Jan Callens keert terug naar 1300 voor boek over familie

Jan Callens schets in zijn twee delen tellende familiegeschiedenis de sfeer en leefomstandigheden van onze verre voorvaderen. (foto Jan)
Redactie KW

De voorbije zeven jaar is de Pittemse Jan Callens op zoek gegaan naar zijn voorouders tot in het jaar 1300. Het werd een lijvig werk over alle naamgenoten dat niet zozeer een stamboom is, maar leest als een familiegeschiedenis die een beeld geeft van het leven en werken in die tijd.

“Geschiedenis heeft mij altijd geïnteresseerd, maar mijn speciale interesse voor familiekunde is begonnen rond mijn 16 jaar”, vertelt Jan Callens. “Dat resulteerde in 1983 in het boek De Witte van Pittem, dat ik samen met mijn broer schreef. In 1988 heb ik dan met Jan Callens en zijn zeven zonen een eerste boek geschreven over mensen met als familienaam Callens, dat terugging tot in 1610. Zeven jaar geleden besloot ik de draad van de zoektocht naar meer voorvaderen weer op te pakken. Dat heeft nu geresulteerd in het werk De familiegeschiedenis Callens van 1300 tot 1650, dat uit twee delen bestaat.”

Digitalisering

“Eén van de redenen waarom ik de zoektocht zeven jaar geleden weer opnam was de steeds grotere digitalisering. Toen ik mijn eerste boek schreef, moest je alles nog manueel opzoeken. Dat was een arbeidsintensief werk, dat mij al mijn vrije tijd zou kosten. Doordat het meeste nu gedigitaliseerd is, kan je alles nu vlotter via internet opzoeken via het rijksarchief. Het blijft nog een grote zoektocht, maar door mijn ervaring vind ik snel mijn weg in al de inventarissen en registers. Via al mijn opzoekwerk ben ik kunnen terugkeren tot rond het jaar 1300. Het spreekt voor zich dat er uit die vroegste periode minder bewaard is gebleven, al moet ik wel zeggen dat vanaf de 14de en 15de eeuw al veel geregistreerd werd.”

“Mijn opzoekingswerk heeft mij ook geleerd dat quasi alle Callens in West- en Oost-Vlaanderen hun roots blijken te hebben in Bellegem, Zwevegem en de stad Kortrijk, wat voor mij een meevaller was. Van de Kortrijkse archieven is immers veel bewaard gebleven. Bij dergelijke werken speelt de factor geluk ook een rol. Vermoedelijk is de familienaam het eerst gebruikt in Kortrijk zelf, maar de hoogste concentratie naamdragers is einde 14de en begin 15de eeuw in Bellegem te vinden.”

“De familienaam verspreidde zich pas echt van Zuid-West-Vlaanderen in noordelijke richting vanaf het begin van de 17de eeuw. Zeven eeuwen na de eerste naamdragers is de ruime regio rond Kortrijk nog altijd de grootste pool van de familienaam. In deze studie wordt aangetoond dat zeker twee derden van de Callens van één en dezelfde stamvader afstammen.”

Familiegeschiedenis

“Het boek is een familiegeschiedenis geworden. Het geeft de lezer hierdoor meer plezier en inzichten over de ware voorgeschiedenis van zijn voorvaderen, waardoor hij zich kan inleven in het leven van vroeger: de gezondheid, het geloof en bijgeloof, hoe de mensen rampen of besmettelijke ziekten ondergingen, hoe ze omgingen met verblijvende of doortrekkende legers en met armoede. Zo lezen we over Pauwel Callens en zijn vrouw die in 1517 een paar processen wonnen nadat zij werden beschuldigd van toverij. Om het authentieker te maken, werden interessante delen van originele teksten in de taal van toen opgenomen. Het sappige taalgebruik maakt ook deel uit van onze voorhistorie. De bronvermelding is opgenomen in ruim 2.000 voetnoten en kan voor collega-genealogen een leidraad zijn.” (Jan Goossens)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier