Actrice Greet Verstraete schittert met twéé films in de bioscoop: “Het ene succes is totaal geen garantie op het volgende”

Dezer dagen kan je actrice Greet Verstraete (40) maar liefst twéé keer aan het werk zien in de bioscoop, zowel in de film ‘Holly’ als in ‘J’aime la vie’. Vijftien jaar nadat ze afstudeerde heeft de sympathieke actrice met roots in Houthulst een hele weg afgelegd, met enkele beklijvende personages op haar indrukwekkend palmares. “Ik heb meer en meer het gevoel dat ik gewoon mag zijn wie ik ben.”

Acteurs of actrices vergelijken met hun rollen is vaak zinloos, maar in het geval van Greet Verstraete heeft ze in het dagelijks leven wel wat weg van de getormenteerde personages die ze vaak speelt, van De Twaalf tot Beau Séjour II. Ze oogt minzaam, haast ingetogen maar zeker ook empathisch. Greet is niet de vrouw die op de voorgrond luid gaat toeteren, maar die eerder in de luwte altijd weer een troostende schouder aanbiedt. Iemand die de woorden vooral in haar hoofd laat malen, en met haar ogen spreekt.

In de film Holly van regisseur Fien Troch, die dit najaar in première ging op het befaamde Filmfestival van Venetië, kruipt ze in de huid van Anna, een lerares die zich ontfermt over het gepeste hoofdpersonage. Door een heerlijk toeval is ze vanaf woensdag ook te zien in J’aime la vie, waar ze gestalte geeft aan de ietwat naïeve Emmy, die heel hard haar best doet om de gespannen familiale relatie te ontdooien. Wanneer we opmerken dat haar ontwapenende manier van spelen in die laatste film de kijker tegelijkertijd een lach bezorgt maar ook onomwonden de sluizen openzet met één welgemikte zin, weifelt ze het weg. Die pluim steekt ze liever op de hoed van Mathias Sercu, die de film schreef én regisseerde.

Het personage dat je neerzet had ook iets karikaturaals kunnen krijgen, maar je maakt er iets heel kwetsbaars van.

“Ik probeer bij elk personage dat ik speel op zoek te gaan naar haar kleine kantjes of frustraties. Daar ligt voor mij steeds de inspiratie. De glimlach van Emmy is deels ontwapenend, maar tegelijk ook een manier om haar onbeholpenheid en onzekerheid te maskeren. Dan wordt het voor mij interessant en leuk, omdat je voelt dat er iets ongemakkelijks onder zit.”

Er zit een geweldige scène in waarbij de spanning te snijden is, en je zo herkenbaar en pijnlijk onbeholpen tussenkomt dat het weer grappig wordt.

“Want zo maak je echt duidelijk hoe pijnlijk die situatie is. Ik vind het leuk dat dat de humor is geworden. Dat het geen personages zijn die zichzelf heel grappig vinden, integendeel. De humor zit in het ongemak, de onkunde en in hun naïviteit.”

Ik veronderstel dat je niet getwijfeld hebt toen ze je vroegen?

“Ik ben sowieso altijd gecharmeerd als iemand mij vraagt. Toen ik het scenario voor het eerst las, merkte ik meteen een soort enthousiasme bij mezelf. Voor Mathias is het een heel lang schrijfproces geweest. Dan weer lag het aan de kant, om er zich later toch weer in te verdiepen. Ik heb het scenario zien evolueren. Hoe ik dat personage de eerste keer las, meer dan zeven jaar geleden, is totaal anders dan hoe ik het nu heb gespeeld. Hoe meer tijd je krijgt om een personage te laten… sudderen, bij wijze van spreken, hoe genuanceerder het kan worden.”

Had je het een paar jaar geleden anders gespeeld dan?

“Misschien wel. (denkt na) Een paar maanden voor de opnames had ik Holly gedraaid en ik voelde voor mezelf dat ik het voor mijn personage in J’aime la vie helemaal anders wilde aanpakken. Achteraf had ik door dat de twee personages misschien dezelfde soort kwetsbaarheid in zich hadden, maar dat het zich gewoon anders uitte. Waar Anna alles overdenkt, is Emmy gewoon een open boek. Ik heb me daar zo hard mee geamuseerd. Dat was een echte speeltuin.”

