Chantal Pattyn cureert mee in Watou: “Dit is meer dan grote namen bij elkaar gooien”

Vanaf zaterdag kan je in Watou (eindelijk!) opnieuw kunst op een unieke manier beleven. Kunsthistorica en Klara-manager en presentator Chantal Pattyn is een van de drie curatoren die er in geslaagd zijn om een imposante editie neer te poten, met internationale kleppers en aanstormend talent. “Dat we de grootste ruimte van De Lovie niet gebruikt hebben voor een grote installatie, maar voor poëzie, is dan ook een stevig statement.”

“Ik kan een boek schrijven over het ontstaan van deze editie”, glimlacht Chantal Pattyn. Eind 2019 werd haar de vraag gesteld om als curator op te treden. Ze koos ervoor om een team te vormen met Benedicte Goesaert en Peter Verhelst. “Cureren is meer dan een hoop klinkende namen bij elkaar gooien. Het is een heel intuïtief en complex proces. En wie mij kent, weet dat ik niet iets half kan doen.” Dus wilde ze ook geen compromissen sluiten door de coronacrisis. “Vorige zomer hebben we nog iets proberen te doen, maar dat was achteraf gezien waanzin. Maar ja, dat krijg je als je een groep West-Vlamingen bij elkaar zet. (lacht) De tijd en ruimte die vrijkwam, hebben we zeer nuttig gebruikt. We konden onze dialogen met kunstenaars verdiepen. Zo kon nieuw werk ontstaan.

Op zoek naar grotere ruimtes kwamen we bij De Lovie terecht. Hun genereuze uitnodiging om het prachtige kasteel en park door Watou te laten innemen, levert een droomlocatie op, die een aantal kunstenaars ook inspireerde. Een Italiaanse kunstenaar (Luca Vanello) verwerkte in zijn installatie planten met een helende werking. Edith Dekyndt liet zich inspireren door het behangpapier van de vergaderzaal en werkte samen met mensen van het muzieklabo in de Lovie. Een lokale hoppeboer gaf advies bij de installatie van het duo Gijs Van Vaerenbergh. Het Kunstenfestival wil een heel breed publiek aanspreken, dat op alle intelligente niveaus kan aangesproken worden. Daarom hechten we veel belang aan de visuele ervaring. Er zitten internationale toppers bij, zoals Tracey Emin, maar ook jonge kunstenaars waarin we rotsvast geloven. Er zijn heel wat creaties te zien. Zo installeerde Socle een wenteltrap in een boomkwekerij. Het is een uitnodiging om over het landschap na te denken. Andere werken waren nooit in Vlaanderen te zien. Uniek is het werk dat Carla Arocha (mevrouw Luc Tuymans, red.) en Stéphane Schraenen boven de gracht in het park van Lovie installeerden. Dat was tot nu toe nog maar één keer te zien in Ecuador. Maar doe me niet kiezen voor één favoriet, daarmee zou ik de kunstenaars oneer aandoen.”

Voor Chantal was het een pittig engagement. “De combinatie met mijn werk voor Klara was geen kattenpis. Ik heb maanden zeer weinig geslapen. En voor de rest hebben we daar in covid-tijden alle seizoenen meegemaakt: sneeuw, hagel, onweer en dan weer hitte. En honger! Want de horeca was op slot”, lacht ze. Met de regelmaat van de klok reisde ze van Brussel naar ‘het einde van de wereld’, zoals ze het lyrisch omschrijft. “Tijdens de eerste lockdown had ik daar zelfs een speciale toelating voor. Ik hoopte de hele rit van Brussel naar Poperinge dat de politie mij zou tegenhouden zodat ik blij als een kind mijn brief van de burgemeester kon tonen.” (lacht)

“Vorige zomer heb ik de streek ook al fietsend ontdekt. Het is er prachtig. Ook dit jaar is er een gedichtenparcours doorheen het landschap. Sommige gedichten lieten we inlezen door muzikanten, die op hun manier ook taalvirtuozen zijn: Charlotte Adigéry, Zwangere Guy en Wannes Cappelle. Er is ook ruim aandacht voor poëzie, maar dan in de klassieke vorm. De gedichten zijn te lezen op pupiters, alsof je een bundel vastneemt. En uit de buurt van de kunst. Want we wilden absoluut vermijden dat de poëzie de kunst uitlegt. Of andersom, dat de kunst het gedicht illustreert. Dat we de grootste ruimte van De Lovie niet gebruikt hebben voor een grote installatie, maar voor poëzie, is dan ook een stevig statement.”

Levende geschiedenis

Het Kunstenfestival van Watou ligt Chantal na aan het hart. “Toen ik kunstgeschiedenis studeerde eind jaren 80 had je nauwelijks plaatsen voor hedendaagse kunst. Watou had op dat vlak een gouden recept beet. Je kon hier Hugo Claus ontmoeten, werk van Bruce Nauman zien… Stichter Gwij Mandelinck heeft Watou voor eeuwig op de kaart gezet. Je gaat erheen voor de kunst, de poëzie, maar ook voor de natuur, om een hammetje te eten en mensen te ontmoeten. Het is de mix van al die zaken die maken dat Watou zo uniek en populair is. Daarom zou ik de tip geven aan de bezoekers: neem echt je tijd, blijf desnoods logeren en neem alles in je op.”

Chantal, die cultuur ademt, is extra blij met de opening straks, zeker na een annus horribilis voor de cultuursector. “Je kon nog terecht bij expo’s of in musea, die het nog nooit zo goed hebben gedaan. Maar voor uitvoerende kunstenaars was de afgelopen periode echt een drama. Een beeldend kunstenaar kon aan de slag blijven in een atelier, maar voor acteurs, muzikanten en dansers was dit echt bikkelhard. Er werd veel digitaal gedaan, ook bij Klara, maar als je al tien uur op een scherm hebt gekeken, valt het niet mee om ’s avonds nog eens online naar een opera te kijken. Daarom ben ik zo blij dat er weer wat meer mag. Kunst, in alle vormen, moet je kunnen voelen en delen met anderen. Het was dan ook heel fijn om vast te stellen dat ook de kunstenaars heel genereus zijn geweest voor deze editie. Het is er echt eentje om naar uit te kijken.”

Kunstenfestival Watou loopt van 3 juni tot 5 september in en rond Watou. Alle info op www.kunstenfestivalwatou.be.