Joris van der Paele is, zeker in kunstmiddens, een wereldbekende Bruggeling. Maar wie was die man die Jan van Eyck zo mooi op paneel heeft geschilderd? Het staat te lezen in het pas verschenen boek, De ijdelheid van de kanunnik, van Hendrik Callewier.
De titel van het boek verraadt al dat Joris van der Paele geen gewone geestelijke was. Meer zelfs, hij was niet zo devoot als Jan van Eyck ons wil doen geloven, althans dat is de mening van de auteur. Als jongeman verliet Joris al zijn geboortestad Brugge om in dienst te treden van de paus. Hij deed dat niet als een soort roeping, maar wel uit een ongebreidelde ambitie en honger naar succes.
Van der Paele was de zoon van een makelaar en die behoorden vaak tot de rijkste inwoners van Brugge. De kanunnik leefde in een bijzondere tijd met een Kerk in crisis waarbij twee en later zelfs drie pausen streden om de Heilige Stoel.
Slechts subdiaken
Joris was dan wel een geestelijke, maar meer dan een wijding tot subdiaken ontving hij niet. Dat betekent dat hij zelfs geen missen mocht celebreren. Daartegenover genoot hij wel van alle “geneugten” van de geestelijkheid. Zo moest hij geen of bijna geen belastingen betalen. Huwen mocht hij dan weer niet! Joris Van der Paele verbleef niet enkel in Rome, maar ook Utrecht en zelfs Maastricht waren hem niet vreemd. Maar zijn absolute hoogtepunt beleefde hij in zijn geboortestad.
Schoonheidsfoutjes
Hendrik Callewier staat aan het hoofd van de rijksarchieven van Brugge en Kortrijk en doceert aan de Kulak in Kortrijk. Zijn boek is bijzonder vlot geschreven met voor een leek heel wat verduidelijkingen. Jammer genoeg staan er enkele ‘schoonheidsfoutjes’ in. Bijvoorbeeld staat het huis Ter Beurze niet op de hoek van de Vlamingstraat met de Academiestraat, maar wel met de Grauwwerkersstraat. Ook de legende dat graaf Diederik van de Elzas het Heilig Bloed in de 12de eeuw naar Brugge bracht, is al enige jaren geleden rechtgezet. De relikwie kwam pas in de 13de eeuw naar de stad. (Chris Weymeis)
‘De ijdelheid van de kanunnik’ van Hendrik Callewier verscheen bij Sterck & De Vreese, telt 240 blz. en kost 29,90 euro.
