Onze stad zag in de voorbije eeuwen veel mensen passeren die in hun tijd grote bekendheid genoten, maar daarna in de nevelen van de geschiedenis verdwenen. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van die ‘vergeten’ Bruggelingen. Vandaag: Hendrik De Graer en het pestschilderij.
Een zo goed als onbekende Brugse kunstschilder is Hendrik De Graer, ook wel Henricus of Henri genoemd. Het was zijn achterkleinzoon die me erop wees. Nochtans hangt langs de openbare weg in Brugge één werk dat door zijn grootte en vooral kleurenpracht al door velen is opgemerkt, wellicht zonder zich de vraag te stellen welke kunstenaar het ontwerp ervoor maakte.
Portretschilder
Hendrik De Graer werd op 1 mei 1856 in Klerken geboren als zoon van de veldwachter en gemeenteraadslid van de gemeente. Hendrik volgde van 1880 tot 1884 lessen tekenen en schilderen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Hendrik De Graer vestigde zich in Brugge in 1894, het jaar waarin hij trouwde met de Brugse Sylvia Du Breu. Samen kregen ze acht kinderen en woonden ze achtereenvolgens in de Gentpoortstraat, Sint-Jorisstraat en op twee adressen in de Langestraat. Vooraleer Hendrik zelfstandige werd, was hij als schilder actief bij de kunstateliers Beyaert. De Graer was een getalenteerd portretschilder. Dat bewijzen niet enkel zijn zelfportretten, maar ook drie portretten die hij maakte van West-Vlaamse gouverneurs. In 1905 schilderde hij een portret van Guido Gezelle dat in 1949 gebruikt werd voor een postzegel naar aanleiding van het vijftig jaar overlijden van de dichter. Omdat de Posterijen geen toestemming hadden gevraagd om het schilderij – het hing in het Guido Gezellemuseum – te gebruiken, leidde dat tot een klacht van de familie. De Graer, die tot de Brugse School kan worden gerekend, schilderde ook stadsgezichten van Brugge en Diksmuide. Ook tal van religieuze werken zijn van hem bekend.
Tegeltableau
Dat laatste leidt ons ook naar zijn bekendste werk in Brugge: het pestschilderij op die hoek van de Sint-Jorisstraat en de Poitevinstraat. Oorspronkelijk hing daar sinds 1866 een schilderij dat herinnerde dat daar in 1666 de laatste pestdode te betreuren viel. Iets wat weliswaar niet helemaal klopt. Een schilderij ophangen in regen en wind is niet optimaal en daarom besloot de Broederschap der heilige pestpatronen in juli 1900 het schilderij te vervangen door een tegeltableau. De Graer kreeg de opdracht om het ontwerp te tekenen. Het eindresultaat was wel niet naar de zin van kanunniken zoals Adolf Duclos en Ernest Rembry. De Graer had immers drie heiligen die op het schilderij stonden, vervangen door drie andere die volgens de kanunniken in Brugge onbekend waren. Wat er ook van zij, in de Gazette van Brugge viel te lezen: ’t Is een waar kunstwerk van opvatting en uitvoering, ’t Is een pereltje te meer aan Brugge’s kunstkroon.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