Nochtans is het thema kanker pittig. Door de persoonlijke situatie van Mathias kwam het allemaal dichtbij op de set, denk ik. Was dat niet moeilijk?

“Ik krijg die vraag vaak. Maar Mathias was heel gefocust op de film die hij wou maken. Ik heb tijdens het werken niet zozeer tristesse of iets deprimerends gevoeld, integendeel. Ik voelde heel veel levensenergie en de noodzaak om dat verhaal te vertellen.”

Wat opvalt is dat de film niet zozeer over kanker gaat.

“Maar over dat familiale, ja. En de onbeholpenheid die daarbij komt kijken. Je ziet een ontwrichte familie en de stuntelige pogingen om er toch samen iets van te maken. Iets wat misschien wel herkenbaar is in veel families. Elke familie is een soort combinatie van personages die toch op één of andere manier met elkaar moeten dealen. Waarmee je aan tafel moet zitten en waarbij het niet altijd werkt.”

Je komt zelf uit een landbouwersgezin uit Merkem (Houthulst). Je gaf in het verleden al aan dat dat mijlenver af stond van wat je zelf wil doen en dat die werelden soms ver uit elkaar lagen.

“Ik denk dat ik met ouder worden die verschillen meer en meer ben gaan appreciëren. Als je jonger bent, streef je ernaar om beter begrepen te worden. Nu denk ik: ik begrijp dat jullie mij niet kunnen begrijpen. Ik behoor tot een andere generatie en ik heb andere studies kunnen doen. Ik heb andere kansen gekregen en zowel privé als professioneel een ander leven mogen leiden. Het voelt als een opluchting om te beseffen dat ze niet alles hoeven te begrijpen. Je kan perfect samen aan tafel zitten en elkaars leven appreciëren.”

Het is vijftien jaar geleden dat je afstudeerde. Dat lijkt niet lang, maar het lijstje met projecten – op theater en tv – is indrukwekkend.

“Als ik terugblik, denk ik inderdaad soms dat ik veel meer heb gedaan dan ik ooit had durven dromen. Van zodra je in een project als dit stapt, waarbij alles klopt – van de spelers tot het scenario – dan denk je: dit wil ik opnieuw! Niet over een jaar, maar volgende maand. Maar zo werkt het niet. Het is altijd weer een oefening in geduld hebben. Je smijten in een casting en afwachten. Het is vaak leren omgaan met afwijzing. Maar ik merk nu wel – ik ben net 40 geworden – dat ik een soort rust heb gevonden. Er zijn altijd prachtige projecten geweest, ook in periodes dat ik dacht dat er niets meer zou komen. De eerste vijf jaar stelde ik me de vraag: gaat het wel lukken? Die vraag stel ik mij niet meer. Bovendien zijn we met meer goeie spelers dan dat er projecten zijn, dus je kan niet altijd constant aan het werk zijn.”

Ik heb begrepen dat geduld hebben nochtans niet je sterkste kant is.

(glimlacht) “Je moet vooral een manier vinden om ermee om te gaan. Je neemt het best niet persoonlijk als een auditie niets oplevert, anders word je bitter. Het vereist vooral een zekere weerbaarheid. Nee, flexibiliteit is een beter woord.”

Is dit het soort rollen dat je vaker ambieert? Want wat je speelt, is vaak heel pittig. Je zorgt zelden voor de komische noot.

“Toch was Emmy als een soort komische rol neergeschreven. Maar je bent natuurlijk nooit maar één ding: alleen maar grappig, of alleen maar ernstig. Alleen maar depressief of positief. Ik wil dat ook in mijn werk steken. Ik schuw zeker niet iemands donkere of lelijke kant. Net die kleine kantjes zijn vaak de meest herkenbare. Het is een meerwaarde om dat te durven laten zien, iets anders dan dat perfecte plaatje. We zijn het zo gewoon om zoveel perfectie te zien, van televisie tot sociale media, dat het bijna de norm is geworden.”

Is dat de reden dat je zelf niet op sociale media zit?

