Ex-magistraat en Knokkenaar Jan Beirens schrijft ergernissen van zich af: Een boek tegen meeuwenhaters

De auteur met zijn vierde boek, op de dijk in zijn geboortestad. “Het kan hier allemaal niet groot, hoog en duur genoeg zijn.” (foto Davy Coghe) © Davy Coghe Davy Coghe
Piet De Ville
Piet De Ville Medewerker KW

Hij herkent zijn stad niet meer, zegt hij. Hij herkent ook niemand op straat meer, zegt hij. Straffer nog: hij ergert zich aan de meeuwenhaters in zijn stad. Daarover, en over de dood van een schipper, heeft voormalig magistraat Jan Beirens een boekje geschreven: ‘Meeuwenprinses’.

Jan Beirens, opgegroeid in Knokke toen het nog een dorp was, is met ‘Meeuwenprinses’ niet aan zijn proefstuk als auteur toe. Hij maakte vooral naam met ‘Boete zonder schuld’.

In die bestseller uit 2006 – die in januari 2021 nog een elfde druk kende – doet Beirens het onwaarschijnlijke relaas van hoe hij eind november 1996 als rechter aan het Gentse Hof van Beroep opgepakt wordt op verdenking van corruptie en voor 87 dagen in de gevangenis van Vorst wordt opgesloten. Hij omschrijft de ondervragingen als een nachtmerrie en beschrijft treffend het dagelijkse leven in de gevangenis van Vorst, een instelling met een bijzonder slechte reputatie op het vlak van overbevolking en hygiëne.

Na de strafzaak, waarbij bleek dat het dossier wel heel erg licht woog, werd Beirens vrijgesproken en in ere hersteld. In september 2000 ging hij nog voor enkele jaren weer aan de slag als raadsheer bij het Hof van Beroep.

Vrij zijn

Beirens had de smaak van het schrijven te pakken en nam die draad na zijn pensioen op zijn zestigste weer op. “Ik kon, als ik wilde, nog langer blijven doorwerken, maar dan zou ik niet vrij zijn geweest om te schrijven wat ik wou. Vandaar dus dat ‘vroege’ pensioen.” In 2009 publiceerde hij ‘Straat van de slechteriken’, waarin hij via zijn alter ego Mallejan scherpe commentaar leverde op de gerechtelijke mallemolen, in een fictieve context die zich vooral afspeelt in de Parijse Rue des Mauvais Garçons. En met ‘Knokke, Rendez-vous met m’n eerste ezel’ bracht hij het verhaal over zijn liefde voor de zee en het opgroeien in Knokke.

‘Meeuwenprinses’ is dus Beirens’ vierde boek – al is het met zijn 85 bladzijden eerder een ‘boekje’.

Mensen die pinnen op daken en balustrades zetten om meeuwen weg te houden, zijn geen mensen met liefde voor de zee

“Het vertrekt vanuit het waargebeurde verhaal van een vrouw wier echtgenoot, een schipper, overlijdt op zee. Het noodlot – waarin ik zelf heel sterk geloof – speelt een belangrijke rol in het verhaal. Ook fenomenen als kwaadsprekerij, roddels en achterklap komen aan bod. Het zijn zaken die ik aan den lijve heb ondervonden en waarmee ook de schippersvrouw in het boek wordt geconfronteerd. Vanuit de figuur van de zilvermeeuw Kria, die zelf ook spreekt in het boek, sla ik allerlei zijwegen met maatschappelijke beschouwingen in.”

Megalomane projecten

“Als kind van de zee is de meeuw voor mij een heel belangrijke en waardevolle figuur. Meer zelfs: met het boekje wil ik ingaan tegen de vele meeuwenhaters. Wijlen burgemeester Leopold Lippens noemde de meeuwen ‘de ratten van de lucht’ en wilde ze zoveel mogelijk bestrijden. Ten onrechte! Ik zie hier in de appartementen rondom mij in Knokke hoe de bewoners van die ijzeren pinnen op de daken en balustrades zetten opdat er toch maar geen meeuwen op zouden komen zitten. Het zijn geen mensen met liefde voor de zee en voor wat Knokke is, die zoiets doen.”

“Dat is voor mij exemplarisch voor hoe Knokke veranderd is. Het is alleszins niet meer het Knokke van mijn jeugd – al lang niet meer. Als ik op straat rondloop, ken ik eigenlijk niemand meer. Het zijn allemaal mensen uit het binnenland, voor wie het allemaal niet groot, hoog en duur genoeg kan zijn. Ik zie megalomane projecten met gigantische hoogbouw, nu zelfs ook al in Heist. Dat zijn zaken waaraan ik me erger en die ik graag van me afschrijf. Dus jawel, ook dit boek is een stukje autobiografisch.”

Jan Beirens signeert ‘Meeuwenprinses’ op zaterdag 27 november tussen 11 en 12.30 uur in de Standaard Boekhandel in de Lippenslaan 86 in Knokke. ‘Meeuwenprinses’ is een uitgave van Die Keure en is te koop in de boekhandel.