld. Wanneer hij in 1972 sterft, neemt zijn dochter Agnes de zaak over. Haar vaders naam deed dan misschien bij heel wat mensen in de filmindustrie een belletje rinkelen, Agnes stond te boek als een ware legende.

“Tot aan haar overlijden, op 16 mei 2012, was ze de belichaming van De Keizer”, vervolgt Stephanie. “Agnes had één grote missie: haar bezoekers goeie films voorschotelen. Als alternatief voor het geweld dat dezer dagen van de bioscoop- en televisieschermen druipt, zei ze altijd.”

Haar onverdroten inzet leverde Agnes in 1998 zelfs de Lichterveldse cultuurprijs op, al minimaliseerde ze zelf altijd haar aandeel. “Zij was van mening dat ze gewoon het werk van haar ouders aan het voortzetten was. Terwijl ze van De Keizer een ronduit unieke plek had gemaakt.”

Pauzeknop

Een plek waarvan het voortbestaan na Agnes’ dood erg onzeker was geworden. Tot zeven Lichterveldse investeerders, waaronder ook Voka-topman Hans Maertens, het gebouw in de zomer van 2012 kochten en een tweede leven gaven. Sinds oktober 2021 is de dagelijkse uitbating in handen van musicalvereniging Podium C., met Stephanie Caset als uithangbord.

Een trotse Agnes Debaillie met regisseur Lieven Debrauwer, toen die een bezoek aan De Keizer bracht.
Een trotse Agnes Debaillie met regisseur Lieven Debrauwer, toen die een bezoek aan De Keizer bracht. © Kurt Desplenter

De nieuwe mevrouw Agnes, als het ware. “Daar klopt wel iets van, ja”, grijnst ze. “Af en toe word ik al eens als Agnes aangesproken, maar ik reik nog niet aan de enkels van mijn voorgangster. Wat zij voor De Keizer heeft betekend, kan ik amper onder woorden brengen. Ik kan gewoon haar goeie werk voortzetten en proberen uit te breiden. Net zoals zij dat in navolging van Gerard en Marie-Louise deed.”

“De Keizer voelt stilaan aan als mijn kindje. Wat wij hier doen, is uniek: een erfgoedsite als belevingscentrum”

Stephanie omschrijft De Keizer als de oudste authentieke dorpsbioscoop van het land. “De fond is nog altijd dezelfde als die van een eeuw geleden: een plek waar je goeie films kan ontdekken én gelijkgestemde zielen ontmoet. De cinemazaal is nog altijd volledig dezelfde als decennia geleden en onze horecaruimte, die we toepasselijk Bar Agnes hebben gedoopt, hebben we met heel veel geschonken meubilair in dezelfde stijl aangekleed.”

“De Keizer is een teletijdmachine. Hier word je tientallen jaren terug in de geschiedenis geflitst en kan je even op de pauzeknop duwen. Misschien moeten we nog een mandje aan de ingang zetten om je smartphone in achter te laten. Want die bestonden in 1924 ook niet”, grapt Stephanie.

Agnes Debaillie in haar Cinema De Keizer. De filmzaal ziet er vandaag nog altijd hetzelfde uit.
Agnes Debaillie in haar Cinema De Keizer. De filmzaal ziet er vandaag nog altijd hetzelfde uit. © Kurt Desplenter

Anno 2024 draait Cinema en Cultuurhuis De Keizer op een veertigtal vrijwilligers. “We ontvangen een kleine toelage van de gemeente en zijn hard aan het werk om bij de Vlaamse overheid een subsidiedossier in te dienen. We willen van De Keizer een duurzaam verhaal maken en hier een plek creëren waar je cultuur in al haar facetten kan beleven. Met film als een onmisbare hoeksteen, maar hier is ook plaats voor musical, theater en ga zo maar verder.”

Begin deze maand opende ook een museum over de geschiedenis van De Keizer en de filmwereld in het algemeen. “Dit voelt stilaan aan als mijn kindje”, glundert Stephanie. “Wat wij hier doen, is uniek. Een erfgoedsite als belevingscentrum. Het doet me verschrikkelijk veel deugd dat mensen de weg naar hier vinden.”

“Ik hoop dat Agnes trots is. Haar magie hangt hier nog steeds en zal ook nooit verdwijnen”

“Of dat nu bedrijven zijn die De Keizer afhuren, verenigingen en groepen die hier op bezoek komen of een rondleiding volgen of gewoon mensen die hier een film meepikken, het schenkt me keer op keer veel voldoening.”

“Al moet ik toegeven dat ik het warmst word van kinderen die met hun flesje cola met rietje naar de bioscoopzaal huppelen, klaar om verwonderd te worden. Dáár doe je het toch voor? Een glázen flesje, trouwens. Het huiskamergevoel zal hier nooit verdwijnen. Daarom kost een kaartje hier ook maar 9 euro. Ons geheim? Authenticiteit.”

Oprichter Gerard Debaillie.
Oprichter Gerard Debaillie. © Kurt Desplenter

Het decor mag dan wel een tijdscapsule zijn, de manier waarop gewerkt wordt, is state of the art. “Onze films vertonen we met een digitale projector die Barco ons in 2012 heeft geschonken. Daar zijn we zéér dankbaar voor. En we houden ons aanbod ook actueel.”

“De Keizer maakt deel uit van het circuit van de eerstelijnsbioscopen. De grote spelers van deze wereld, dus. Om het eenvoudig uit te drukken: wanneer een blockbuster in de grote cinema’s van België in première gaat, is die nog diezelfde dag ook bij ons te zien. En dat is volledig de verdienste van Agnes. Zij heeft De Keizer op de kaart gezet.”

Magie

De komende jaren wil Stephanie met haar vrijwilligersteam De Keizer verder verankeren en de naambekendheid tot ver buiten de Lichterveldse grenzen laten uitwaaien. “Deze plek is future proof. Het potentieel is groot en we broeden nog op tientallen mooie ideeën.”

© Kurt Desplenter

“Al moeten we wel werk maken van de toekomst van ons onderkomen. Op vlak van energiebeheer zijn er dringend ingrepen nodig, maar verder willen we de ingeslagen weg verder bewandelen. Als het van mij afhangt, slijt ik mijn hele carrière hier.”

Mocht Agnes Debaillie morgen de statige voordeur van De Keizer openen, ze zou zich op slag weer thuis voelen. “Ik hoop dat ze trots is”, mijmert Stephanie.

“Haar magie hangt hier nog steeds. En die zal ook nooit verdwijnen. Wij laten nostalgie en creatieve ideeën hand in hand gaan. En die aanpak werkt. Onlangs nog vertelde een oudere dame me dat ze hier haar eerste lief had leren kennen. En nu was ze met haar kleinkind op bezoek. Mooier wordt het toch niet?”

Info over het jubileumjaar: http://www.cultuurhuisdekeizer.com