“Ik had het een paar jaar wel, maar op een bepaald moment vond ik het absurd: een soort van eigen etalage knutselen om jezelf daar af en toe in te zetten en dan te kijken wie dat leuk vindt. Nu, alle begrip voor mensen die dat wel graag doen. Het is zeker een handige manier om een bepaalde zichtbaarheid te creëren. Maar zelf vroeg ik me steeds vaker af wat ik aan het doen was. Dan zag ik bijvoorbeeld passeren hoe ze met een citroen een gootsteen uitkuisen. Het interesseerde me niet, maar toch bleef ik kijken. Ik merkte dat ik vaker aan het scrollen was dan ik eigenlijk zelf wilde. Toen ik dat doorhad stopte ik ermee. Delete. We waren voor de filmpremière van Holly in Venetië. Een fantastisch gebeuren en tegelijkertijd… Het stelt van alles voor en het stelt ook niets voor. Tenminste, het is maar een heel klein stuk van de werkelijkheid. De dag na Venetië ging ik weer casting doen, samen met een vijftigtal andere collega’s. Het is elke keer weer opnieuw beginnen. Het ene succes is totaal geen garantie voor een volgend succes. Maar ik ga het ook niet plat relativeren. Venetië was een mooie oefening in waardig durven staan voor wat je gedaan hebt, en applaus in ontvangst durven en kunnen nemen. Maar het blijft maar een deeltje van het verhaal.”

Je gaf het zelf al aan, dat je veertig bent geworden. Doet dat iets met je?

“Ik vind heel veel rust met ouder worden. De dingen worden helder. Duidelijk. Rustig. Ik heb meer en meer het gevoel dat ik gewoon mag zijn wie ik ben. Ondertussen weet ik beter wat ik kan en wat ik niet kan. Dat is fijn. Ik heb al een heel parcours afgelegd, en zeker na de film van Fien. Als er nu niets meer komt, dan is het goed geweest, dacht ik. Maar dan kwam de film van Mathias en denk je er weer zo over. Eigenlijk gaat het altijd zo en daar ben ik wel blij om. Ik ken mensen die makkelijker kijken naar wat ze niet hebben. Ik kan heel makkelijk kijken naar wat ik wél heb. Niet alleen op gebied van werk, maar ook op vlak van relaties, vriendschappen en de dingen die je al allemaal gedaan hebt.”

Mathias waagde als acteur de stap naar scenarist en nu regisseur. Iets voor jou?

“Met mondjesmaat ben ik ook aan het schrijven, maar dan eerder vanuit een soort plezier, zonder mezelf al te grote verwachtingen op te leggen. Ik vind het wel leuk om te ontdekken wat voor schrijver ik ben. Ik merk dat ik bijvoorbeeld vaak scènes schrijf die ik zelf heel graag zou willen spelen. Maar bon, ik ben ook maar wat aan het klungelen. Dan weer leidt het tot iets, soms leg ik het eens weg omdat het tijd nodig heeft. Dat doe ik als ik voel dat er stress komt, of als ik merk dat ik er te veel over nadenk, of het te ingewikkeld maak. Daarna pak ik het weer op.”

Dus de focus ligt de komende periode nog even op spelen?

“Ik blijf doen wat ik altijd doe. Spelen en me af en toe engageren voor een casting. Ik ben iemand die zich graag grondig voorbereidt. Daar kruipt veel tijd in. Ik heb dat blijkbaar nodig, anders kan ik er niet helemaal voor gaan.”

Het blijft wel dubbel, denk ik. Het gevoel dat je je niet hoeft te bewijzen, en dat toch doen op castings.

“Het is inderdaad dubbel maar het werkt in twee richtingen. Ik doe casting voor hen, maar zij ook voor mij. Dat vind ik een gezonde houding. Een casting als een moment zien waarop je kijkt of je elkaar iets te bieden hebt. Of ik nog een droomproject heb? Ik wil vooral blijven doen wat ik aan het doen ben. Ik hoop dat er nog meer projecten als Holly en J’aime la vie op mijn pad mogen komen, waarbij er op een eerlijke en genuanceerde manier goeie verhalen worden verteld. Ik vertrouw erop dat de juiste mensen mij wel gaan vinden. Zo gaat het altijd.”

‘Holly’ loopt momenteel in de zalen. ‘J’aime la vie’ is nu al in verschillende bioscoopzalen te zien in avant-première. Vanaf woensdag 13 december is de film overal te zien.