Kan kunst de wereld redden? Volgens Isabelle De Jaegere, oud-directeur van musea en erfgoed in Kortrijk, wel. “Kunstenaars zijn visionairs. Zij kunnen de wereld beter maken door ons op een andere manier te doen nadenken en zien. Dat is de grote charme van de Triënnale: kunst in de publieke ruimte laat mensen stilstaan. Deze editie is het thema ‘After Paradise’ en of die leefbaar is en blijft?”
Isabelle De Jaegere (63) is licentiate kunstgeschiedenis aan KU Leuven. Van 1988 tot 2015 was ze conservator van het Broelmuseum aan de Broelkaai. Van 2016 tot 2022 was ze directeur van de musea en erfgoed Kortrijk, gevolgd door twee jaar cultuurbeleidscoördinator beeldende kunst en erfgoed. Sinds mei 2024 is Isabelle met pensioen. Deze zomer neemt ze je mee als gids door het kunstenfestival Triënnale Kortrijk.
“Hedendaagse kunst is eigenlijk niet moeilijk hoor” – Isabelle De Jaegere
“Hedendaagse kunst is eigenlijk niet moeilijk, daarom heb ik me opgegeven als gids. Ik vind het zo belangrijk dat mensen toegankelijke uitleg krijgen en mee zijn met het werk, weg van moeilijke teksten. Kunst is nooit zonder bedoeling. Dat is het verschil met iets louter esthetisch en dat vind ik ongelooflijk interessant”, vertelt Isabelle.
“Kunst in de publieke ruimte vraagt echter veel meer werk dan mensen denken. Al twee jaar op voorhand wordt het thema bepaald en worden kunstenaars gecontacteerd. Soms met de vraag een nieuw werk te maken of om een werk in bruikleen naar onze stad te laten komen. Daarnaast heb je de productie. Om werken in de publieke ruimte te plaatsen, moet je met zeer veel zaken rekening houden, zoals het weer, veiligheid en vandalisme. En eenmaal open zijn zeer veel mensen nodig om het festival draaiende te houden.”
Paradise
Maar de inspanningen zijn het doel waard. “Kunstwerken hebben een boodschap die maar kan bestaan en zin heeft als het in contact komt met het publiek. De Triënnale bereikt iedereen. Kunstenaars communiceren via hun werken. Ze leggen maatschappelijke problemen bloot, vandaar het thema After Paradise (de editie in 2021 heette ‘Paradise’, red.). We leven boven onze stand. We hebben alles, het paradijs, maar nu is het tijd om stil te staan en rond ons te kijken. De problemen zijn heel zichtbaar, denk aan de klimaatcrisis of zinloze oorlogen.”
“After Paradise is niet zozeer een negatief verhaal, maar een bewustmaking, zelfs empowerment. Het legt de vinger op de wonde. De installaties laten ons op een andere manier naar de werkelijkheid kijken. Kunstenaars zijn, in tegenstelling tot wat sommige mensen denken, perfectionistisch en ze hebben een duidelijke duidelijk visie van wat ze willen bereiken en daar moet je vertrouwen in hebben. Het is dan ook onze taak als organisator om aan hun eisen tegemoet te komen, zoals aanpassen van het licht of de kleur van een wand. Zo zijn de Paardenstallen al enkele keren opnieuw geschilderd. De kunstenaar bepaalt hoe de ruimte eruit ziet, in mate van het mogelijke.”
Motoi Yamamoto
Voor de derde Triënnale Kortrijk zijn Patrick Ronse en Hilde Teerlinck de curatoren. “Die twee vullen elkaar goed aan. Patrick is als artistiek leider en coördinator van Be-Part zeer goed op de hoogte van de Belgische kunst. Hilde woont en werkt in Barcelona en was curator op de Biënnale van Venetië 2022. Zij staat meer in voor het internationale segment. Ik ben zeer tevreden over deze editie, die het uiteindelijk met wat minder middelen moet doen. Ze selecteerden publieksvriendelijke kunst en volgen niet ‘hoe moeilijker de boodschap, hoe beter’. Mensen hebben er iets aan en sommige werken zijn zelfs plezant. Denk maar aan Trena op de Grote Markt die je kan betreden.”
“After Paradise is niet zozeer een negatief verhaal, maar een bewustmaking, zelfs empowerment. Het legt de vinger op de wonde”
Voor Isabelle lopen kunst en erfgoed door elkaar. “Dankzij de Triënnale zijn verschillende – anders niet zo bekende – erfgoedlocaties open voor publiek. Mensen komen door hun bezoek op nieuwe plaatsen. Een installatie waar ik naar uitkijk, is die van de Japanse kunstenaar Motoi Yamamoto in de voormalige kapel van de Ongeschoeide Karmelietessen. Met ongelooflijk veel geduld en precisie realiseert hij een zoutlabyrint, een soort therapie en ritueel. Volgens het idee van de cyclus van het leven veegt hij op het einde al het zout samen en brengt dat met een aantal mensen terug naar de zee.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
